Fransa’yı bekleyen ‘görülmemiş’ çıkmaz! Koalisyon bilmecesi: Von der Leyen’in izinden mi yürüyecek?

İlk tura aşırı sağın damga vurduğu Fransa erken genel seçimlerinde, ikinci tur sürprizlerle dolu sonuçlar doğurdu. Aşırı sağın iktidara geleceğine dair endişeler gerçekleşmedi ancak Fransa siyaseti, kendisini eşi benzeri görülmemiş bir kaosun içinde bulabilir. Zira mevcut çıkmaz, ülkede daha önce görülmemiş bir duruma işaret ediyor...Fransa'da genel seçimlerin ikinci turunda sol tandanslı Yeni Halk Cephesi (NFP) ittifakı en çok oyu alarak zafer ilan etti anca mutlak çoğunluğu hiç bir parti kazanamadı.Ancak merkezci Emmanuel Macron, Avrupa Birliği'nde (AB) kurulan koalisyonu taklit ederek cumhurbaşkanlığı görevinin kalan üç yılında uygulanabilir bir program hayata geçirebilir.İşte Fransız siyasetini değiştiren geceden dört çıkarım: Marine Le Pen'in Ulusal Birlik Partisi (RN) ilk turda birinci gelmesine rağmen, adaylar ve seçmenler arasındaki taktiksel ittifaklar aşırı sağcıları ikinci turda üçüncü sıraya itti.Hafta boyunca 200'den fazla adayın çekilmesi, aşırı sağ karşıtı seçmenlerin ikinci turda ortak adaylar üzerinde birleşmesini sağladı.Sandık çıkış anketleri ülkenin dört büyük sol partisinden oluşan Yeni Halk Cephesi (NFP) ittifakının yaklaşık 185 sandalye ile birinci olduğunu gösteriyor.Macron'un Rönesans partisi, Ulusal Meclis'teki 100'e yakın sandalye sayısıyla RN'den sonra en büyük ikinci parti konumunda. 50'den fazla merkezci müttefiki kolayca bir araya getirebilir. Prensipte, merkezci ve solcu bir koalisyon yaklaşık 340 oyla mecliste gerekli çoğunluğu sağlayabilir.Ancak Macroncuların birçoğunun Ulusal Birlik kadar aşırı olarak nitelendirdiği Jean-Luc Mélanchon liderliğindeki Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) ile ittifak yapma ihtimali pek olası görünmüyor. LFI sol partilerin en büyüğü olabilir, ancak bazı sosyalistler bile Mélenchon'u zehirli olarak görüyor.Macron'un Haziran ayında erken seçim çağrısı yapmasının ardından solun aceleyle kurduğu taktiksel ittifak bir hafta bile sürmeyebilir.Bu da Fransa'yı kaosa sürükleyebilir. Cumhurbaşkanı ve başbakanın farklı partilerden olması nadir görülen bir durum olsa da yeni değil. Mevcut çıkmaz ise daha önce görülmemiş bir durum.Görev süresi Ocak ayında başlayan Başbakan Gabriel Attal bugün Cumhurbaşkanı Macron'a istifasını sundu. Vekil olarak devam edebilir, ancak yerine kimin geçeceği belli değil. Seçeneklerden biri Macron'un merkezcileri, sosyalistleri, ekolojistleri ve merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisi'nden (LR) Le Pen'i desteklemeyen milletvekillerini bir araya getirerek oluşturacağı bir koalisyon.Bu, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Avrupa Parlamentosu'nda (AP) bir araya getirdiği merkez sol, merkez sağ, liberaller ve belki de yeşillerden oluşan ittifakın bir benzeri olabilir.Fransa'da bu tür bir anlaşma için seçim matematiği işe yarıyor. Dört grup Mecliste 289 barajını aşarak 310'un biraz üzerinde oya sahip olabilir, ancak önlerinde hala zorluklar var.Seçmenler Macron'a bu kadar büyük bir darbe vurduktan sonra başka bir Macroncu başbakan atamak sağduyusuzluk olarak algılanabilir. Aynı şekilde Cumhuriyetçilerin Sosyalistlerin adaylığını kabul etmesi de pek olası değil. Daha küçük bir partiden uzlaşmacı bir aday ya da teknokratlardan oluşan bir hükümet daha olası gözüküyor.Bu anlaşmanın en az bir yıl, yani en erken bir sonraki seçimlere kadar ya da belki de Macron 2027'de görevi bırakana kadar sürmesi gerekecek.Her iki durumda da gelecek belirsiz ve istikrarsız görünüyor. Halihazırda gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 5'inden fazla bütçe açığı veren Fransa'nın güçlü bir liderlik sergileme ihtimali çok düşük. Özellikle koalisyon kurmada yaşanacak olası karmaşık durum ve dağınık uzlaşmalar göz önüne alındığında, aşırı sağcı RN'nin hükümet etme sorumluluğundan hoşlanmayacağı düşünülüyor.Aşırı sağın Başbakan olarak seçtiği Jordan Bardella, seçim anlaşmasını onursuz ve doğaya aykırı olarak nitelendirirken, Cumhuriyetçilerin RN destekçisi lideri Eric Ciotti ise utanç verici olarak nitelendirdi.RN'nin iyi iş çıkardığına şüphe yok. İlk turda 9.3 milyon Fransız RN'ye oy verdi. Yaklaşık 125 olan sandalye sayısı, 2022'de elde ettiği 89 ya da 2012'de sahip olduğu iki sandalyeye kıyasla büyük bir artış gösterdi.Şimdi Macron'un karmaşayı çözmesini izleyecekler ve birkaç yıl sürecek kaosun seçmenleri aşırı sağcı bir partiye itmesini umacaklar.Bu, Le Pen'in 2027'de cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanma arzusu ile uyumlu gözüküyor.(Kaynak: Euronews Türkçe)