Filistinlilerin gözüyle Filistin sorunu

İsrailli 3 gencin kaçırılıp ardından da öldürülmüş halde bulunmaları ile başlayan kriz birkaç gün sonra 16 yaşındaki Filistinli gencin öldürülmesi ile doruğa tırmandı. İsrail yönetimi Hamas'ı suçladı ve sonrasında da Filistin'den atıldığı ileri sürülen füzeler ile birlikte Gazze'ye yönelik hava saldırıları başladı. Son aylarda Hamas ve El Fetih arasındaki yakınlaşma ve Filistin ile İsrail arasında Papa'nın da girişimleriyle yeniden barış görüşmelerinin başlaması tartışılırken bölgeye yeniden savaş iklimi ve Gazze'nin tecridi atmosferi hakim oldu. Peki yıllardır süren bu çatışmanın kökeninde ne var? İşte, Visualizing Palestine adlı sitede sorun, ezilen tarafın, Filistinlilerin bakış açısıyla, çeşitli görseller ve grafikler yardımıyla anlatılıyor. İşte Filistinlilerin gözüyle Filistin sorunu...1880'den beri Filistin halkının göçe zorlandığı anlatılan grafikte, 1922'de İngiliz mandası altındaki bölgede 750 bin kişinin yaşadığı, bunların 84 bininin Yahudi olduğu ifade ediliyor. 1918-1948 yılları arasında 480 bin Yahudi yerleşimcinin bölgeye yerleştiğini ve 750 bin Filistinli Arap'ın yurtsuzlaştırıldığı yer alan grafikte, o tarihte 1 milyon 070 bine ulaşan nüfusun 720 binini Yahudilerin oluşturduğu ifade ediliyor. 1948-1967 arasında ise bölgeye 1.3 milyon Yahudi yerleşimci geldi, 440 bin Filistinli daha yerlerini terk etmek zorunda kaldı. 1967'de sürgünde yaşayan Filistinli sayısı 1.1 milyondu. 1967'den 2008'e kadarki sürede ise 1.8 milyon Yahudi yerleşimci daha bölgede iskan edildi ve günümüzde yerinden edilen Filistinli Arapların sayısı 5.3 milyona ulaştı. Grafikte işgal altındaki Filistin'de 20 yıldır devam eden barış görüşmelerine değiniliyor ve bu süreçte Filistinlilerin evlerinin yıkılmaya devam ettiği, bir yandan da Yahudi yerleşimciler için yeni evlerin yapıldığı gösteriliyor. Grafikte 1993'teki 1., 1995'teki 2. Oslo görüşmeleri ile 2000'de Camp David, 2001'de Taba, 2007'de Annapolis, 2010'da Washington'da yapılan ve 2013'te yeniden başlayan görüşmeler resmediliyor. Yurtsuzlaştırma Politikası adlı grafikte ise İsrail hükümetinin Filistinlilerin evlerine yıkmasına yönelik sistemli bir politika izlediği, Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze'den verilen örneklerle anlatılıyor. İkinci intifadanın başladığı Eylül 2000'den 2013 yılının başına kadarki süreçte İsrail'in düzenlediği askeri operasyonlar ve baskınların yer aldığı grafikte, 2002 yılının Mart-Nisan ayları arasındaki Savunma Kalkanı, 2006 Temmuz'undaki Yaz Yağmuru, 2012 Kasım'ında Bulut Sütünu adı verilen askeri operasyonlar da gösteriliyor. Grafikte İsrail'deki yasa dışı gözaltılar anlatılıyor, 2013'ün Şubat ayında 169 Filistinlinin idari kararla, hiçbir suçlama yöneltilmeden ve hakim karşısına çıkarılmadan gözaltında tutulduğu belirtiliyor. Suçlamaların gözaltına alınanlardan saklandığı, kanıtların açıklanmadığı belirtilen grafikte, bir avukat ile görüşmenin 3 ay önlenebildiği de ifade ediliyor. İdari kararla yapılan gözaltıların 6 ay süreyle olduğu belirtilen grafikte, bu sürenin sonunda yenilenebileceği de anlatılıyor. Kanunen ayda 2 kez aile görüşü hakkı olan tutsakların bu imkandan yararlanamadığı, özel izin gerektiği ve sebepsizce bu taleplerin reddedildiği de grafikte yer alıyor. Grafikte Filistinli tutsakların İsrail hapishanelerindeki koşulları da yer alıyor. Bu grafikte ise dünyayla irtibatı kesilen, tecrit altındaki Gazze'de bu nedenle su kaynaklarının kirlendiği anlatılıyor ve sağlıksız koşullar sıralanıyor. Batı Şeria'da susuzluk çekildiği belirtilen grafikte Ramallah'ın aldığı yıllık yağış miktarının Londra'dan fazla olduğu ancak İsrail devletinin su kullanımına sınırlama getirdiği ve suya erişimi sınırlandırdığı yer alıyor. Grafikte İsrail'in söktüğü ağaçlardan söz ediliyor. 1967'den bugüne İsrail'in Central Park'ın 33 katı büyüklüğünde bir alanı kaplayacak, 800 bin zeytin ağacını söktüğü belirtilen grafikte, bunun yarattığı yıllık kaybın 12.3 milyon dolar olduğu ve 80 bin aileyi etkilediği ifade ediliyor. Filistin'de seyahat ederken uğranılan ayrımcılığın anlatıldığı grafikte, Filistinlilerin kullandığı alt geçitlerin giriş ve çıkışlarının kapılarla kontrol altına alındığı, kontrol noktaları bulunduğu, Filistinlilerin kullandığı yolların hemen paralelinde bulunan İsraillilerin kullandığı yollardan tümseklerle ayrıldığı belirtiliyor. Rengi ya da etnisitesi fark etmeksizin herkes için özgürlük istenen grafikte ABD'de 1960'lara kadar devam eden bir seyahat yasağı hatırlatılıyor. Siyahlarla beyazların otobüslerde bir arada seyahat edilemediği hatırlatmasının ardından, Batı Şeria'da Filistinlilerin otobüse binmesinin yasak olduğu ifade ediliyor. Grafikte, Haziran 2002'de İsrail hükümetinin kararıyla Batı Şeria'nın çevresine örülmeye başlanan ve 2013 Temmuz'unda uzunluğu 440 kilometreyi bulan ve yapımı hala süren duvar yer alıyor. Filistinlileri yaşadıkları yere hapseden, onları tecrit eden ve hapseden bu duvarın sökülmesi, Filistinlilerin bundan kaynaklanan zararlarının telafisi isteniyor. Dİğer devletlerin bu ayrımcılığa karşı İsrail devletine baskı yapmaları da talep ediliyor.