CIA 15 yıl önce 2015 yılının dünyasını böyle öngördü

ABDnin Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA, 2000 yılında teşkilat dışından bir grup uzmanı biraraya getirdi. Uzmanların görevi yakın geleceğe bakıp, 2015 yılında dünyanın ne durumda olacağını tahmin etmekti. Sonuçta, nantoteknolojiinin yükselişinden petrol şoklarına, demografik değişimden küresel ekonominin durumuna kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan 70 sayfalık bir rapor yazıldı. 15 yıl önce bugün hakkında yapılan tahminler ne derece doğruydu? (Haber: Metin Güneş / CNN TÜRK / Londra)ABDnin Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA, 2000 yılında teşkilat dışından bir grup uzmanı biraraya getirdi. Uzmanların görevi yakın geleceğe bakıp, 2015 yılında dünyanın ne durumda olacağını tahmin etmekti. Sonuçta, nantoteknolojiinin yükselişinden petrol şoklarına, demografik değişimden küresel ekonominin durumuna kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan 70 sayfalık bir rapor yazıldı. 15 yıl önce bugün hakkında yapılan tahminler ne derece doğruydu? (Haber: Metin Güneş / CNN TÜRK / Londra) Yapılan tahminlerin birçoğu tartışılmadan kabul edilecek gerçeklerdi: Etnik ve dini gerilimler, yönetim zaafları olan devletler arasında anlaşmazlık ve çatışma nedeni olmaya devam edecek gibi. Ancak diğer tahminlerden bazıları fos çıktı. Bunlar arasında herkesin klonlanmış sığır etinden yapılmış burgerler yemesi ya da Kuzey ile Güney Korenin birleşmesi de bulunuyor.İşte bugünün dünyasıyla ilgili doğru ve yanlış tahminler: CIA uzmanları yaşadığımız dünyayı değişime uğratacak bir dijital ve mobil teknoloji patlaması yaşanacağını doğru tahmin etti. Raporda, İnternete ulaşım, elde tutulan aletlerle ve kablosuz bağlantılar aracılığıyla çok sayıda düşük maliyetli ve düşük irtifalardaki uydular sayesinde evrensel hale gelecek denildi. CIA, biyoteknolojinin etkileri konusunda fazlaca iyimserdi. Raporda, kişisel genomik profil çıkarmanın ve organ naklinde yapay organların kullanılmasının yaygın hale geleceğini ileri sürülmüştü. Hayvanlar klonlanarak etinden faydalanılacak, teröristler genetik olarak yeni ve tehlikeli hastalıklar bulacaktı. Raporda, Klonlama besi hayvanı üretiminde kullanılacak ifadesine yer verildi. Hatta, tıp teknolojisi sayesinde süper zenginlerin herkesten çok daha uzun yaşayacağı ileri sürüldü.Bu tahminlerden bazıları hayal ürünü olmaya devam ediyor. Zengin ve yaşlı insanlar için uzun yaşam tedavisi diye birşey yok (Eğer bizlerden gizlemiyorlarsa). Ancak CIA iki konuda haklı çıktı. Genomik maliyetleri son beş yıl içersinde hızla düştü. İngiltere Sağlık Sistemi NHS kanserle savaşta 125 bin kişinin DNA dizilimini çıkarıyor. Genetiği değiştirilmiş tarım ürünleri konusunda da haklı çıktı. Tüm karşı çıkmalara rağmen, genetiği değiştirilmii tarım ürünleri tüm dünyada yaygın hale geldi. Dünya soya fasulyesi üretiminin yüzde 82si, pamuğun yüzde 68i ve mısırın yüzde 30u genetiği değiştirilmiş tohumlardan elde ediliyor. CIA, Rusyanın süper güç statüsünü kaybetmesini hazmedemeyip buna tepki verebileceğini, süper güç statüsünü geri kazanabilmek