Kırgızistan'da Aytmatov için yas ilan edildi

Tedavi gördüğü Almanya'nın Nürnberg kentinde dün hayata veda eden ünlü yazar ve devlet adamı Cengiz Aytmatov için Kırgızistan'da cenaze töreninin yapılacağı 14 Haziran'da bir günlük yas ilan edildi.

Devlet Başkanlığından yapılan açıklamada, Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in imzaladığı kararname uyarınca cumartesi günü ülkede bayrakların yarıya indirileceği ve tüm eğlence programlarının iptal edileceği belirtildi.

Aytmatov için başkentte cenaze töreni yapılacak. Aytmatov'un naaşı daha sonra Bişkek yakınlarındaki Çon-Arık köyünde bulunan "Ata-Beyit" anıt mezarında babası Torekul Aytmatov'un yanında toprağa verilecek.

Kırgızıistan Devlet Başkanı'ndan taziye mesajı

Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, Almanya'da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybeden ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un ailesine taziye mesajı gönderdi.

Bakiyev mesajında, dünyaca ünlü yazar ve devlet adamı Aytmatov'un vefatının, tüm dünya kültürü, modern edebiyat, Kırgızistan devleti ve halkı için büyük bir kayıp olduğunu belirtti.

Aytmatov'un tüm dünyada büyük ilgiyle takip edilen eserlerinde okuyucularını akıl ve iyiliğin zaferine inandırdığını, milli değerleri en iyi şekilde yansıttığını ifade eden Bakiyev, yazarın eserlerinde modern çağın güncel problemlerini ve insanoğlunun manevi hayatını yansıttığını, hakikati gösterdiğini, adaletin varlığına inandırdığını, bireylerde vicdan, cesaret ve yardımseverliği uyandırmaya çalıştığını kaydetti.

Bakiyev, Aytmatov'un bıraktığı eserlerin en iyi şekilde korunacağını, yazarın saygı ve sevgiyle hatırlanacağını ifade etti.

Aytmatov'un cenazesi Cuma günü Almanya'nın Nürnberg kentinden Bişkek'e getirilecek. Aytmatov için başkentte cenaze töreni 14 Haziran'da yapılacak. Aytmatov'un naaşı daha sonra Bişkek yakınlarındaki Çon-Arık köyünde bulunan "Ata-Beyit" anıt mezarında babası Torekul Aytmatov'un yanında toprağa verilecek.

Bu arada Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, TBBM Başkanı Köksal Toptan, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ve Rusya Başbakanı Vladimir Putin, birer başsağlığı mesajı göndererek, üzüntülerini bildirdiler.

16 Mayıs'ta rahatsızlanmıştı

Aytmatov, bir Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan'ın başkenti Kazan'da 16 Mayıs'ta ani böbrek rahatsızlığı geçirmesi üzerine hastaneye kaldırılmıştı.

79 yaşındaki yazar, 18 Mayıs'ta ambulans uçakla Almanya'ya nakledilmişti.

Almanya'nın Nünberg kentinde solunum cihazına bağlı olarak yoğun bakımda tutulan Cengiz Aytmatov'un sağlık durumu dün kritik bir hal almış arkasından da yazarın vefat ettiği açıklanmıştı.

Yazar Aytmatov, Kırgızistan'daki Talas eyaletinin Şeker köyünde 12 Aralık 1928 yılında dünyaya gelmişti. Kırgızistan'da 2008 yılı, Cengiz Aytmatov yılı ilan edilmişti.

Aytmatov'un cenazesinin perşembe günü Almanya'dan ülkesine götürülmesi bekleniyor.

Cengiz Aytmatov ve eserleri

Tedavi gördüğü Almanya'nın Nürnberg kentinde hayata veda eden dünyaca ünlü yazar ve devlet adamı Cengiz Aytmatov'un eserleri 150'nin üzerinde dile çevrildi.

Kırgızistan'ın Talas eyaletinin Şeker köyünde 12 Aralık 1928'de dünyaya gelen, adı Cengiz Han'dan esinlenilerek konulan Aytmatov, Kazakistan Cambul Veterinerlik Teknik Okulu'nda okudu.

Daha sonra Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki Tarım Enstitüsü'nde öğrenimine devam etti. Ardından Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü'ne gitti ve 1956 ile 1958 yılları arasında Moskova'da eğitimini sürdürdü.

Edebiyat yaşamı Moskova'da başlayan Aytmatov, bu yıllarda Pravda gazetesinde çalıştı. Ardından, yazdığı eserleriyle üne kavuştu ve 1957 yılında Sovyet Yazarlar Birliği'ne üye kabul edildi.

