İnsanları dondurup sonra diriltmek mümkün mü?

İnsanları dondurup yıllar, hatta yüzyıllar sonra uyandırma düşüncesi uzun zamandır gündemde. İnsanoğlunun 'hiçlik' e alternatif olarak düşlediği özlem: Yeniden diriliş. Film senaryolarında, arkadaş sohbetlerinde gündeme gelen bu konu bilim insanlarının da masasında. BBC Türkçe'nin haberini fotoğraf seçkisi ile sizler için derledik.

Haberin Devamı

/

Peki, bir süre sonra uyanacak bu insanları ne tür sorunlar bekliyor olacak?

300 kişi

/

Bugün ABD ve Rusya’da üç merkezde 300 kişi dondurulmuş halde bekletiliyor.

Haberin Devamı

/

Ya da dondurarak saklama işlemi kalp durduktan hemen sonra yapılıyor.

/

Hücreler ölmeye başlamadan bu insanların beyin dokuları, vitrifikasyon denen buzsuz dondurma yöntemiyle muhafaza edilir.

Haberin Devamı

/

Bu kişiler yasal olarak ölü sayılır, ama kendileri konuşabilse bedenlerinin ölü olduğunu kabul etmeyecek, sadece bilinçlerinin yerinde olmadığını söyleyecektir belki de.

/

Bu insanları yeniden hayata döndürmenin mümkün olup olmadığını kimse bilmiyor.

Haberin Devamı

/

Ama çoğu insan belirsizliğin kesin ölümden çok daha iyi olduğuna inanıyor. Bugün 1250 kişi bu şekilde dondurulmak için bekliyor. Bunun için Oregon, Avustralya ve Avrupa’da yeni merkezlerin açılması planlanıyor.

/

Yasal olarak ölü kabul edilenler dondurulabiliyor ancak.

Haberin Devamı

/

Dondurulan ilk insan

/

Dr. James Bedford, dondurulan ilk insandı. 73 yaşındaki doktor kanser hastalığının son fazına gelmişti ve kendi rızasıyla saklanmak istedi.

Haberin Devamı

Dondurulan ilk insan

/

12 Haziran 1967'de Cryonics Enstitüsü'nde oldukça ilkel şartlarda donduruldu. Bedeni bugün hala saklanmasına karşın yanlış dondurma teknolojisi yüzünden vücut dokuları hasar görmüş durumda.

Dondurulan ilk insan

/

Bu ilk denemeden sonra Cryonics'çiler bilimsel olarak bedene zarar vermeyen dondurma yöntemlerine odaklanmaları gerektiğini anladılar.

Haberin Devamı

Dondurulan ilk insan

/

Dondurulan Dr. Bedford ise Life dergisine kapak olma şansını son saniyede Apollo 1 yangınında ölen üç astronota kaptırmıştı.

Dondurulan ilk insan

/

1979'a gelindiğinde ise Cryonics büyük bir darbe yedi. Enstitü'de saklanan dokuz bedenin buzu yetkililer fark etmeden çözülmüştü. Olay ortaya çıktığında tankların enerji izolasyonunun altı yıldır bozuk olduğu anlaşıldı.Bedenleri koruyan soğutucu tabaka çoktan çözülmüş, bedenler feci şekilde çürümüştü.

Haberin Devamı

Dondurulan ilk insan

/

Ettinger'in kurumuna kamu davası açıldı. Enstitü bir süreliğine kepenk indirmek zorunda bırakıldı. Bozulan cesetler ise yakınlarının isteği üzerine defnedildi.

Dondurulan ilk insan

/

1967 ile 1973 arasında dondurulan 17 bedenden sadece Dr. Bedford'a ait olan kurtarılabilmişti.

Haberin Devamı

Dondurulan ilk insan

/

Bu skandaldan sonra Cryonics'in ciddi maddi desteğe ihtiyaç duyan bir bilim olduğuna kanaat getirildi. Artık bedavaya adam dondurma yoktu.

