Dünyanın sessiz kaldığı büyük tehlike: Kimyasal silahlar

Dünyanın gözü bir kez daha Suriye'de. Esad rejimi İdlib'de kimyasal silah kullanmakla suçlanırken, tüm dünya sivil kayıplara karşı ayağa kalktı. Ancak Beşşar Esad yönetimi ve Rusya kimyasal silah kullandıkları iddiaları reddediyor. Yıllardır süregelen savaşlarda sık sık kullanılan ve milyonlarca kişinin ölümüne neden olan kimyasal silahlar dünya için tehdit oluşturmaya devam ediyor.Suriye'deki iç savaşın başladığı 2011 tarihinden bu yana en çok tartışılan konulardan biri haline gelen kimyasal silahlar, önceki gün yeniden gündeme oturdu. Ancak Beşşar Esad yönetimi ve Rusya kimyasal silah kullandıkları iddiaları reddediyor. 2012 yılında, Suriye Baas rejiminin o dönemdeki sözcüsü Cihad Makdisi, kitle imha silahlarının kullanılmayacağına ilişkin uluslararası topluma güvence verirken, 2013 yılı sonrasında ABDnin askeri baskısı ve Rusyanın diplomatik arabuluculuğu ile bir silahsızlanma anlaşması yaparak Kimyasal Silahlar Sözleşmesine taraf olmuştu. İç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Suriye'de Kimyagerler Savaşı sürdüğü aşikar. DEAŞ ve El Nusra gibi terör örgütlerinin yanı sıra rejim güçleri de kimyasal silah kullanmakla suçlanıyor. 1. Dünya Savaşı'ndan bu yana milyonlarca insanın ölümüne neden olan kimyasal silahlar bugün yine hiç olmadığı kadar gündemde. İdlib'de meydana gelen kimyasal saldırının ardından Dünya Sağlık Örgütü, ellerindeki bulguların sinir gazına işaret ettiğini açıkladı. Eldeki verilere göre saldırıda kullanılan gaz VX veya Sarin gazı olabilir. Kitle imha silahı olarak anılan VX (sinir gazı) en son Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un üvey kardeşi Kim Jong-nam'a yönelik suikastle gündeme gelmişti. Bilinen en zehirli kimyasallardan biri olan VX sinir gazı, yalnızca bir damlası ile bir kişiyi saniyeler içerisinde öldürebiliyor. 1993'te Kimyasal Silahlar Konvansiyonu (CWC) tarafından yasaklanan VX, direkt olarak sinir sistemini hedef alıyor. Zehirlenen kişi öksürmeye başlıyor, sonra göğsü sıkışıyor, hırıltıyla soluyor ve nefesi kesiliyor. Görüşü bulanıklaşıyor. Rusya ve ABD daha önce sarinden binlerce kat daha öldürücü olan bu gaza sahip olduklarını itiraf etmişti. Son yıllarda ise Kuzey Kore ajanlarının sıklıkla VX gazına başvurduğu öne sürülüyor. Suriye ve Irak da VX gazına sahip olduğu öne sürülen ülkeler arasında... Kuzey Kore, Mısır ve Güney Sudan, Kimyasal Silahlar Konvansiyonu'nun anlaşmasını imzalayıp onaylamayan ülkeler. Sağlık Bakanlığı yaptığı açıklamada Suriye'de kullanılan kimyasalın Sarin gazına işaret ettiğine dair bulgular olduğunu ifade etti. Birleşmiş Milletler tarafından yasaklı silahlar listesinde yer alan Sarin gazı, tıpkı VX gibi renksiz ve kokusuz. Sinirleri kısa süre içerisinde 'felç eden' bu gaz, küçücük bir damlasıyla bile tüm canlıları yok edebilme kapasitesine sahip. Bu süre ise 1 ila 10 dakika arasında değişiklik gösteriyor. Göğüs sıkışması ve görme bozuklukları gibi semptomlarla ortaya çıkan bu gaz, 1993'te Kimyasal Silahlar Konvansiyonu (CWC) tarafından yasaklanan kitle imha