Aytmatov, 1963'te Lenin Ödülü'nü aldı. 1970'de yazdığı "Selvi Boylu Al Yazmalım" eseri Türkiye'de filme alındı. Bazı eserleri de Rusya'da sinema filmi oldu.

Yapıtları yüz ellinin üstünde dile çevrilen Aytmatov'un eserleri arasında Zorlu Geçit (1956), Yüzyüze (1957), Cemile (1958), İlk Öğretmenim (1962), Dağlar ve Steplerden Masallar (1963), Elveda, Gülsarı (1966), Beyaz Gemi, Selvi Boylum Al Yazmalım (1970), Fuji Dağının Tepesi (1973), Gün Olur Asra Bedel (1980), Darağacı - Dişi Kurdun Rüyaları (1988), Toprak Ana, Cengiz Han'a Küsen Bulut, Çocukluğum, Kırmızı Elma ve Rusya ve Kırgızistan'da pek çok ödül alan Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı bulunmaktadır.

Ünlü Fransız şairi Louis Aragon, üne kavuştuğu eseri "Cemile" için "en güzel aşk romanı" demişti.

Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Kırgızistan'ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra, edebi çalışmalarının yanı sıra ülkesini Lüksemburg, Belçika ve Hollanda'da büyükelçi olarak temsil eden Aytmatov, AB, NATO, UNESCO ve Benelüks ülkelerinin Kırgız delegeliğini de üstlendi.

Kırgız yetkilileri, 80. doğum günü dolayısıyla 2008 yılını Aytmatov yılı ilan etmişti.

Eşi hayatta olan Aytmatov'un 3 oğlu ve bir kızı bulunuyor.

Elçilikte taziye defteri

Ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un vefatı dolayısıyla Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçiliği ve İstanbul Başkonsolosluğunda taziye defteri açılıyor.

Büyükelçilikten yapılan yazılı açıklamaya göre, taziye defterleri 12-13 Haziran günlerinde 09.00-12.00 ve 14.00-16.00 saatleri arasında açık olacak.

Aytmatov'un ardından

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, vefat eden Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un Kırgız edebiyatının tanıtılmasına, Türkçe konuşan ülke ve topluluklar arasındaki bağların geliştirilmesine önemli katkılarda bulunduğunu belirterek, "Cengiz Aytmatov, sadece Türk dünyasında değil, tüm dünyada gerek edebiyat alanındaki üstün yeteneği, gerek insani yönüyle her zaman sevgi ve saygıyla hatırlanacak, geride bıraktığı unutulmaz eserlerle yaşamaya devam edecektir" dedi.

Gül, Aytmatov'un vefatı nedeniyle Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiev'e taziye mesajı gönderdi.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan yazılı açıklamaya göre, edebiyat alanında çağın en önemli yazarlarından olan Aytmatov'un vefatını derin bir üzüntüyle öğrendiğini belirten Gül, şunları kaydetti:

"Edebiyat alanında çağımızın en önemli isimlerinden, Türk dünyasının büyük yazarı Cengiz Aytmatov'un aramızdan ayrılışını derin bir üzüntüyle öğrendim. Kırgız edebiyatının tanıtılmasına, Türkçe konuşan ülke ve topluluklar arasındaki bağların geliştirilmesine önemli katkılarda bulunan Cengiz Aytmatov, sadece Türk dünyasında değil, tüm dünyada, gerek edebiyat alanındaki üstün yeteneği, gerek insani yönüyle her zaman sevgi ve saygıyla hatırlanacak, geride bıraktığı unutulmaz eserlerle yaşamaya devam edecektir.

Üzüntünüzü paylaşırken, merhuma rahmet diler, ailesine ve kardeş Kırgız halkına şahsım ve Türk milleti adına en samimi başsağlığı dileklerimi sunarım."

Süleyman Demirel: "Ebediyete kadar yaşayacak"

9'uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Kırgız Yazar Cengiz Aytmatov'un hatırasının, onu sevenlerin kalbinde ebediyete kadar yaşayacağını kaydetti.

Kuleli Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre Süleyman Demirel, Cengiz Aytmatov'un vefatı nedeniyle Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev, Kırgızistan Büyüelçisi Mambetcunus Abylov ve Aytmatov'un oğlu Askar Aytmatov'a ayrı ayrı başsağlığı mesajları gönderdi.

