Rusya'nın hava savunma sistemi S-300 ve S-400'ler

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygun, Türkiye'nin Suriye sınırında SU-24 tipi uçaklarını düşürmesinin ardından bir dizi askeri tedbir açıkladı. Bunlar arasında Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü'ne S-300 ve S-400'lerin de yerleştirilmesi vardı. Putin, S-300'leri göndereceği açıklamasında, Güvenliğimizi sağlamak için her türlü aracı kullanacağız dedi. Rus Genelkurmay'ı ise, Hava Kuvvetleri'ne tehdit oluşturan her hedef vurulacak açıklaması yaptı. İşte bu vurguların yapıldığı S-300 ve S-400 füze sistemleri...S-300, orta ve kısa menzilde balistik ve benzeri hava saldırılarından korunmak için kullanılan bir hava savunma füze sistemi. Füze sistemini, bir Rus şirketi olan Almaz Bilimsel Endüstriyel Şirketi tarafından geliştirildi. Sistemin NATO isimlendirmesi SA-10. S-300 sistemi ilk olarak uçaklara ve Cruise füzelerine karşı hava savunması amaçlı geliştirildi. Son türevleri balistik füzelere karşı da savunma yapabiliyor. Hedefi vuruş kabiliyeti oldukça yüksek olan bu füzeler birçok ülke tarafından kullanılıyor. S-300 sistemi ilk olarak 1979 yılında, büyük sanayi tesisleri, askeri üsler ve düşman uçaklarına karşı hava sahası savunma amaçlı olarak Sovyetler Birliği'nde geliştirildi. Projeyi geliştiren Almaz-Antey Hava Savunma Şirketi'nin bir alt kolu olan Almaz şirketiydi. S-300'ün kullandığı füzeler ise MKB Fakel Tasarım Bürosu tarafından tasarlandı. Balistik füzelere karşı da etkili olan S-300 günümüzün en gelişmiş hava savunma sistemlerinden biri. Radarları aynı anda 100 hedefi takip edip aynı anda 12 hedefe kilitlenme yeteneğine sahip. Sistem beş dakika gibi kısa bir zamanda atışa hazır hale getirilebiliyor. S-300'ün kullandığı füzeler kapalı ortamda dış etkilerden korunuyor ve servis süresince bakım gerektirmiyor. S-300'ün bir üst türevi S-400 ise 2004'te hizmete girdi. NATO isimlendirmesi SA-21 olan S-400, S-300'den geliştirilmiş yeni nesil Rus yapımı bir kısa-orta-uzun menzilli hava savunma füze sistemi. S-400'lerin geliştirilmesine 1980'lerin başında başlandı ancak SSCB'nin dağılması nedeniyle uzun bir evrim süreci oldu. S-400'ün S-300 sistemlerinden en önemli farkı daha fazla hedefi aynı anda takip edebilmesi ve gelişmiş elektronik karşı tedbirlere sahip olması. Ayrıca S-400'de kullanılan radarlar hafif radar izine sahip olan ve hayalet uçak tabir edilen hedefleri takip edebilme yeteneğine sahip. S-400 sistemine şu ana kadar pek çok devlet ilgi göstermiş olmasına rağmen yabancı bir ülkeye satışı gerçekleşmedi. S-400'ün kullandığı füzeler Rus Hava Kuvvetleri'nin mevcut hava savunma sistemlerini azaltma programına paralel olarak kısa, orta ve uzun menzillerde aynı anda kullanılabilecek değişik füzelerden seçili. Aktif radar güdümlü orta menzilli bir füze olan 9M96, 120 kilometre menzile sahip ve hedefi vurma kabiliyeti uçaklara karşı 1 üzerinden 0.9 ve insansız uçaklara karşı 0.8. Bu füzenin bir üst türevi olan 48N6DM 30 Nisan 2004'te Kapustin Yar test merkezinde test edildi. Uzun menzilli yeni bir füze olan 40N6 400 kilometre menzile sahip. Bu Patriot ve S-300'ün iki katı menzil anlamına geliyor. Yarı aktif - aktif güdümle hedefe yönlendirilebilen bu füzenin hedefleri AWACS erken uyarı uçakları, sinyal karıştırıcı uçaklar ve balistik füzeler. Füzenin hızı 4.8 km/saniye yani satte 17 bin 280 kilometre. Füze bu sayede aynı hızda hareket eden hedefleri vurabiliyor. S-400'ün radarları S-300 sisteminde kullanılan 64N6 ve 76N6 radarlarının gelişmiş bir türevi olan 96L6. S-400 komuta merkezi aynı anda 6 bataryaya komut verebiliyor ve her batarya 12 fırlatma aracına komuta eden bir 96L6 radara sahip. Bu radarlar hayalet uçak tabir edilen hedefleri izleme ve bu hedeflere kilitlenme yeteneğine sahip. Gelecekte 96L6 radarların daha da geliştirilmesiyle 500-600 kilometreye kadar etkili olacakları düşünülüyor.