BM'de liderlerden düzen değişmeli çağrıları! "Dünya 5'ten büyüktür"

Her seferinde Dünya 5ten büyüktür diyerek reform ihtiyacını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğanın çağrısını, son Genel Kurulda pek çok lider yineledi. Cumhurbaşkanı Erdoğanın yıllardır Dünya beşten büyüktür diyerek yaptığı reform çağrıları, New Yorkta düzenlenen 79uncu BM Genel Kuruluna damga vurdu... Biden, Guterres ve Meloninin de aralarında olduğu onlarca lider kürsüden benzer mesajları verdi.Uluslararası krizleri önlemede ve savaşları sona erdirmede başarısız olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) yapısal değişime ihtiyaç duyduğu yönündeki fikir birliği güçleniyor. 2. Dünya Savaşının galipleri esas alınarak oluşturulan modelin, hem küresel temsildeki adaletsizliği hem de değişimleri göz ardı etmesi, reform gerekliliğini göz önüne seriyor. Her seferinde Dünya 5ten büyüktür diyerek reform ihtiyacını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğanın çağrısını, son Genel Kurulda pek çok lider yineledi. İşte o mesajlardan bazıları: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres: Küresel eşitsizlikler küresel kurumlara yansıyor. BM Güvenlik Konseyi (BMGK) İkinci Dünya Savaşının kazananları tarafından tasarlandı. Bu dönemde Afrikanın çoğu hâlâ sömürge hakimiyetinde. BMGKde Afrika ülkelerinin daimi üyeliği yok. Finansal mimari de değişmeli. Reform olmazsa parçalanma kaçınılmazdır. Küresel kurumların meşruiyeti, itibarı ve etkisi azalır. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva: BM Şartının mevcut hali, insanlığın acil sorunlarından bazılarını ele almakta başarısız. BMyi yeniden yapılandırmanın, BM Şartının kapsamlı şekilde gözden geçirilmesi ve revize edilmesinin zamanı geldi. Reform Genel Kurulun yapısına, çalışma yöntemlerine ve veto yetkilerine odaklanmalı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni: Reform, sadece bazıları için değil, herkes için yapılırsa anlamlı olur. Biz yeni hiyerarşiler yaratmakla ilgilenmiyoruz. Birinci sınıf, ikinci sınıf ulusların olduğuna inanmıyoruz. Milletler, tarihleriyle ve kendilerine has özellikleriyle mevcutturlar ve vatandaşların da hepsi aynı haklara sahiptir çünkü bireyler özgür ve eşit doğarlar. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron: (23 Eylülde Barış için Buluşma açılışında yaptığı konuşma): Yüksek nüfuslu birçok ülke, yeteri kadar temsil hakkına sahip değil. Uluslararası sistem eksik ve adaletsiz. Yeni uluslararası düzen inşa edilmeli. Şu ya da bu ülke diğerlerini bloke edemez. Adil bir düzene ihtiyaç var. ABD Başkanı Joe Biden: BM Güvenlik Konseyinde reform yapılması ve üyeliğin genişletilmesi şart. BMnin yeni sesler ve perspektifler getirmesi gerekli. Güvenlik Konseyinin barış yapma ve savaşları sona erdirme konularında daha etkin olması lazım. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan: Birleşmiş Milletler, milyonlarca insanın hayatını kaybettiği İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası barışı ve güvenliği korumak amacıyla kuruldu. Küresel istikrara, huzura ve adalete dair beklentiler yeniden yeşermiş, barış umutları yeniden filizlenmişti. Ancak üzülerek görüyoruz ki son yıllarda Birleşmiş Milletler kuruluş misyonunu ifa etmekte yetersiz kalıyor. Giderek işlevsiz, hantal ve atıl bir yapıya dönüşüyor. Dünya Beşten Büyüktür şiarının temsil ettiği değerlere, bugünlerde daha çok daha fazla ihtiyaç duyuyoruz. Uluslararası barış ve güvenlik, imtiyazlı 5 ülkenin keyfine bırakılmayacak kadar önemli. 79uncu BM Zirvesinde, acil çözümler gerektiren kriz ve çatışmalarda işlevsiz kalan kurumun işleyişinde ve yapısında reform için yol haritası olarak Gelecek Paktı kabul edildi. İki yıldan fazla bir süredir hazırlanan ve ana metni 35 sayfadan oluşan Gelecek Paktı; uluslararası barış ve güvenlik, bilim, teknoloji, yenilikçilik ve dijital ortaklık; gençlik ve yeni nesil ve küresel yönetimin transformasyonu başlıklarını kapsıyor. BMye duyulan güvenin azaldığına işaret edilen metinde kurumu güçlendirmenin önemine değiniliyor. Gelecek Paktını beklenen reformun ilk ayak sesleri olarak değerlendirse de metnin somut adımlara dönüşmesinin mümkün olup olmayacağı tartışma konusu. 22-23 Eylülde düzenlenen Geleceğin Zirvesi toplantısına Güvenlik Konseyinin beş daimi üye ülkesinden hiçbiri katılmadı.