ABD-Çin ticaret savaşında yeni perde! Pekin hangi misilleme kartını oynar? Biden’dan yeni ‘çip kısıtlaması’, ikinci Trump dönemi…

ABD'nin Çinin çip sektörüne yönelik yeni kısıtlamalar getirdiği bir dönemde, Pekin'in nasıl bir karşı hamle yapacağı merak konusu. Biden yönetimi, görev süresinin son ayında Çin'e çip sektöründe ilave kısıtlamalar getiren yeni tedbirler açıkladı. Bu hamle ile iki büyük ekonomi arasındaki ticaret savaşında neler yaşanabileceği sorusu gündemdeki yerini korurken, Çinin olası misilleme seçeneklerine dair analizler yapılıyor. Çin, ABDnin yeni çip kısıtlamalarına karşı hangi misilleme kartını masaya getirebilir? İşte öne çıkan olasılıklarÇin'de, ABD'li mikroçip üreticisi Micron Technologies hakkında yürütülen siber güvenlik soruşturmasının ardından şirketin, kritik altyapı projelerini yürüten Çinli şirketlere çip ve entegre devre satışı, 2023 yılının mayıs ayında yasaklanmıştı. Çin Siber Uzay İdaresine (CAC) bağlı Siber Güvenlik İnceleme Ofisinden yapılan açıklamada, Micron'un ürünlerinde, Çin'in kritik enformasyon altyapısının tedarik zincirine zarar verebilecek ciddi güvenlik riskleri tespit edildiği, bunun ulusal güvenliği tehlikeye atacağı belirtilmişti. Söz konusu hamle, ABD-Çin çip savaşında bir tür misilleme olarak görülüyor. Analistlere göre benzer şekilde, Çinin teknoloji devi Inteli de hedef alması muhtemel. Bu tür bir güvenlik incelemesi, Çinin ABDli teknoloji firmalarını hedef alabileceği anlamına geliyor.Intel, Çin'deki elektronik cihazlar, kişisel bilgisayarlar ve veri merkezlerindeki geleneksel sunucular gibi elektronik cihazlarda kullanılan çiplerin en büyük tedarikçilerinden biri. Geçen yıl, toplam gelirlerinin dörtte birinden fazlasını Çin'den elde etti. Çin, 2020 yılında oluşturduğu Güvenilmez Varlıklar Listesini uygulayarak ABD şirketlerine karşı ekonomik baskı yapabileceğini göstermişti.Eylül ayında Pekin, boykot amacıyla Sincan Özerk Bölgesi'nden pamuk tedarik etmeyi bırakan Tommy Hilfiger ve Calvin Klein gibi moda markalarının çatı şirketi olan ABDli firma PVH Corp hakkında güvenilmez varlıklar listesi çerçevesinde soruşturma başlatacağını duyurmuştu. Çin bu listeyi Trump'ın ilk başkanlığı döneminde oluşturdu ve ABD şirketlerini Çin'e ithalat, ihracat ve yatırım yapmaktan men etmekle tehdit etti.Geçmişte, bu listeye dahil edilen şirketler arasında, Tayvana silah satışı yapan Lockheed Martin ve Raytheon gibi savunma sanayi devleri yer almıştı. Çin 'nadir toprak elementleri' kozunu oynayabilir. Halihazırda Pekin, Biden hükümetinin çip kısıtlamalarını artırmasının ardından, ABD'ye germanyum ve galyum ihracatını yasakladı. 2023 yılında da ulusal güvenlik ve çıkarları koruma gerekçesiyle, yarı iletken çip üretiminde kullanılan galyum ve germanyum maddelerinin ihracatını sınırlama kararı almıştı. Çin, kritik elementlerin ihracatında dünyada söz sahibi. Uzay teknolojisinden savunma sanayisine; cep telefonlarından LED aydınlatması da dahil, çelik endüstrisi, otomobil endüstrisi, jet motorlarında ve roketlerde, petrol kuleleri için kirişlerde ve petrol-doğalgaz boru hatlarında kullanılan galyum, germanyum, hafniyum, indiyum, niyobyum, renyum ve vanadyum maddelerini en fazla Çin ihraç ediyor. Çin, son dönemde, sivil ve askeri amaçlarla kullanılabilen çift kullanımlı ürünler üzerindeki denetimini artırarak, bu ürünlerin ihracatına yönelik yeni bir düzenleme getirdi. 1 Aralıktan itibaren geçerli olan bu yeni kurallar, Çinli ihracatçıların çift kullanımlı ürünlerle ilgili daha fazla bilgi sunmalarını zorunlu hale getiriyor. Düzenleme, ürünlerin son kullanıcılarını ve kullanım amaçlarını daha ayrıntılı bir şekilde raporlama yükümlülüğü getiriyor. Böylece Çin, özellikle ABD'nin askeri ve endüstriyel yapısında bu ürünlere olan bağımlılığı tespit etmek ve sınırlamak adına daha etkin bir denetim mekanizması kurmayı hedefliyor.