hamburger-icon
desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    AİHM: "Öcalan adil yargılanmadı"

    AİHM: Öcalan adil yargılanmadı
    expand

    Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Abdullah Öcalan’ın adil yargılanmadığına karar verdi. Şimdi konu 46 ülkenin Strasbourg'daki büyükelçilerinden oluşan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne bırakılacak.

    Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin temyiz kurumu niteliğindeki Büyük Dairesi, Abdullah Öcalan'ın avukatlarının yaptığı başvuruyla ilgili olarak ‘adil yargılanma hakkının ihlal edildiği’ yolundaki görüşü teyit etti.

    Gerekçeli kararı Strasbourg Mahkemesi'nin 17 yargıçtan oluşan Büyük Dairesi açıkladı. Mahkeme Öcalan'ın yeniden yargılanmasını veya dava dosyasının yeniden açılmasını tavsiye etti.

    Konu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nde

     

    Adil yargılamanın olmadığı yönündeki karardan sonra konu 46 ülkenin Strasbourg'daki büyükelçilerinden oluşan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne bırakılıyor. Komitenin değerlendirme yapacağı iki konu ise şöyle:

     

  • Abdullah Öcalan suçsuz mudur ya da kendisinin suçsuz olduğunu düşünüyor mudur?
  • Adil yargılama vahim midir? Yapılan yargılama mahkemenin sonucunu değiştirir mi?  

    CEMİL ÇİÇEK
    Adalet Bakanı Cemil Çiçek:
    "Üç maddede ihlal kararı verildi. Buna karşılık diğer talepler üzerinde değerlendirme yapmaya gerek görülmedi. 16 şubat 1999'dan bu yana her kademede yapılacak ne varsa yapılarak bugünlere gelindi.... Karar yeni çıktı, ayrıntılarını görmeden yeniden yargılanıp yargılanmayacağı konusunda bir değerlendirme yapmak yanlış olur... Devlete, devletin kurumlarına güvenmemiz lazım"

    Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin nihai kararı 'yeniden yargılama gerekiyor mu, gerekmiyor mu?' sorusuna yanıt niteliğinde olacak.

     

    AİHM'in adil yargılama olmadığı yönünde verdiği karardan sonra Öcalan'ın avukatlarının Ankara 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi'ne başvurarak yargının tekrar yapılmasını talep etmesi bekleniyor.

     

    'Adil yargılanmadı' kararı

    Yargıçların, AİHM Sözleşmesinin ihlal edildiği yönünde karar verilen maddeleri ise şöyle:  


    •  
    6'ıncı madde: Adil yargılama hakkı
    5'inci madde: Özgürlük ve güvenlik hakkı (Gözaltı süresinin uzunluğu)
    3'üncü madde: İşkence yasağı (Adil olmayan bir yargılama sonucunda idam cezasına çarptırılması

    İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ

    AİHM'ne sunulan dava dilekçesinde ihlal edildiği ileri sürülen AİHS maddeleri şunlar:

    2'inci madde-Yaşam hakkı
    3'üncü madde-İşkence yasağı
    5'inci madde-Özgürlük ve güvenlik hakkı
    6'ıncı madde-Adil yargılama hakkı
    7'inci madde-Cezaların yasallığı
    8'inci madde-Özel hayatın ve ailenin korunması
    9'uncu madde-Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü
    10'uncu madde-İfade özgürlüğü
    13'üncü madde-Etkili başvuru hakkı

    14'üncü madde-Ayrımcılık yasağı
    18'inci madde-Hakların kısıtlanmasının sınırları
    34'üncü madde-Bireysel başvurular

    5'inci madde: Özgürlük ve güvenlik hakkı
    5/3 (Bir hakim karşısına çıkarılmadan yedi gün gözaltında kalması)  ve 5/4'te (Polis tarafından yakalanmasına itiraz etme fırsatı bulunmaması) ihlal var - Oybirliği
    5/1'de (Tutukluluk haline itiraz) ihlal yok - Oybirliği


    6'ıncı madde: Adil yargılanma hakkı
    6/1'de (Öcalan'ın tarafsız ve bağımsız bir mahkemede yargılanmaması, yargılandığı DGM'de askeri savcının bulunması) ihlal var - 11'e karşı 6 oy

     

    3'üncü madde: İşkence yasağı
    Ölüm cezasının uygulanması konusunda ihlal yok - Oybirliği
    Adil yargılanmama sonucu ölüm cezası verilmesinde ihlal var - 13'e karşı 4 oy

    Kenya'dan getiriliş süreci ve İmralı Ada'sındaki tutukluluk koşullarında ihlal yok - Oybirliği 

     

    2'inci madde: Yaşam hakkı

    İhlal yok - Oybirliği

    SEFA REİSOĞLU
  • Avrupa İşkence ve Fena Muameleyi Önleme Komitesi üyesi Sefa Reisoğlu:
  • "CMUK'ta 'eğer bir ceza hükmü AİHM ilkelerine aykırıysa ve bu kesinleşmiş bir kararla belirlenirse bu yargılama sebebidir' şeklinde bir madde var. Yeni TCK'da ise yeniden yargılama için kesinleşmiş kararın 4 şubat 2003'ten önce verilmiş olması gerektiği ve AİHM'e 4 şubat 2003'ten önce başvurulması gerektiği yolunda sınırlayıcı hükümler var. Bu aslında Öcalan'ın hedeflendiğini gösteriyor."

