AİHM'den Türkiye'ye YouTube mahkumiyeti

KAYNAKCnnturk.com, DHA

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2008 ve 2010'da YouTube'a erişimi engelleyen Türkiye hakkında kararını verdi. Türkiye'nin tüm vatandaşların ifade özgürlüğünü ve bilgi edinme hakkını kısıtladığına hükmeden mahkeme, kararıyla kullanıcıların da erişim engellerine karşı başvuruda bulunabilmesinin yolunu açtı. Sosyal medyanın işlevi ve yurttaş gazeteciliğine atıfta bulunulan kararı Cnnturk.com'a değerlendiren başvuruculardan Prof. Dr. Yaman Akdeniz, kararı, "AİHM, sosyal medyayı çok iyi okumuş" diye yorumladı. Akdeniz, karardaki "fahiş bir hatayı" da açıkladı.

Haberin Devamı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye’de sık sık erişimi engellenen sosyal medya platformları hakkında bugün bir karar açıkladı. Yaman Akdeniz, Serkan Cengiz ve Kerem Altıparmak’ın başvurusunu değerlendiren mahkeme Youtube’u kapatmanın, tüm vatandaşların ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine ve bilgi edinme hakkını kısıtlandığına hükmetti.

Youtube yasağı da Anayasa Mahkemesi'ne gidiyor

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ve Avukat Serkan Cengiz’in 2010 yılında AİHM’ye yaptığı başvurular bugün karara bağlandı. Strasbourg mahkemesi, Türk mahkemelerinin verdiği kararı AİHS’nin 10. maddesi olan ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirdi. Mahkeme, Youtube kapatma davasında sadece başvuranların değil erişimi engellenen tüm vatandaşların haklarının ihlal edildiğini vurguladı.

Bakan Elvan'dan YouTube açıklaması

Serkan Cengiz, Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak, Türk hükümetinin Atatürk’e hakaret edildiği gerekçesi ile 5 Mayıs 2008 ile 30 Ekim 2010 tarihleri arasında Youtube’un tamamen kapatması üzerine mahkemeye başvurdu. Söz konusu vatandaşlar ise Youtube üzerinden araştırma ve inceleme yaptıkları gerekçe göstererek tekrar açılmasını istediler. Mahkeme, erişim engelinin direkt olarak sadece başvuru yapan kişilere yönelik olmadığı için böyle bir dava açma haklarının olmadığı yönünde karar verdi. Üst mahkemeye giden mağdurlar Ankara Ceza Mahkemesi'nden de “alt mahkemenin kararını haklı” kararı çıkınca davayı AİHM’ye taşıdı.

Haberin Devamı

Anayasa Mahkemesi Youtube kararını verdi

AİHM’ye başvuranlar, bilgi edinme ve bilgilendirme özgürlüklerinin kısıtlandığını belirterek, Türk mahkemesinin ilgili kararına gerekçe gösterdiği sadece 10 video olduğu ifade etti. Bu videoların da 6’sının zaten kaldırıldığı 4’ünün de Türkiye’den erişim engeli olduğunu savundu. Strasbourg mahkemesi başvuranların AİHS’nin 10. maddesi "ifade özgürlüğü" ve 6. maddesi "adil yargılanma hakkı"nın ihlal edildiği yönünde karar verdi.

"YouTube vatandaş gazeteciliğine imkan tanıyor"

AİHM, başvuranların yaptığı işler gereği aktif Youtube kullanıcıları olduğu, video inceleme-araştırma yaptıklarına kanaat getirdi. Youtube’un gerçekten önemli bir kaynak olduğu kanaatini dile getiren AİHM, Youtube’a erişimin engellenmesinin birçok bilgiye erişimi engellediğine dikkat çekti. Bunun dışında Youtube’un klasik medyanın dışında vatandaş gazeteciliği faaliyeti yapmaya imkân tanıdığı, klasik medyada gösterilmeyen haberlerin bu platformda gösterilme imkanı bulduğunun altını çizdi.

Haberin Devamı

Bu sebeple AİHM, hükümetin kararılya sadece başvuruyu yapan 3 kişinin erişimini değil, tüm vatandaşların bilgi edinme haklarının ihlal edildiğini vurguladı. Türk mahkemesinin verdiği kararla, vatandaşlarının özgürlük haklarını koruyamadığını ifade etti.