silahları arasında. İlk kez Nazi Almanyası tarafından savaşta kullanılmak üzere üretilen bu gaz, 1980 ve 1988 yılları arasında İran - Irak savaşı sırasında Irak ordusu tarafından İran'a karşı kullanılmıştır. Günümüz dizi ve filmlerinde sarin gazının detaylı işlendiği bölümler yer almaktadır. Ankara dün olağanüstü BM Güvenlik Konseyi toplantısı öncesi uzman bulguları ve tanık ifadelerinden oluşan raporu Türkiyenin BM Daimi Temsilciliğine acil kodla iletti. Raporda rejimin hava saldırısında klor gazının kullanıldığı iddia edildi.Alman bilim adamı Nobel Ödülü Fritz Haber tarafından üretilen klor gazı, kısa sürede ülkelerin birbirine karşı kullandığı en etkili kimyasal silahlardan biri haline geldi. Gözlere, buruna, boğaza ve ciğerlere doğrudan etki gösteren klor gazı ilk kez White Star adıyla Nazi birlikleri tarafından İngilizlere karşı kullanıldı. Saldırı sonrası ciddi kayıp veren İngiliz askerleri çareyi gaz maskeleri geliştirmekte buldu. Klor gazı, BM'nin yasaklı listesinde yer alsa da Suriye'deki iç savaşta muhalifler, rejim ve terör örgütleri tarafından kullanıldığı öne sürülüyor. Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW), Suriye'de daha önce hardal gazı kullanıldığını açıklamıştı. 1917 yazında tüm korkunçluğuyla sahneye çıkan hardal gazı, saydığımız diğer silahlara oranla daha az etkili gibi gözükse de, cilt, gözler, iç organlar ve bilhassa da solunum sistemine yakıcı etkisiyle büyük zarar veren etkili bir silah. Sarı ve kahverengi renklerine bürünebilen bu gaz 12 saat sürebilen acılı bir ölüme sebebiyet verebiliyor. Daha önce başta DAEŞ olmak üzere Esad rejimi ve muhaliflerin saldırılarında hardal gazı kullandığı öne sürülmüştü. Kullanılmış olması muhtemel bir diğer kimyasal gaz da İran-Irak savaşı sırasında Irak'ta çok ciddi miktarlarda üretilen Tabun. Dünyadaki en tehlikeli sinir gazlarından biri olarak anılan Tabun gazı üretilen en eski kimyasal silahlardan biri olarak tarihe geçmiştir. Yanlışlıkla üretildiği öne sürülen gazın kullanımı BM tarafından yasaklanmış olup depolanması ve üretimi sıkı yaptırımlara ve kurallara bağlanmıştır. Oda sıcaklığında saydamdan kahverengiye dönüşebilen Tabun gazı vücuda temas ettiğinde şiddeti giderek artan şekilde genel titreme ve sonrasında Tabun ile temas eden deri üzerinde içi ağılı sıvı dolu kabarcıklar oluşmasına sebep olur. Sarin'e oranla yüzde daha az zehirli olan bu gaz, 2 saat içerisinde merkezi sinir sistemini tamamiyle etkisiz hale getirir. Tabun'un en önemli avantajı üretiminin kolay olması. Ölümcül olma sıralamasına göre, çok yaygın şekilde kullanılan klora kıyasla ise daha fazla can kaybına neden oluyor. Suriye'de kimyasal silahların tahliyesine 2013'te başlanmıştı. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın verdiği izinle Kimyasal Silah Yasaklanması Örgütü uzmanları, Suriye'deki kimyasal silah depolarına girmişti. Tahliye sonucunda 1300 ton kimyasal silah ABD donanmasına ait gemilerle alınarak zararsız hale getirilmişti. KSYÖ, kimyasal silahların tahliyesi dolayısıyla 2013 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü.