Tarihte bugün: 24 aralık

Osmanlı ve Türk edebiyatının en büyük şairlerinden Tevfik Fikret 1867'de doğdu.

Haberin Devamı

Asıl adı Mahmut Tevfik olan Tevfik Fikret, 24 aralık 1867'de İstanbul'da doğdu. Önce Mahmudiye Rüştiyesi, sonra da Mektebi Sultani'de öğrenim gördü. Burada Recaizade Mahmud Ekrem'in öğrencisi oldu.

1888'de Galatasaray'ı bitirdikten sonra Hariciye Nezareti İstişare Odası'nda (Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi), katip olarak göreve başladı. Yeterince çalışmadan para aldığı gerekçesiyle buradan ayrıldı.

Çeşitli memurluklarda bulundu. 1891'de 'Mirsad' dergisinin açtığı şiir yarışmasında birincilik kazanarak edebiyat çevrelerinin dikkatini çekti. 1892'de Mektebi Sultani'nin ilk bölümüne Türkçe öğretmeni atandı.

1894'te 'Malumat' dergisini yayımlamaya başladı. 1895'te hükümetin bütçede kısıntı yapma gerekçesiyle memur maaşlarının yüzde onunu kesmesine tepki olarak Galatasaray'daki görevinden istifa etti ve inzivaya çekildi.

1896'da, eski öğretmeni Recaizade Mahmud Ekrem'in aracılığıyla 'Servet-i Fünun' dergisinin yazı işleri müdürlüğüne getirildi. Aynı yıl Robert Kolej'e Türkçe öğretmeni olarak tayin edildi.

Sultan Abdülhamid yönetimine muhalif olan Batıcılar, muhalefetlerinde uzun süre başarı sağlayamayınca bu durum onları toplumdan kaçış düşüncelerine sürükledi ve Tevfik Fikret'teki inziva düşüncesini daha da derinleşti.

1905'te eşi ve oğlu Haluk'la birlikte Aşiyan'da yaptırdığı eve taşındı. Çok az insanla görüşüyordu. Özgürlük getireceğine inandığı 'İttihat ve Terakki'yi desteklediği bu dönemde 'Sis', 'Sabah Olursa', 'Bir Lahza-i Taahhur' şiirlerini yazdı.

Sis

Tevfik Fikret'in 'Sis' isimli şiiri için tıklayınız...

İşgal altındaki İstanbul için yazdığı 'Sis' isimli şiirinde kente küfürler yağdırıyordu:
"Ey parlaklığın ve ihtişamın beşiği ve mezarı olan,
Doğu'nun öteden beri imrenilen eski kıralıçesi!
Ey kanlı sevişmeleri titremeden, tiksinmeden
sefahate susamış bağrında yaşatan.
Ey Marmara'nın mavi kucaklayışı içinde
sanki ölmüş gibi dalgın uyuyan canlı yığın.
Ey köhne Bizans, ey koca büyüleyici bunak,
ey bin kocadan artakalan bakire...
...
Örtün, ey felaket sahnesi... Örtün artık ey şehir;
Örtün ve sonsuz uyu, ey dünyanın koca kahbesi!"

1908'de İkinci Meşrutiyet'in ateşli savunucuları arasına katıldı. Meşrutiyet'ten sonra inzivasından çıktı, eski arkadaşlarıyla barıştı. 'Tanin' gazetesini kurdu. Gazete İttihat ve Terakki'nin yayın organı yapılmak istenince ayrıldı.

Yeni yönetimin önerdiği Milli Eğitim Bakanlığı görevini geri çevirdi. Bu göreve getirilen Abdurrahman Şeref'in çağrısıyla, Mektebi Sultani'nin müdürü oldu ve bir süre önce yanmış olan okulun onarımını üstlendi.

Bu arada, toplantı salonunu mescitin üstüne yaptırdığı gerekçesiyle ağır eleştirilere uğradı. O günlerde 31 Mart Olayı patlak verdi. Fikret, olayı protesto amacıyla önce kendini okulun kapısına zincirle bağlattı, ertesi gün de istifa etti.

