Dünyada 13. Cuma sendromu: Trenlerde numaralar atlanıyor

Geçtiğimiz Cuma günü çoğu kişi için sıradan bir gün olsa da milyonlarca kişinin en 'korktuğu' günler arasındaydı...Batıl inançlar olsun, tek ve çok tanrılı dinler olsun birçok inançta 13 ve cumanın bir araya gelmesi uğursuzluk olarak adlandırılıyor. Hz. İsanın çarmıha gerilmeden önce son yemeğinde bir havarinin ihaneti ile sofrada 13 kişi kalmaları ile bu gün lanetli, ölüm getiren bir uğursuzluk sayıldı. Ayrıca Hazreti İsanın Cuma günü çarmıha gerilmesi de bu batıl inancı daha da güçlendirmiş ve '13. Cuma kabusu' başlamış. Hristiyanlığın yoğun olarak yaşandığı İtalyada ise insanların o gün sokağa çıkmadığı, rapor alarak çalışmaya gitmedikleri biliniyor. CNNTURK.com yazarı Reha Erus 13. Cuma'yı anlattığı yazısında batıl inancın yoğun olduğu İtalya'daki 13 korkusunu Bizim oturduğumuz sokakta apartman numarası 12den 14e atlardı. Yüksek binalarda asansörde 12. kattan sonra 14. kat gelirdi diyerek anlatıyor. İtalyan havayollarında 13. sıra, trenlerde ise 13 numaralı koltuğun olmayışı batıl inancın kişisel bir korkudan çıkıp nasıl globalleştiğini gözler önüne seriyor. 1993 yılında yapılan bir araştırmaya göre 13. Cuma'nın olduğu günlerde kaza vakalarına diğer günlere kıyasla çok daha az rastlanıyor. Bunun nedeni de kent caddeleri ve sokakların bomboş olmasına bağlanıyor. Erus'un haberine göre bu 13. Cuma sendromu akademik adını Yunancadan alıyor: Triskaidekaphofobia yani üç ve on fobisi... Bu konuda çok araştırma yapılmış. Batıl inançları ilk irdeleyen ise 1911 yılında 'Abnormal Psychology' kitabını yayınlayan I. H. Coriat olmuş. Kitapta Hammurabi kanunları listesinde 13 sayısının atlandığı hatırlatılırken İbrani alfabesinin 13. harfi Mavet (ölüm) sözcüğünün ilk harfi olan Mnin etkisinde kalındığı belirtiliyor. Batıda inançlı çiftlerin 13. Cuma günü evlenmelerine pek rastlanmıyor. Hamile kadınların sırf ise 13. Cuma günü doğurmamak için 12'sinde sezeryanla bebeklerini dünyaya getirdikleri biliniyor. Erus yazısında 13. Cuma ile ilgili bir anısını da şöyle anlatıyor: Büyük dayım polis memuruydu.. Görevi Büyükadadaydı. O dönemde, 50li yıllarda adalar nüfusunun çoğu Ermeni veya Rum vatandaşlarımızdı. Dayımın onlardan duyduğu '13 Cuma'nın İstanbulun fethini ve aynı gün Bizansın çöküşünü simgelediği, 1453'ün yani 1+4+5+3=13'e denk geldiğiydi. Olabilir mi? Açıkması bunu Batılı dostlarımla paylaştığımda 'Hadi canım sende' itirazında bulunan pek çıkmadı.Geçtiğimiz Cuma günü ayın 13'üne rastlayınca birden rahmetli büyük dayımın söyledikleri aklıma geldi.