Arap Baharı’nın devirdiği liderlerden biri daha öldürüldü: 33 yıllık başkan Ali Abdullah Salih

Arap halklarının demokrasi, özgürlük ve insan hakları taleplerinden ortaya çıkan ve Tunus'ta bir seyyar satıcının kendisini yakmasıyla tetiklenen Arap Baharı'nın üzerinden yedi yıl geçti. Bu süre içerisinde kimi devlet başkanları kısa sürede, kimileri ise yıllar süren kargaşalar sonucu devrildi. 2012 yılında protestolar sonucunda devrilen Yemen lideri Ali Abdullah Salih, kaybettiği gücü geri kazanmak için 5 yıldır iç savaş halindeki Yemende mücadele içerisindeydi ancak saf değiştirmesinin ardından aldığı tepkiler dün başkent Sanaada öldürülmesiyle sonuçlandı. Salih, Arap Baharı sonrası oluşan liderler mezarlığına ismi geçen son lider oldu.Ali Abdullah Salih, Pazartesi günü Yemenin başkenti Sanaada uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Saldırıyı Yemen iç savaşının İran destekli isyancı grubu Husiler yaptı. Ali Abdullah Salih bir hafta önceye kadar Husiler ile birlikte hareket ediyordu. Ülkesindeki güç dengelerinde politika üretmeyi yılanların başlarıyla dans etmek olarak tanımlayan Ali Abdullah Salih, iktidarda olduğu süreç içerisinde birçok kez saf değiştirirken, hem kendisini 2012 yılında deviren güçlerle hem de kendisinin devirmek için mücadele ettiği Suudi destekli Yemen hükümetiyle iş birliği yaptı. Salih, 30 yıllık gücünün meşru zeminini kaybettikten sonra elinde kalan güç artıkları ile 5 yıldır Yemende devam eden iç savaşın farklı taraflarına geçerek binlerce insanın ölümüyle suçlanıyordu. Ali Abdullah Salih, Orta Doğuda başlayan Arap Baharının devrilerek öldürülen liderlerinden sadece birisi. Tunus, Mısır ve Libya ülkelerindede benzer süreçler yaşanmıştı. 2011 yılında devrilen dönemin Mısır başkanı Hüsnü Mübarek, Mısır'ı 30 yıl boyunca demir yumrukla yönetti. Yönetimi boyunca insan hakları ihlalleri ve yolsuzluğun yaygın olduğu iddiaları sıkça dile getirildi. Arap Baharı, Mısır'a Ocak 2011'de Tahrir Meydanı'nda düzenlenen protestolarla ulaştı. Eylemlerin başlamasından 18 gün sonra görevden ayrılmak zorunda kaldı. Yapılan bazı yorumlarda, ordunun o dönemde Mübarek'e istifa baskısı yapması nedeniyle, bunun bir devrimden çok, darbe olduğu görüşü ön plana çıktı. Mübarek daha sonra, protestolar sırasında göstericilerin öldürülmesi için emir verdiği ve kamu parasını zimmetine geçirdiği suçlamalarıyla yargılandı. İçişleri Bakanı ve altı yardımcısıyla birlikte ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Mübarekin sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine önce cezaevinden askeri bir hastaneye kaldırıldı. Daha sonra, 2014 yılında, mahkeme, yargı sürecinde bazı teknik hatalar yapıldığı gerekçesiyle protestocuların ölümüyle ilgili suçlamaların ve cezanın düşürülmesine hükmetti. Mart ayında, hastaneden çıkarıldı. Bugün 89 yaşında olan Mübarek, yaşamını Kahire'nin kuzeyindeki malikanesinde sürdürüyor. Oğulları da yolsuzluk suçlamalarından hüküm giymelerine karşın sık sık başkent Kahire sokaklarında görülüyor. 42 yıllık Libya başkanlığının sonucunda 2011 yılında devrilen Muammer Kaddafinin kaderi birçok yönden Ali Abdullah Salihe benziyor. Kaddafinin Libya'sında hükümet karşıtı gösteriler Şubat 2011'de başladı. Kaddafi, bu gösterileri şiddet kullanarak bastırmak istedi. O dönem bazı aşiretler ve siyasi gruplar silahlanmaya başladı ve gösteriler kısa süre içerisinde silahlı çatışmalara dönüştü. Sayıları tam olarak bilinmese de binlerce kişinin öldüğü tahmin ediliyor. Libya'da şiddet olaylarının artmasıyla birlikte önce uçuşa yasak bölge ilan edildi, ardından da NATO hava operasyonları düzenleyerek, müdahalede bulundu.Ağustos 2011 yılında silahlı muhalif gruplar başkent Trablus'u ele geçirdi. Böylece Kaddafi ve oğullarının birkaç sürecek kaçış dönemi başladı. Kaddafi, 20 Ekim 2011 günü öldürüldü. O dönem iktidarda olan geçici hükümet, Kaddafi'nin çatışmada öldürüldüğünü açıkladı. Ancak olay sırasında çekilen ve internette yayılan görüntüler, Kaddafi'nin linç edildiğini gösterdi. Kaddafi'nin cesedi, günlerce bir soğuk hava deposunda halka sergilendi. Sonra bir gece, çölde bilinmeyen bir yere gömüldü. Kaddafi'nin ölümünün ardından ailesi de parçalandı. Oğullarının bazıları halen tutuklu, diğerleri hayatını kaybetti. Başta kızı olmak üzere ailenin bir kısmı da sürgünde yaşıyor. Libya'da istikrar halen sağlanabilmiş değil. Birden fazla grubun iktidar üzerinde hak iddia ettiği ve Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) gibi cihatçı örgütlerin faaliyet gösterdiği ülke, bugün bölge için de önemli bir istikrarsızlık kaynağı olarak gösteriliyor. Arap Baharının devirdiği liderlerden bir diğeri ise 1987 ile 2011 yılları arasında 24 yıllık bir süreçte Tunus başkanlığını yürüten Zeynel Abidin Bin Ali. Tunus, Arap Baharı'nın başladığı ülke. 17 Aralık 2010 günü Sidi Bouzid kentindeki seyyar satıcı Muhammed Buazizi yaşadığı ekonomik sıkıntıları protesto etmek için kendini yaktı Bu olay ülkede hükümet karşıtı çok büyük kitlesel eylemlerin düzenlenmesine neden oldu. Protestoların sonucunda, 14 Ocak 2011 günü, 1987 yılından bu yana iktidarda olan Bin Ali görevinden istifa etti. Bin Ali'nin ülkeden ayrılmasına izin verildi. Yazlık Sarayı'ndan bindiği bir helikopterle Malta'ya geçti. Daha sonra ise ailesiyle birlikte Suudi Arabistan'a gitti. O zamandan bu yana Cidde kentinde yaşıyor. Bin Ali ve eşi Leyla Trabelsi hakkında gıyabi yargılama yapıldı ve her ikisi de yolsuzluk suçlamasıyla 35'er yıl hapis cezasına çarptırıldı. O tarihten bu yana kamuoyu önünde hiç görülmedi. Bir dönem Bin Ali'nin ciddi sağlık sorunları yaşadığı yönünde haberler yayınladı. Son olarak Pazartesi günü eski Yemen başkanı Abdullah Ali Salihin öldürülerek Yemen siyaset sahnesinden çıktı. Bu durum Salihin Mısır, Libya ve Tunus gibi ülkelerin eski liderlerinin yer aldığı Arap Baharı mezarlığının son üyesi olarak devrilen liderler arasına girmesine sebep oldu...