Çavuşesku'nun cellatları anlatıyor

Romanya'da bugün Nikolay Çavuşesku'nun kurşuna dizilmesiyle sonuçlanan kanlı devrimin 20. yıldönümü... Çavuşesku ve eşinin 1 saatlik yargılamanın ardından infaz edildiği Temeşvar kenti ve başkent Bükreş'te düzenlenen törenlerde demokrasi vurgusu yapılıyor. Çavuşesku'nun cellatları komünist liderin adım adım idama gidişini ilk kez anlattı.

Doğu Avrupa'nın en acımasız diktatörü olarak görülen Nikolay Çavuşesku'nun celladı, diktatörün idama gidişini, "Elleri arkalarına bağlandığı anda şok olmuştum. O an ben de onlar da anladı. Bu onların ve Romanya'da bir dönemin sonuydu" sözleriyle anlatıyor.

Çavuşesku yönetimini sona erdiren ayaklanmanın başlangıç noktası Temeşvar kentiydi. 16 Aralık 1989'da, polisin muhalif rahip Laszlo Tokes'i gözaltına alma girişimi bardağı taşıran son damla oldu.

Temeşvarlılar hükümet karşıtı bir gösteri düzenledi; gösteri sırasında Çavuşesku'nun emri üzerine Romanya ordusu göstericilere ateş açtı.

Temeşvar'da başlayan isyan dalgası kısa sürede tüm ülkeye yayıldı; Romanya 10 gün içinde bambaşka bir ülkeye dönüştü.

1 saatlik yargılama

25 Aralık 1989'da Çavuşesku ve eşi Elena bir saatlik bir yargılamanın ardından infaz edildi. Geride ise bin 100 ölü ile son bulan bir komünist rejim bıraktı.

Çavusesku'nun idama yolculuğunda yanında 10 asker vardı. Şimdilerde 40'lı yaşlarda olan o askerlerden biri olan Ayn Teşu, bir zamanlar tüm gücü elinde bulunduran bu güçlü adamın, kendisine temiz bir gömlek için nasıl diz çöküp yalvardığını hatırlıyor:

"O kadar çok utandım ki o güçlü adama bakarken, daha 3 gün önce televizyonda bağırp çağırıyor, emirler yağdırıyordu, şimdi, şimdiyse bana yalvarıyor."

Çavuşesku'nun yargılanmasında da hazır bulunan Teşu, duruşmanın başında Çavuşesku'nun gözlerinin içine baktığını söylüyor:

"Öleceğini anlamıştı. Zaten idam kararı da hemen uygulamaya geçildi. 3 asker 30'ar el ateş etti. Gözleri bağlı bile değildi. Ama ona kızgındım, halka ve sosyalizme ihanet etmişti."

Peki infazın 20 yıl sonrasında Romanya'da neler değişti?

Genç nesil ülkede yaşanan ekonomik zorluklar ve siyasetin bir türlü yol alamamasından şikayet ediyor.

Romanya 2007 yılında Avrupa Birliği'ne kabul edildi ama halen 113 milyon dolarlık bir borcun içinde.

Ülke, Çavuşesku'nun komünist düzeninden çok daha uzaklarda ancak ülkede yaşanan ekonomik kriz ve yanlış politikalar, aslında Romanya'da 20 yıl içinde çok da büyük değişimin olmadığının göstergesi kabul ediliyor.