    • 14'üncü madde: Ayrımcılık yasağı

    İhlal yok - Oybirliği

    34'üncü madde: Bireysel başvurular

    İhlal yok - Oybirliği

     

    7, 8, 9, 10, 13, 14 ve 18'inci maddeler:

    İncelenmesine gerek olmadığı gerekçesiyle reddedildi.

     

    Büyük Daire ayrıca Öcalan'ın
    avukatlarına yargılama gideri olarak
    120 bin euro ödenmesine karar verdi.

    Şalk, AİHM'nin kararını yorumladı   

     

    Abdullah Öcalan’ın yargılanmasında savcı olarak yer alan Talat Şalk, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ‘Öcalan adil yargılanmadı’ kararını CNN TÜRK'te Çiğdem Anat'a yorumladı. Şalk, Abdullah Öcalan yeniden yargılansa bile sonucun değişmeyeceğini söyledi. Şalk, Türkiye’nin AİHM’nin

    ERGUN ÖZBUDUN
  • Anayasa hukuku uzmanı Prof. Dr. Ergun Özbudun:
  • "AİHM'nin kararı esasa değil, usule ilişkin bir karar. Kararın daha farklı çıkması beklenemezdi... Yasal bir düzenlemeye ihtiyaç olmadan da yeniden yargılama yapılabilir... Anayasada yaptığımız değişiklikle uluslararası hukukun iç hukuktan daha üstün olduğunu kabul ettik. Uyuşmazlık durumunda uluslararası hukuka öncelik vereceğimizi beyan ettik"
    • verdiği karara uymaya yükümlü olmadığını da söyledi.


    Yargılanma sırasında Öcalan’ın avukatlarına yeteri kadar zaman tanınmadığı görüşüne katılmadığını belirten Talat Şalk, mahkemenin iddianameyi ve mahkeme evraklarını iki gün içinde avukatlara verdiğini dile getirdi.

     

    Şalk, ilk duruşmanın yapıldığı 31 mayıs 1999’dan önce avukatlara iddianame ve evrakları okuma olanağı sağlandığını belirtti. Talat Şalk, “zaten daha fazla zaman verilmiş olsaydı da mahkemenin verdiği karar değişmezdi”  dedi.

    ONUR ÖYMEN
    CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen:
    "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yeniden yargılama yönünde bir karar vermedi. Hükümet karardan önce yaptığı açıklamalarla büyük bir tecrübesizlik gösterdi. AİHM'nin verdiği kararda ne kadar siyasi boyut var, ne kadar yargı boyutu var buna bakmak lazım"
     
    Mahkemede yeterli tanık dinlenmediği görüşüne de katılmadığını dile getiren Talat Şalk, mahkeme sırasında bir hak ihlalinin söz konusu olmadığını belirtti. Abdullah Öcalan’ın ilk duruşmada suçunu kabul ettiğini ifade eden Talat Şalk, “Abdullah Öcalan, PKK örgütünü kurduğunu kabul etti. Eylem emirlerini kendisinin verdiğini söyledi. Türkiye’de ayrı bir Kürt devleti kurulmasını istediğini belirtti, ancak bunun imkansız olduğunu sonradan fark ettiğini söyledi” dedi.

     

    Öcalan'ın yargılanma süreci

     

    Abdullah Öcalan 16 şubat 1999 tarihinde Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye
    getirildi. Öcalan'ın yargılanmasına 31 mayıs 1999'da İmralı Adası'nda başlandı. Abdullah Öcalan dokuz duruşma sonunda 29 haziranda Türk Ceza Kanunu'nun 125'inci maddesi uyarınca idam cezasına mahkum edildi.

     

    Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi, Öcalan'ı İmralı Adası'nda 31 mayısta yargılamaya başlayan Ankara 2 No'lu DGM'nin 29 haziran'da 'oy birliği' ile verdiği idam kararını 'oybirliği' ile onadı.


    Öcalan, kararın ardından avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada 'Türkiye'de tarihi bir rol oynadığını' belirterek, 'rolümü mezarda da olsa sürdüreceğim' dedi.


    Ancak Ankara 2 No'lu DGM, savaş ve çok yakın savaş tehdidi halleri dışında idam cezasını kaldıran 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca, 3 ekim 2002 tarihinde Öcalan'ın idam cezasını ağırlaştırılmış müebbet hapse çevirdi.

     

    Kaplan: “Karar demokratikleşmeye katkı yapacak”

     

    Abdullah Öcalan’ın yargılandığı sırada avukatlığı yapan Hasip Kaplan da, AİHM’in verdiği kararın Türkiye’nin demokratikleşme sürecine katkı yapacağını savundu.

     

    Avukatların görevlerini yapmasının ihlal edildiği yönündeki AİHM kararını Türk yargıcında onayladığını belirten Kaplan, bu durumun Türkiye için gurur verici olduğunu söyledi. Siyasilerin bu konuda yaptıkları açıklamaları eleştiren Kaplan, siyasilerin bilgi eksikliğinden yakındı.

    Kararın İngilizce tam metni
    Kararın Fransızca tam metni

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

    EN ÇOK OKUNANLAR