Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik süreci nasıl olacak? Tüm detaylar

Önce Finlandiya, ardından İsveç NATO'ya üyelik için başvuru yapma kararı aldıklarını resmen açıkladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin NATO'nun bu iki İskandinav ülkesini alarak genişlemesinin sonuçları konusunda uyardı. Bu nedenle NATO'nun bu iki ülkeye üyeliğin sağladığı güvenlik garantilerini sunabilmesi için hızlı davranması gerekiyor.Euronews'in haberine göre; Her iki ülkenin de dünyanın en büyük güvenlik ittifakı olan NATO ile ortaklık ilişkisi içinde olması sürecin hızlandırılması için büyük avantaj sağlıyor. Ayrıca iki ülkede de demokrasi işliyor, iyi finanse edilmiş silahlı güçleri var ve ittifakın askeri operasyonlarına ve hava devriyesine destek veriyor. Bu nedenle iki ülkenin üyelikten karşılarına çıkabilecek sorunlar ya teknik ya da siyasi olabilir. NATO üyeliği için resmi bir üyelik prosedürü yok, üyelik için gereken adımlar farklılık gösterebiliyor. İlk olarak NATO'ya resmi bir başvuru talebinde bulunulması gerekiyor. Bu başvuru genellikle NATO'ya üye 30 ülkenin büyükelçilerinin katıldığı Kuzey Atlantik Konseyi toplantısında yapılıyor. Konsey üyelik yolunda devam edilip edilmeyeceğine ve sonuçlandırılması için hangi adımların atılacağına karar veriyor. Bu durum aday ülkelerin NATO'nun siyasi, askeri ve hukuki standartlarıyla ne kadar uyumlu olduğuna ve Kuzey Atlantik bölgesindeki güvenliğe katkı verebilip veremeyeceğine göre değişiyor. Bu sürecin ne İsveç ne de Finlandiya için sorun olmaması bekleniyor. Kuzey Atlantik Konseyinin yeşil ışık yakması halinde katılım görüşmeleri başlıyor. Bu görüşmeler genellikle bir günde tamamlanabiliyor. Burada adaya NATO'nun 5'inci maddesine kendini adayıp adamadığı soruluyor. 5'inci madde NATO'nun toplu savunma maddesi olarak biliniyor ve üyelerden birinin saldırıya uğraması halinde bütün ittifakın toplu şekilde saldırıya uğrayan ülkenin yanında yer alma ve topluca yanıt vermeyi garantiliyor. Bu madde ayrıca NATO'nun yıllık 2,5 milyar doları bulan iç bütçesine katkı verme zorunluluğunu da içeriyor. Aday NATO savunma planı içindeki rolünün yanı sıra ve personel gözetimi ya da gizli bilgilerin saklanması gibi diğer başka hukuki ve güvenlik zorunlulukları hakkında bilgilendiriliyor. Katılım raporu ve adayların mektubu son karar için Kuzey Atlantik Konseyi'ne sunuluyor. Konsey yine büyükelçilik, bakan ya da liderler düzeyinde toplanabiliyor ve başvuruyu değerlendirerek adayla bir katılım protokolü imzalanması konusunda son karar veriliyor. Evet cevabı çıkması halinde üyeliğin bu sürecinde sembolik ve hukuki bir anlam yüklenen küçük bir tören düzenleniyor. Protokol daha sonra üye ülkelerin ulusal parlamentolarına onay için gönderiliyor. Bunun da tamamlanmasının ardından imzalanan protokol Washington'da saklanıyor. Resmi üye olan ülkenin bayrağı NATO'nun Brüksel'deki merkez binası önünde yerini alıyor. NATO yetkililerine göre iki ülkenin üyelik süreci birkaç hafta içinde tamamlanabilir. Bu süreçte en fazla zaman alacak konu katılım protokollerinin ittifakın 30 üyesinin parlamentolarında onaylanması sırasında yaşanabilir. Yetkililer bu sürecin aylar sürebileceğini belirtiyor. Kaç ay sürebileceği tam olarak bilinmiyor. En son üye olan Kuzey Makedonya'nın katılımı için onay süreci 8 ila 12 ay sürmüştü. Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere bu süreç içerisinde iki ülkeye savunma ve güvenlik konusunda yardımda bulunmayı taahhüt etti. NATO bütün kararlarını oy birliği ile almak durumunda, bir başka deyişle üye ülkelerin kararlara ilişkin veto hakkı bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta terör sorununu ileri sürerek iki ülkenin üyeliğine olumsuz baktığını ifade etti. İsveç ve Finlandiya dışişleri bakanlarının önümüzdeki günlerde Türkiye'ye yapacakları ziyarete ilişkin konuşan Erdoğan, Bizi ikna etmeye mi gelecekler. Yorulmasınlar. Her şeyden önce Türkiye'ye yaptırım uygulayanların bu süreç içerisinde NATO'ya girmeye evet demeyiz. ifadelerini kullandı. Geçtiğimiz günler Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic de kararın kendisinde olması halinde iki ülkenin üyeliklerini veto edeceğini söylemişti. Ancak Hırvatistan'da cumhurbaşkanlığının sembolik bir görev olması sebebiyle karar yetkisi yürütmenin başındaki başbakan ve hükümete ait. Başbakan Andrej Plenkovic'in bu konuda olumsuz bir yaklaşımda olmadığı biliniyor.