PROF. DR. YAMAN AKDENİZ KARARI CNNTURK.COM'A DEĞERLENDİRDİ

"Kullanıcılara başvuru yolu açıldı"

YouTube kararını AİHM'e taşıyan isimlerden Prof. Dr. Yaman Akdeniz kararı, Cnnturk.com'a değerlendirdi. YouTube'a erişim engeli kararını Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ile birlikte ve ayrı bir başvuruyla da İzmir Barosu'ndan Avukat Serkan Cengiz'in AİHM'e taşıdıklarını hatırlatan Akdeniz, bunun önemini şöyle açıkladı: "Başvuruları kullanıcı sıfatıyla yaptık. Biz YouTube'u temsil etmiyorduk. Zaten YouTube'un kendisinin de bir başvurusu olmadı. Öncelikle AİHM'in bu yöndeki olumlu kararı, hükümetin şiddetle karşı çıkmasına rağmen, başvuruları kabul etmesiydi."

Haberin Devamı

Twitter ve Google yasaklarına itiraz geldi

"Sosyal medyayı çok iyi okumuş"

AİHM'in kullanıcı sıfatıyla yapılan bu başvuruları kabul etmesinin, bundan sonrası için de büyük önem taşıdığını dile getiren Prof. Dr. Akdeniz, "Mahkeme kararında 10. madde kapsamında kullanıcıların ifade özgürlüğü, YouTube'un yurttaş gazeteciliği anlamındaki önemini, normal medyada yayımlanamayan videoların YouTube'da yayımlanmasının önemine vurgu yapmış. Sosyal medyayı çok iyi okumuş" dedi.

"Yaptırımların orantısızlığına işaret ediyor"

AİHM'in kararında 5651 Sayılı Kanunun "usulü güvencelerden yoksun olduğuna" işaret ettiğini de ifade eden Prof. Dr. Akdeniz, "Yaptırımlar başvurucular açısından orantısız' diyor. Bu durumun, gereğinden fazla engellemeye yol açtığını ifade ediyor. Hukuka aykırı içerikler olabilir ama yaklaşım tamamen orantısız. Üstelik mahkeme, Ahmet Yıldırım kararına da atıf yaparak, şikayet konusu videolarda 'Atatürk'e hakaret var mı, yok mu' diye içeriğe girmeden bunu söylüyor" diye konuştu.

Haberin Devamı

Playboy, yasağı aşabilecek mi?

"Kararda bir de fahiş hata var"

Beklentilerinin iç hukukta değişiklik yapılarak, erişim engelinin tarihe karışması olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akdeniz, "Mahkeme iç hukukta değişiklik yapılması gereği yönünde bir görüş bildirmemiş. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 46. maddesi çerçevesinde talebimiz olmuştu. Kararda fahiş bir de hata var. Hükümet, milli güvenlik gerekçesiyle 5651 Sayılı Kanuna eklenen 8A maddesiyle ilgili yazışmaları mahkemeye geç göndermiş. Mahkeme de kanunun 8. maddesi ile 8A'yı birbirine karıştırmış. 8A öngörülerek, 'Yaptırım kararına gerek yok' demiş" şeklinde konuştu.

"Anayasa Mahkemesi gözönünde bulundurmak zorunda"

YouTube'a erişim engeliyle ilgili daha önce Anayasa Mahkemesi'ne yaptıkları başvuruyu da hatırlatan Prof. Dr. Yaman Akdeniz, kararda Anayasa Mahkemesi kararına da atıfta bulunduğunu belirtti. Artık Türkiye'de kullanıcı sıfatıyla erişim engeli kararlarına karşı mahkemeye başvuru yapılmasının yolunun açıldığını tekrarlayan Akdeniz, "Anayasa Mahkemesi CHP'nin yaptığı bir başvuru nedeniyle yarın 5651 Sayılı Kanunda 2014'te yapılan değişiklikleri ele alacak. Yarınki toplantıdan itibaren Anayasa Mahkemesi, AİHM'in bu kararlarını da göz önünde bulundurmak zorunda" dedi.