Ancak öğrencilerin ve Milli Eğitim Bakanı Nail Bey'in ısrarlarıyla tam yetkili olarak göreve döndü. Sekiz ay sonra, yeni Milli Eğitim Bakanı Emrullah Efendi'yle anlaşamayarak bir daha dönmemek üzere Galatasaray'dan ayrıldı.

Darülmuallim ve Darülfünun'daki görevlerinden de istifa etti ve yeniden Aşiyan'a çekildi, İttihat ve Terakki iktidarına muhalif oldu. 1912'de Meclis'in kapatılması üzerine, bu olayı 1878'deki kapatılmaya benzeterek 'Doksan Beşe Doğru'yu yazdı.

Bunu 'Han-ı Yağma', 'Sancak- Şerif Huzurunda' gibi şiirler izledi. İttihat ve Terakki'nin fedailerince izlenmeye başlandı. Modern pedagoji ilkelerine uygun bir okul açmak, yeni bir edebiyat dergisi çıkartmak gibi tasarılarını gerçekleştiremedi.

O günlerde, ağır şeker hastalığına yakalanmış olduğu anlaşıldı. 1914'te kolu şiştiği için bir ameliyat geçirdi. Tedaviye yanaşmaması sonucunda hastalığı iyice artarak ölümüne neden oldu. 19 ağustos 1915'te İstanbul'da hayatını kaybetti.

Günün diğer önemli olayları

1524: Portekizli kaşif Vasco da Gama öldü.
1638: Padişah IV. Murat, Bağdat'ı ele geçirdi.
1923: Arnavutluk'ta cumhuriyet ilan edildi.
1931: Türkiye'nin ilk sivil havacılık kulübü Aero Kulüp İstanbul'da kuruldu.
1947: Gerilla lideri Markos Vafthiades önderliğindeki yaklaşık 20 bin komünist, Yunanistan'ın kuzeyinde Serbest Yunan Hükümeti'ni ilan etti.
1951: Libya bağımsızlığını ilan etti.
1966: Sovyet araştırma istasyonu 'Luna-13' ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı.
1974: Efsanevi müzik topluluğu Beatles dağıldı.
1976: Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, zam talebini kabul etmeyince, Türkiye'de Renault otomobil üretimi durduruldu.
1979: Heykeltıraş Şadi Çalık 62 yaşında öldü.
1979: Zeki Ökten'in yönettiği 'Sürü' filmi Belçika Kraliyet Film Arşivi Uluslararası Seçkin Filmler Yarışması'nda Büyük Ödülü kazandı.
1994: Cumhuriyet Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti birleşme kararı aldı.
1995: Erken genel seçim yapıldı. Refah Partisi seçimden birinci parti olarak çıktı, ikinciliği milletvekili sayısı bakımından DYP, oy oranı açısından ANAP aldı.
1998: Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi, Sivas Katliamı Davası'nda 33 kişi hakkındaki idam kararlarını, 'usul eksiklikleri' nedeniyle bozdu. 16 haziran 2000'de Ankara Bir Numaralı DGM, Yargıtay'ın yerel mahkeme kararını iki kez bozduğu davanın üçüncü yargılamasında 33 sanık hakkında idam cezası verdi. 10 mayıs 2001'de Yargıtay, 31 kişinin idam cezasını onadı, iki kişi hakkındaki karar bozuldu.
2003: Ankara'daki Modern Çarşı'da çıkan yangında bir kişi öldü, çarşı kullanılamaz duruma geldi.

Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
1 aralık
2 aralık
3 aralık
4 aralık
5 aralık
6 aralık
7 aralık
8 aralık
9 aralık
10 aralık
11 aralık
12 aralık
13 aralık
14 aralık
15 aralık
16 aralık
17 aralık
18 aralık
19 aralık
20 aralık
21 aralık
22 aralık
23 aralık

Sıradaki Haber