İkinci kötü ihtimal

/

Michigan’daki Kryonik Enstitüsü başkanı Dennis Kowalski “Donmak başınıza gelebilecek ikinci en kötü şeydir diye bir söz vardır bizim alanda” diyor.

Haberin Devamı

İkinci kötü ihtimal

/

“Hayata geri döneceğinizin garantisi yoktur, ama gömülür ya da yakılırsanız bunu asla öğrenemeyeceğiniz kesindir.”

/

Konuya yabancı olanlar bunun bilim kurguya özgü olduğunu düşünüyor. Ama birçok araştırmacı dondurulan insanların yeniden hayata dönmesi konusunda ümitli.

Haberin Devamı

Tavşan deneyi

/

Bir süre önce bir ekip dondurulmuş tavşan beynini canlandırmayı başarmıştı. Birkaç hafta donmuş kalan beyin çözüldükten sonra beyinde sinir kavşağı olarak bilinen sinapsların eski haline döndüğü görülmüştü. Ama tavşanın kalbini yeniden çalıştırmaya uğraşmadı ekip.

Hayata dönüş yaygınlaşacak

/

Merkezi California’da olan ve yaşla ilgili hastalıklara tedavi yöntemlerini araştıran Sens Araştırma Vakfı kurucularından Aubrey de Grey dondurulduktan sonra yeniden hayata dönmenin bir süre sonra yaygınlaşacağına inanıyor. “Sanıldığı kadar tuhaf değil. Ciddi hastalıkları olan insanlara yardım eden bir sağlık hizmeti olarak görüldüğünde fazla korkunç gelmeyecektir” diyor.

Haberin Devamı

Yabancı insanlarla yeni yaşam

/

Tanıdığınız herkesin çoktan ölmüş olması nasıl bir duygu yaratır?Ama geçmişte yaşamış ve yeniden hayata döndürülen bu insanlar açısından olay, gözlerini açıp mutlu sona ulaşmak gibi basit olmayacaktır. Yabancı oldukları bir ortamda, yabancı insanlarla yeni bir yaşam kurma sorunuyla karşı karşıya olacaklar.

Uyum sorunu

/

Bu sorunun derinliği ne kadar dondurulmuş kaldıkları, ne tür bir topluma döndükleri, orada tanıdıkları olup olmadığı gibi faktörlere bağlıdır. Bunların cevabı da bugün için birer spekülasyondan ibaret.

Haberin Devamı

100 yıl geçerse...

/

Hastalıkları önleme, yaşlanmayı geri çevirme gibi teknolojilerin kullanıma girmesi 100 yıldan fazla alırsa, bugün dondurulmuş kişiler uyandıklarında etrafında hiçbir sosyal destek bulamayacaktır.

Ailece dondurulmak

/

Buna çözüm bulmak amacıyla Kowalski gibileri ailece dondurulmayı tercih ediyor.

Haberin Devamı

/

Fakat Kowalski, tek başına kalsa bile dondurulduktan sonra hayata geri döndürülen kişilerin de tıpkı başka ülkelere göçen mülteciler gibi, ortak geçmişi ve deneyimi olan insanlarla bir araya gelip hayatlarını sürdürebileceğine inanıyor.

/

Bir bedene sahip olmadan bilinçli olma hali henüz kimsenin tecrübe etmediği bir olgu.Bu tür insanların ihtiyaçlarını belirlemek için Kryonik Enstitüsü, dondurma ücreti olarak alınan 28 bin doların bir kısmını hisse ve tahvillere yatırarak edindiği fonları kullanıyor.