için gaz rezervlerini kullanmaya kalkışabileceğini tahmin etti. CIA, Rusyanın 2015 yılında zayıf bir ülke haline gelip, uluslararası diplomasideki tek ağırlığının BM Güvenlik Konseyindeki veto hakkı olacağını düşündü. Oysa Vladimir Putin Yunanistandan Suriyeye kadar bir etki ağı inşa etti. Batının karşı çıkmasına rağmen dış savaşlara müdahele edip, toprak ilhak etti. 2015 yılında 2 bin 500 nükleer başlığa sahip olacağı tahmin ediliyordu, oysa bugün Rusyanın elindeki nükleer başlık sayısı 8 bine çıktı. Doğru çıkmayan diğer jeopolitik tahminler arasında Kuzey ve Güney Korenin birleşmesi ve Filistin devletinin kurulması da bulunuyor. CIA ayrıca Küba lideri Fidel Castronun 2015 yılında ölmüş olacağını tahmin etti. 1960larda birçok CIA suikast girşiminden kurtulan Castro, ölmeyerek eski düşmanı bir kez daha yendi. Raporda dünya nüfusunun 7 milyara çıkacağıi hatta Rusya ve doğu Avrupa nüfusunda azalmalar olacağı doğru olarak tahmin edilmiş. Rusyanın şimdiki nüfusu 2000 yılındakinden daha az. Ancak Afrika konusunda yanıldığı görüldü. Afrika nüfusu AIDS salgını nedeniyle azalmak yerine hızla arttı. CIA, gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun yavaşça büyüyen bir krize neden olacağını tahmin etti. Raporda, Çalışan kesimin emeklilere oranının azalması sosyal hizmetleri, emekli maaşları ve sağlık sistemi üzerinde büyük bir yük oluşturmaya başlayacak ifadesine yer verildi. Raporda, 2000li, yıllarda yüksek büyüme tahmininde bulunuldu ve bir noktaya kadar doğru çıktı. Küresel ekonomi 2015e kadar sürdürülebilir bir dinamizm sağlayacak durumdadır ifadesine yer verildi. Bir mali kriz olasılığı da hesaba katıldı, ancak daha çok gelişmekte olan ülkelerin riskli olduğuna vurgu yapıldı. Oysa gevşek mevzuat nedeniyle ABDde bankacılık sisteminin çökmesi küresel ekonomiyi de çökertti ve ardına kapitalizmin iyi bir system olup olmadığyla ilgili tartışmaları başlattı. Yine rapora göre 2015 yılında ABde barış ve refah hakim olacak AB entegrasyonunda son taşlar yerine oturtulacaktı. CIA, özellikle 11 Eylül 2001deki saldırılardan sonra 2015te daha sofistike terör saldırıları bekliyordu. Ama, Batıda dış politkaların terörizm tarafından belirleneceğini tahmin edemedi. CIA uzmanları, terör grupları, uyşturucu kaçakçıları ve çetelerin küreselleşmeyi menfaatleri doğrultusunda kullanarak birlikte hareket edeceklerini ve daha güçlü bir terör ağı oluşturacaklarını tahmin etti. Hatta böyle büyük bir terör ağının nükleer, biyolojik ve kimyasal silah kaçakçılığı yapıp bunları Batıya karşı kullanmakla tehdit edecekleri düşünüldü. Batının yeni kabusu, kolları sınırları aşıp uluslararası boyutlarda olan, kitle imha silahlarını en yüksek fiyatı verene satacak olan bu büyük örgüt olacaktı. Bu gerçekleşmedi. Ama aslına gerçekleşen şey bundan daha da kötüydü: IŞİD, Suriye devletinden yağmaladığı kimyasal silahları kullandı ve hala da kendi kimyasal silahını üretmeye çalışıyor. CIAnin suç örgütleri ile ilgili tahmininin aksine, IŞİD sadece kar amaçlı bir örgüt değil. Kendi kıyamet ideolojisi olan ve İslamiyetle Batıyı karşı karşıya getirmeye çalışan bir örgüt.