"Rumeli'ye Elveda" bu akşam CNN TÜRK'te

Üzerinden tam 100 yıl geçen Balkan Savaşı, 8 bölümlük bir belgeselle CNN TÜRK ekranlarına gelmeye devam ediyor. “Rumeli’ye Elveda & 100. Yılında Balkan Bozgunu” belgeselinin 5. bölümü bu akşam saat 19.55’te yayınlanıyor.

Haberin Devamı

Taha Akyol’un hazırlayıp sunduğu, genel yönetmenliğini Reyhan Yıldız’ın yaptığı belgeselin beşinci bölümünde; Bulgaristan cephesinde yaşananlar var. Bu bölümde General Dimitrief’in kumandasındaki askerlerin Osmanlı istihbaratına takılmadan Mahmut Muhtar Paşa kumandasındaki Üçüncü Orduya saldırmasıyla başlayan bozgun, bozgunu takiben Bulgar ordusunun Kırklareli’ne girişi, on binlerce muhaciri peşinde sürükleyerek Lüleburgaz’a kaçan Osmanlı ordusunun burada da yenilerek Çatalca’ya doğru çekilmesi, olası bir katliamdan korkan Trakya halkının uzun göç kafileleri halinde İstanbul’a ulaşma çabaları, lojistiği çöken, ikmal hatları felç olan Osmanlı ordusunun çektiği açlık anlatılıyor.

Belgeselin konu başlıkları arasında; Bulgar toplarının sesleri başkent İstanbul’da duyulurken Çatalca’da bir savunma hattının kurulması ve hemen akabinde yaşanan kolera salgını, sayıları 20 bini bulan Bulgar komitalarının özellikle de gönüllü Ermeni çetelerinden oluşan Ermeni lejyonunun cephe gerisinde ve işgal edilecek topraklarda sivil Türklere yaptıkları etnik temizlik harekatı, Bulgaristan’ın saldırgan bir milliyetçilik ve askeri modernizasyonla yaptığı savaş hazırlıkları, Büyük Bulgaristan’ı kurma, İstanbul’a girerek Ayasofya’da ayin yapma hedefleri güden Bulgar kralı Ferdinand’ın savaş ilanı bildirisindeki dikkat çekici Slavlık ve Hıristiyanlık vurgusu da var.

Belgeselde ayrıca, İttihat ve Terakki Partisinin Talat Bey, Aka Gündüz, Bahattin Şakir gibi önde gelen isimlerinin savaştan önce Sultanahmet ve Bayazıt meydanlarında düzenlediği “Harp isteriz!” mitingleri, savaşın ilk günlerinde Osmanlı’nın Balkan devletlerini yenebileceğini düşünen büyük devletlerin diplomasi oyunları, Osmanlı basınının savaş öncesindeki milliyetçi hamasi tavrı da ele alınıyor.

Haberin Devamı

Her cephede mağlubiyet ve utanç yaşadığımız Balkan Savaşı’nda, Osmanlı ordusu Sırp, Karadağ, Yunan ve Bulgar ordularıyla savaşmıştı. Rumeli ve Trakya’da sadece 3 yerde, Yanya, İşkodra ve Edirne’de direniş örgütlenebilmişti. Selanik, Manastır ve Üsküp başta, diğer Osmanlı şehirleri tek kurşun atılmadan teslim edilirken, direnilen 3 şehir de düşmüş; savaş Türk askeri tarihinin en büyük bozgunlarına sahne olmuştu. Osmanlı ordusu Bulgar ordusu karşısında Çatalca’ya kaçarken başkent İstanbul’un da düşeceği endişesi belirmiş; Balkan devletlerinin ele geçirdiği şehirlerden gelen yüzbinlerce muhacir İstanbul ve Anadolu’ya sığınmıştı. Osmanlı ordusuna son darbeyi Çatalca’ya Suriye’den getirilen askerlerin taşıdığı kolera vururken, Türk siyasi tarihinin ilk darbesi de Edirne’nin de düşmesinin ardından Enver Bey ve İttihatçı silahşorların başbakanlığı basmasıyla yapılmıştı.

“Rumeli’ye Elveda” belgeselinde, tarihçilerin “1. Dünya Savaşı’nın provası” olarak değerlendirdiği Balkan Savaşı tüm yönleriyle inceleniyor. Şükrü Hanioğlu, Richard Hall, Vasilis Nikoltsos, Zafer Toprak gibi tarihçilerin analizlerinin yanısıra; Ömer Seyfettin'den Aram Andonyan'a, Stephane Lausanne'dan Fevzi Çakmak'a, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’dan Gustav Von Hochwachter’a, Kazım Karabekir’den Gustave Cirilli’ye döneme tanıklık edenlerin anılarına da yer veriliyor.

Haberin Devamı

YAYIN TARİHİ: 14 ARALIK 2012 / CUMA

YAYIN SAATİ: 19.55