Haberin Devamı

İhtiyaçlar değişecek

/

Ama belki de kyonikler uyandırıldığında ne paraya ne de çalışmalarına gerek kalacaktır. Gelecekteki toplumun bolluk içinde yaşayacağını öngören Kowalski, “Daha geri bir topluma evrilme halinde insanların yeniden uyandırılmasını düşünmek mantıklı gelmiyor” diyor. Ancak daha eşitlikçi bir bolluk toplumu bile olsa, kendi döneminden kopmuş, topluma yabancılaşmış, tanıdığı herkesi ve her şeyi kaybetmiş bir insanın uyum sorunu ve yoğun bir travma yaşaması normaldir.

'Dayanıklı varlık'

/

Hatta bazıları sadece kafasını dondurmuş olabileceğinden onların yeni bir vücuda uyum gibi ayrı bir sorunu da olacaktır. Philadelphia’da psikoterapist olan Jeffry Kauffman bu insanların “Ben kimim?” sorusunu yoğun biçimde hissedeceğini söylüyor. Fakat New Yorklu antropolog Abou Farman insanın “her duruma uyum sağlayabilecek” dayanıklı bir varlık olduğuna inanıyor.

Haberin Devamı

/

Dondurulup yeniden hayata döndürülen insanlar ortak deneyimleri ve dönemleri nedeniyle bir araya gelebilir. Kowalski de geri ülkelerden gelişmiş ülkelere taşınan insanların yeni ortamlarına kolay alıştıklarını, kaza ya da çatışma sonucu bedensel bütünlüğü bozulan insanların da yaşamaya devam ettiğini belirtiyor.

/

Fakat bunun psikologlar için yeni bir alan olduğu kesin. Depresyon gibi travma da birçok farklı biçim alabilir. Ama farklı biçimlere bakılarak bazı öngörülerde bulunulabileceğini söylüyor Kauffman.

Haberin Devamı

Hayalet gibi

/

Önemli bir sorun da geçmişten gelen bu insanların günün insanıyla kuracağı ilişkilerdedir. Kauffman bunun zor olacağını, günün insanının onları “hayalet” gibi görebileceğini söylüyor. Fakat Grey herkesin bir başkasını tuhaf görmesinin bugün de söz konusu olduğunu ve 100 yıl sonraki insanın da değişmiş olacağını vurguluyor.

Ölümsüzlük düşüncesi

/

Kauffman, beynin duyumsal organlar ve diğer vücut duyularıyla birlikte işlev gördüğünü, felç nedeniyle bedensel hislerini yitirmiş insanların da hala bedensel imajlarını koruduğunu söylüyor.

Haberin Devamı

Ölümsüzlük düşüncesi

/

Bedeni olmaksızın bilinçli olma hali ise insana tümüyle yabancı, hayalet hissi yaratan ve öngörmesi zor bir durum olarak değerlendiriliyor.

Kendi zamanı dışında uyanmak?

/

Bir diğer sorun da ölümsüzlük düşüncesi. Yeniden canlandırılan beyin bir anlamda ölümü yenmiş olacak, temel psikolojik ve felsefi sorunları barındıracak, varlık ve oluş algısını değiştirecek bir olgu olarak görülüyor.

Haberin Devamı

Kendi zamanı dışında uyanmak

/

Ayrıca işlerin beklendiği gibi gitmemesi halinde ölüm seçeneğini açık tutan ve buna karar verecek yetkili kişinin ya da kurumun belirlenmiş olması da gerekir.

Beklemedeler

/

Bütün bu belirsizliklere rağmen dondurulup yeniden hayata döndürülmek isteyenler var.

Haberin Devamı

/

Kowalski’nin sözleriyle bitirecek olursak: “Tümüyle yok olma ve hiçlik karşısında beyni bilgisayara yükleme olanağı varsa en azından bunu denemek isteriz. Hoş bir şey olabilir bu.”

Beyin yedeklense...

/

Kowalski’nin sözleriyle bitirecek olursak: “Tümüyle yok olma ve hiçlik karşısında beyni bilgisayara yükleme olanağı varsa en azından bunu denemek isteriz. Hoş bir şey olabilir bu.”

Haberin Devamı

/