Tarihte bugün: 21 aralık

Sovyet sinema yönetmeni Sergey Eisenstein'ın 'Potemkin Zırhlısı' adlı filmi 1925'de gösterime girdi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sergey Eisenstein, 23 ocak 1898'de, şu an Letonya'nın başkenti olan Riga'da doğdu. Sinemayla ilk tanışması 1906'da Paris'te oldu. Önce Riga'da Fransızca ve İngilizce eğitim veren bir okula, sonra Güzel Sanatlar Akademisi'ne girdi.
 
1917'de başlayan Ekim Devrimi'yle birlikte Kızıl Ordu'ya katıldı. 1920'de Proletkult Tiyatrosu'na dekorcu olarak girdi. 1923 yılında 'Glumov'un Günlüğü' adlı ilk kısa filmiyle sinemaya adım attı.
 
'Eski ile Yeni', 'Aleksandr Nevski', 'Korkunç Ivan' gibi sinema tarihine geçen filmleri yarattı. 'Film Duyumu' ile 'Film Biçimi' gibi sinemaya kuramsal temel kazandıran kitapların yazarı Eisenstein, 11 şubat 1948'de Moskova'da öldü.
 
Sergey Eisenstein, sinema ustası Dziga Vertov'un sinema kuramı ve biçemi Sinema-Göz'e karşı Sinema-Yumruk kuramını geliştirir ve bu kuramın ilk örneğini 'Potemkin Zırhlısı' ile verir.
 
Dünya sinemasının başyapıtları arasında gösterilen ve tüm zamanların en önemli filmlerinden bir olan 'Potemkin Zırhlısı', 1905 devrimini yansıtan bir filmdir. Aynı zamanda Eisenstein'ın sinemada yaptığı devrimi de simgeler.
 
'Potemkin Zırhlısı'nda tarihin en baskıcı rejimlerinden biri olan Rus Çarlığı'na karşı halkın ayaklanması ve gösterdiği dayanışma yalın ama sarsıcı bir üslupla anlatılır.
 
Eisenstein, 'Potemkin Zırhlısı'nda sinema tarihinde bir ilki gerçekleştirir ve filmin baş kahramanı olarak oyuncular yerine halk kitlelerini seçer. Film tek tek insanlar üzerine yapılandırılmaz, kitleyi bir bütün olarak ele alır.
 
'Potemkin Zırhlısı'nda kullanılan simgesellik, tamamen gerçekçi anlatımı destekler niteliktedir. Eisenstein, filmi adeta problem gibi çözerek oluşturmuş, her detayı anlamlandırıp, alt yapısını da ona göre kurmuştur.
 
Filmin beş bölümü şu başlıklardan oluşur: 'İnsanlar ve Solucanlar', 'Denizde Dram', 'Ölüm Adalet Arıyor', 'Odessa Merdivenleri' ve 'Filoyla Karşılaşma'.
 
Eisenstein'ın ritmin ve sinemada kurgunun el kitabını görselleştirdiği 'Odessa Merdivenleri', filmin en vurucu bölümünü oluşturur.
 
Merdivenlerdeki halk, Çar'ın askerlerinin üzerlerine açtığı ateş, panik ve tüm bunların olağanüstü bir ritimle sinema diline çevrilmesi, bu bölümün kazandığı ünü haklı çıkarır.
 
Askerlerin tek sıra halinde, ateş ederek halkın üstüne yürümeleri, gerilim filmlerinde bile görülemeyecek bir etki yaratır izleyici üzerinde ve Odessa merdivenleri boyunca kaçma isteği uyandırır.
 
Vurulan oğlunu kollarına alarak askerlere doğru giden anne, filmin tek bireysel öğesidir. Çektiği tanımsız acı, birbirinin üstüne atlayan görüntüler arasında kaynayıp gider.
 
Günün diğer önemli olayları
 
1603: Padişah III. Mehmet öldü.
1840: Vatan şairi Namık Kemal, dünyaya geldi.
1918: Padişah Sultan Vahdettin, Meclisi Mebusan'ı fesh etti.
1937: İlk uzun, sesli ve renkli çizgi film olan, Walt Disney'in 'Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler'inin galası yapıldı.
1948: Serbest İrlanda bağımsızlığını ilan etti.
1961: Londra'dan Tel Aviv'e giden İngiliz Havayolları British Airways'a ait yolcu uçağı, Esenboğa Havaalanı'ndan ayrılışından bir dakika sonra düşerek parçalandı. 26 kişi öldü, 8 kişi yaralandı.
1971: Türk Lisarı'nın değeri yeniden belirlendi: 1 dolar 14 lira.
1972: Doğu Berlin'de iki Almanya arasında 'Temel Anlaşma' imzalandı.
1979: Sovyetler Birliği, Afganistan'ı işgal etti.
1988: Pan-Am Havayolları'na ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, Londra-New York seferini yaparken, İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etti: 275 kişi öldü.
1989: ABD, Panama'yı işgal etti.
1991: DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk 62 yaşında öldü.
1991: Rusya, Belarus, Ukrayna, Kazakistan, Moldova, Azerbaycan, Ermenistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Kırgızistan liderleri, bir araya gelerek Sovyetler Birliği'ne son verdi.
2000: 23 nisan 1999'a kadar işlenen suçlardan dolayı şartla salıvermeye, dava ve cezaların ertelenmesine olanak tanıyan yasa TBMM'de kabul edildi.
 
Tarihte bugün arşivi
 
Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
1 aralık
2 aralık
3 aralık
4 aralık
5 aralık
6 aralık
7 aralık
8 aralık
9 aralık
10 aralık
11 aralık
12 aralık
13 aralık
14 aralık
15 aralık
16 aralık
17 aralık
18 aralık
19 aralık
20 aralık