Mesajlarında, "Kırgız halkının büyük evladı, Türk dünyasının dünyaca tanınmış büyük ismi, değerli düşünür ve yazar, değerli dostu, kardeşi Cengiz Aytmatov'un ebediyete intikalini teessürle öğrendiğini" belirtti.

Kırgız halkının acısını paylaştığını ifade eden Demirel, "Hatırası; onu sevenlerin kalbinde ebediyete kadar yaşayacaktır" dedi.

DSP Genel Başkanı Zeki Sezer: "Ölümsüz eserler bıraktı"

DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, Cengiz Aytmatov'un, Türk kültürünün tanıtılmasında, gelişmesinde önemli hizmetlerde bulunduğunu ve ölümsüz eserler bıraktığını belirtti.

Sezer, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un vefatı nedeniyle yayımladığı mesajında, şunları kaydetti:

"Türk dünyasının büyük yazarlarından Kırgız romancı Cengiz Aytmatov'un vefatı derin bir üzüntü kaynağıdır.

Cengiz Aytmatov'un vefatı, Türk dünyası ve tüm dünya için önemli kayıptır.

Cengiz Aytmatov, Türk kültürünün tanıtılmasında, gelişmesinde önemli hizmetlerde bulunmuş ve ölümsüz eserler bırakmıştır.

Eserleriyle, Türk dünyasını oluşturan ülke ve topluluklar arasında kalıcı bir köprü kuran değerli yazar ve düşünce adamı Cengiz Aytmatov'a Allah'tan rahmet, kardeş Kırgızistan halkına ve tüm sevenlerine başsağlığı diliyorum."

Kültür Bakanı Günay: "Gerçek bir kültür elçisiydi"

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, vefat eden Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un, Türk kültür dünyası için özel bir isim ve gerçek bir kültür elçisi olduğunu belirtti.

Günay, yayımladığı mesajda yüzyılın en önemli yazarlarından Aytmatov'un vefatını derin bir üzüntüyle öğrendiğini ifade ederek, şunları kaydetti:

"Cengiz Aytmatov, Türk kültür dünyası için özel bir isim, gerçek bir kültür elçisiydi. Türk dilinin ve kültürünün gelişimi ve tanıtılması yönünde büyük başarılar gösteren bu önemli kültür adamını tanımak ve eserlerini okumak hepimiz için büyük bir mutluluktu.

Cengiz Aytmatov, kültür dünyamızın tüm renklerini eserlerine yansıtmış, yaşadığı coğrafyanın değerlerini yazıya dökerek ölümsüzleştirmiş, çalışmalarıyla uluslararası barışa ve dostluğa önemli katkılarda bulunmuş büyük bir yazardı.

Bu yıl yaptığımız çeşitli çalışma ve toplantılarda bu büyük yazarı Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday göstermeyi kararlaştırmıştık.

Bu düşünce ve duygularla, Türk dünyasının gururu Cengiz Aytmatov'a Allah'tan rahmet, ailesine, kardeş Kırgız halkına ve tüm sevenlerine başsağlığı dileklerimi iletiyorum."

Türk Dil Kurumu: "Derin üzüntü içerisindeyiz"

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Başkanlığı, "Cengiz Aytmatov'un kaybının tüm dünya için büyük bir kayıp" olduğu bildirdi.

Türk Dil Kurumundan yapılan yazılı açıklamada, Türk dünyası ve dünya edebiyatına "Cemile, Elveda Gülsarı, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra Bedel, Dişi Kurdun Rüyaları, Toprak Ana" gibi ölümsüz eserler kazandıran, Türk dünyasının büyük yazarı Cengiz Aytmatov'u yitirmiş olmanın derin üzüntüsü içerisinde olunduğu belirtildi.

Açıklamada, şöyle denildi:

"Cengiz Aytmatov Türk soylu halkların efsanelerinde, destanlarında, türkülerinde dile getirilmiş birikimlerini, Türk dilinin en güzel kullanımıyla bugünün okuyucularına ulaştırmış, eserleriyle hem Türk soylu halkların kültürel miraslarının zenginliğine katkıda bulunmuş hem de eserlerinin çevrildiği 150 dilin okuyucularının bu mirasa tanıklık etmelerini sağlamıştır. Bu nedenle Cengiz Aytmatov'un kaybı, tüm dünya için büyük bir kayıptır.

Bütün Türk dünyasının övüncü olan Cengiz Aytmatov için Allah'tan rahmet ve dünyanın her yerindeki okuyucularına başsağlığı diliyoruz."

Sıradaki Haber