Dünyanın gündemine oturan kazanın şifreleri! Önlenebilir miydi?

Washington yakınlarındaki Ronald Reagan Havalimanı civarında 60 yolcu ve 4 kişilik mürettebatı taşıyan yolcu uçağı ile 3 askeri personelin bulunduğu askeri helikopter, havada çarpışarak Potomac Nehri'ne düşmüş, yetkililer kazada kurtulan olmadığını açıklamıştı. ABD Başkanı Donald Trump, kazayla ilgili düzenlediği basın brifinginde Ronald Reagan Havalimanı kulesinin helikopteri son anda uyardığını ve kazanın önlenememesinin bir nedeninin de bu olduğunu söylemişti. Hava trafik kontrolörünün çok geç uyarı yaptığını savunan Trump, Bazı uyarıları yaptılar ama bunlar çok çok geç yapıldı. Neredeyse kazadan birkaç saniye önce verilmiş gibiydi. Buraya en zeki ve psikolojik olarak en iyi durumdaki insanların alınması gerekiyor. diye konuşmuştu. Emekli Pilot ve Kaza Araştırma Uzmanı Eyüp Turşucu, kazayla ilgili şimdiye kadar bilinenleri ve Trump'ın suçlamalarını yorumladı. Helikopterin mesafesi doğru muydu? Kaza önlenebilir miydi? İşte detaylar...ABD'nin başkenti Washington'da Ronald Reagan Havalimanı'ndaki 33 numaralı piste iniş yapmak için alçalan American Airlines'a ait 5342 sefer sayılı uçak ve Potomac Nehri'nin güneyine doğru hareket eden Black Hawk askeri helikopterin çarpıştığı kazada uçak ve helikopterlerde bulunan toplam 67 kişiden sağ kurtulan olmadı. Dünyayı sarsan kazayla ilgili Bu neredeyse beş milyonda bir olabilecek bir kaza. Kazaların yüzde 98'i iniş ve kalkış sırasında olur ama böylesine iki hava aracının çarpışması çok nadir gördüğümüz bir olay. 2002 yılında İsviçre hava sahasında bir kargo uçağı ve bir yolcu uçağı çarpıştı, o kazada da 71 kişi hayatını kaybetmişti diyen Emekli Pilot ve Kaza Araştırma Uzmanı Eyüp Turşucu, Washington'daki kazayla ilgili Bu olay olmasaydı uçak 10-15 saniye sonra havaalanına inmişti zaten ifadelerini kullandı ve ekledi: Helikopter bir gece uçuş eğitiminde olabilir. Bu dünyanın her yerinde yapılıyor, bizde de yapılıyor, ama bunu uygun şekilde yapılmış olup olmadığı önemli. Bu da ancak o kule kayıtları yayınlandığı zaman ortaya çıkacaktır. Ama burada ilk görünen helikopterin bir kere o an orada olmaması gerektiği. Net olmayan ilk kayıtlara göre kuleden helikoptere bir ikaz var ama bu niçin uygulanmamış, anlaşılmamış da mı uygulanmamış, bir hata mı olmuş, bunu bilemiyoruz şu anda. Bir tek gerçek var. Evet bu helikopter eğitim uçuşunda olabilir. Ama bulunduğu pozisyonda değil, en azından emniyetli bir mesafede bekliyor olması lazımdı uçağın inişini. Bu konu kule tarafından da görülüyor. Ancak tedbir daha önceden alınmış olmalıydı, 10 saniye 15 saniye kala değil. Çünkü uçak durmuyor, 120-125 knot'lık (222-232 km/s) bir süratle yaklaşmaya çalışıyor, orada bir helikopter duruyor, o helikopterin orayı terk etmesi üç beş saniyelik bir iş aslında ama orada bir anlaşmazlık var, orayı terk etmiyor nedense. Helikopter orayı terk etmeyince, uçak da helikopteri maalesef göremediği için ona çarpıyor. Turşucu, kuleden gelen ilk ses kayıtlarının frekansları dinlemeye olanak tanıyan Live Air adlı siteden erişilebildiğini söylerken bu kayıtların çok anlaşılır olmadığını ve kazayı çözmekte yeterli olmadığının altını çizerek Asıl kayıtlar, transkript haline getirilerek yayınlanacak ve o zaman daha fazla bilgi sahibi olacağız dedi. Turşucu, Trump'ın kuleyi suçladığı açıklama, doğru bir açıklama değil mi? sorusuna ise şöyle yanıt verdi: Trump'ın bir özelliği var, burada kişisel özelliğini kastetmiyorum, konumu bakımından bir özelliği var. Amerika'daki NTSB yani Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu doğrudan Başkan'a bağlı. Biz de mesela Ulusal Emniyeti İnceleme Merkezi var, bizdeki kazalar bu merkez tarafından takip edilir ve direkt Ulaştırma Bakanı'na bağlıdır. Trump'ın açıklamasını biraz da buna bağlıyorum. Ama şu anda 'suçlama' kelimesini bile kullanmak istemiyorum. 'Suçlama' kelimesi yoktur uçak kazası araştırmalarında, hataların ortaya çıkartılması vardır. Bunun içinde kasıt yoksa, hiç kimse 'Ben şuna vurayım da, onlar da ölsün ben de öleyim' demez. Yok mu örneği? Var. Almanya'da bir pilot kendisini İspanya'dan Almanya'ya gelirken kabine kilitledi, uçağı dağlara çarptı, kendiyle birlikte 150 kişiyi de öldürdü. Bunun dışında hiçbir zaman için suçlama söz konusu olamaz. Bizim için önemli olan insan hatalarının, varsa teknik hataların, sistem hatalarının doğru olarak ortaya çıkarılıp bunların tekrarını önlemek. Kaza araştırmalarının amacı budur. CNN International'ın LiveATC.net'ten elde ettiği hava trafik kontrolörü ses kayıtları, hava trafik kontrol operatörlerinin helikoptere PSA Havayolları tarafından işletilen ticari uçuşun görüş alanında olup olmadığını sorduğu anı yakaladı. Kayıtlara göre bir hava trafik kontrolörü PAT 2-5, CRJ görüş alanında mı? diyor.Kontrolör daha sonra, PAT 2-5, CRJ'nin arkasından geç diye konuşuyor.Ses kayıtları, çarpışma anında, arka planda kuleden gelen yüksek bir ooo sesi de dahil olmak üzere duyulabilen soluk seslerini de tespit etti. Kayıtlarda kule daha sonra başka bir pilotu olan biten hakkında uyarıyor ve kontrolür Daha önce ne olduğunu fark ettiniz mi bilmiyorum ama 3-3'ün yaklaşma ucunda bir çarpışma oldu. Kapıya geri dönmek istiyorsanız, belirsiz bir süre için operasyonları durduracağız. Şirketle koordine olmanızı şiddetle tavsiye ediyorum diyor. Ses ayrıca başka bir pilotun olayı gördüğünü ve bir hava trafik kontrolörüyle teyit ettiğini ortaya koydu. O sırasında hava sahasında olan pilotun, Evet, kısa finaldeydik ve Potomac'ın karşı tarafından işaret fişekleri gördük dediği duyuluyor.