Tarihte bugün: 14 Temmuz

Atılay denizaltısı 14 Temmuz 1942'de battı: 38 asker hayatını kaybetti.

Haberin Devamı

Denizaltılar ikinci dünya savası sırasında etkin bir şekilde kullanılıyordu. Türkiye, gelebilecek her türlü tehlikeye, bilhassa boğazlara yöneltilecek bir denizaltı hücumuna karşı tetikteydi.

Yeni cihazların kontrolü maksadıyla Donanma Komutanlığından istenen Atılay, 14 Temmuz 1942 günü saat 07.30 sularında Çanakkale’ye gelip demirledi.

Saat 8.00-9.00 arası yapılan brifingde tecrübelerin nasıl yapılacağı hakkında bilgi alışverişinde bulunuldu.

Atılay, Çanakkale Boğazı'nda yer alan, manyetik güvenlik hatlarını kontrol etmek için, boğazın derinliklerine daldı.

Atılay adlı gemi, yaklaşık, elli yıllık bir aradan sonra, İstanbul tersanelerinde inşa edilen ilk denizaltı gemisiydi.

1939 yılında, Haliç tersanelerinde denize indirilmişti.

Atılay'la birlikte, benzer üç denizaltının isim babalığını Atatürk yapmıştı.

Atatürk, zamanın başbakanı Celal Bayar'a yazdığı mektubunda şöyle diyordu:
"Yeni dört denizaltı gemilerimiz için bildirdiğimiz isimler şunlardır: Saldıray, Batıray, Atılay, Yıldıray.

Bir emniyet botu, yüzeyden, Atılay'ı takip ediyordu.

Bu takip, bir süre sonra, kötü hava nedeniyle yarım kaldı.... Saatler geçti.... Atılay'dan hiç bir ses çıkmadı.

Aynı gece, saat 8:30'a doğru, denizaltının battı şamandırası bulundu.

Şamandıradaki telefon işliyor, ancak mürettebattan ses çıkmıyordu.

Atılay denizaltısı, 38 personeli ile birlikte batmıştı.

Kumanya almak üzere Nara Burnu'ndan sahile çıkan Ahmet Bağdat adlı bir er, bu faciadan hayatta kalan tek kişi oldu.

Hamiyet Yüceses'in kocası Fethi Yüceses, Atılay denizaltı gemisinde başçavuş olarak görev yapıyordu. Bu kazadan sonra Hamiyet Yüceses “ Gitti de gelmeyiverdi ” şarkısını okumuş ve meşhur olmuştur.

Araştırmacı Selçuk Kolay ekibi ile, batık denizaltı Atılay'ı aramak üzere, 2 Haziran 1994 tarihinde Çanakkale'nin Morto koyundan denize açıldıktan sonra Atılay'ın yerini tespit etti.

Teğmenim

Gemilerin de kardeşliği vardır Teğmenim
Gemilerin de kaderi vardır
Şimdi biz omuz omuzayız
Birimiz Atılay birimiz Dumlupınar
Bir siperde iki Mehmet gibiyiz
Deryalar içinde maviler üstünde

Ayhan Ünalp

Başka neler oldu:

1683: Osmanlı Orduları, Viyana'yı ikinci kez kuşattı.
1789: Silahlanan Paris halkının, krallık baskısının simgesi olarak gördükleri Bastille Hapishanesi'ni ele geçirmesiyle Fransız Devrimi başladı. 14 temmuz Fransızların ulusal bayramı oldu.
1926: Mustafa Kemal Paşa'ya yönelik İzmir Suikastı girişimi gerekçesiyle Ziya Hurşit ve arkadaşları idam edildi.
1933: Almanya'da Naziler muhalefet hareketlerini yasakladı.
1936: Türkiye, olimpiyatlarda ilk altın madalyayı aldı. Yaşar Erkan, Berlin Olimpiyatları'nda güreşte 61 kiloda birinci oldu.
1938: İtalya Yahudi karşıtı Nazi modelini kabul etti.
1948: Yerli Film Yapanlar Cemiyeti'nce düzenlenen ilk film festivalinde, Şakir Sırmalı'nın yönettiği 'Unutulan Sır' En İyi Film seçildi. Nevin Aypar En İyi Kadın Oyuncu, Kadir Eroğan En İyi Erkek Oyuncu, Cahide Sonku ve Talat Artemel En İyi Karakter Oyuncusu dallarında ödüllendirildi.
1958: Irak'ta General Abdülkerim Kasım yönetimindeki ihtilalci ordu birlikleri, kanlı bir darbeyle yönetimi ele geçirdi. Kral Faysal, Kral Naibi Prens Abdulilah ile Başbakan Nuri Said öldürüldü.
1958: ABD'nin uzay aracı Mariner-4 Mars'a ulaştı ve gezegenin yakın plan 24 fotoğrafını yolladı.
1960: Eski Konya Valisi Cemil Keleşoğlu, Yassıada'da intihar etti.
1966: Meclis, Yassıada mahkumları ile siyasi firarileri affetti.
1968: İsmail Dümbüllü, İstanbul Açıkhava Tiyatrosu'nda düzenlenen gecede sahne hayatına veda etti.
1970: Askerlik 20, yedek subaylık 18 aya indirildi.
1971: Kültür Bakanlığı kuruldu. İlk bakan Talat Sait Halman oldu.
1971: Atatürk'ün yakın arkadaşı Kılıç Ali vefat etti.
1982: Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, Maliye Bakanı Kaya Erdem ile İmar ve İskan Bakanı Şerif Tüten görevlerinden istifa ettiler.
1987: Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da sekiz ili bünyesinde toplayan Olağanüstü Hal Bölge Valiliği kuruldu.
1994: Anavatan Partisi'nin Başbakan Tansu Çiller hakkında mal varlığını araştırma önergesi Meclis'te reddedildi.
2001: Türk basınının ilk kadın fotomuhabiri Eleni Küreman İstanbul'da yaşamını yitirdi.
2004: Organize suç örgütü elebaşı Alaattin Çakıcı, Avusturya'nın Graz kentinde, eski MİT mensubu Faik Meral adına düzenlenmiş pasaportla yakalandı.