Tarihte bugün: 17 aralık

Güney Amerika'nın bağımsızlık savaşına önderlik eden direnişçi Simon Bolivar, 1830'da öldü.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

'El Libertador' (Kurtarıcı) lakaplı Simon Bolivar, soylu bir ailenin çocuğu olarak 24 temmuz 1783'de Venezuela'nın başkenti Caracas kentinde doğdu. Küçük yaşta anne ve babasını kaybetti.
 
Çocuk yaşta dini eğitim gördü, bir Capucin rahibinden de ders aldı. Daha sonra İspanya'ya giderek tarih, dil ve hukuk eğitimi gördü. Bu arada J.J. Rousseau'nun eserleriyle tanıştı, özgürlükçü düşünceden etkilenmeye başladı.
 
İspanya'da evlendiği eşinin 1802'de Caracas'da ölmesinden sonra tekrar Avrupa'ya döndü. Paris'te Locke, Hobbes, Alembert, Buffon gibi düşünürlerin etkisiyle rasyonel düşünceyi benimsedi.
 
Bir yandan da imparator olan Napoleon'un attığı adımlara hayranlık duyuyordu. Sonunda Alman bilim adamı Humboldt'un da etkisiyle anti-sömürgeci görüşleri benimseyerek, 1807'de Venezuela'ya döndü.
 
Bu arada Venezuela'da İspanyol sömürge valisi devrilecek ve Bolivar da yardım sağlamak üzere sömürge yönetiminin yerine gelen cunta tarafından İngiltere'ye gönderilecekti.
 
İngiltere'de siyasal düzeni yerinde gördüğü sırada burada sürgünde olan general Fracisco de Miranda'yı Caracas'a gelerek bağımsızlık savaşının başına geçmesi için ikna etti.
 
Caracas'ta toplanan Ulusal Kongre bir anayasa taslağı hazırlayarak 5 temmuz 1811'de Venezuela'nın bağımsızlığını ilan etti. Ancak ülke, bir yıl sonra 25 temmuz 1812'de imzalanan ateşkes sonucunda yeniden İspanyol egemenliğine girdi.
 
Bolivar bundan sonra Cartegana Bildirisi'ni yayınladı. Ardından küçük bir ordu kurarak, yeniden Venezuela'ya döndü ve altı savaştan sonra 6 ağustos 1813'te 'El Libertador' olarak Caracas'ı ele geçirdi. Bundan sonra yeni bir savaş başladı.
 
İspanyolların ayaklandırdığı kabilelerden Lienarolara karşı savaştı. 15 haziran 1814'de yenilgiye uğrayarak Cartegana'ya kaçtı, ama kendisini kabul etmedikleri için önce Jamaika'ya, oradan da Haiti'ye geçti, mücadeleyi bırakmadı.
 
Haiti, İngiltere ve İrlanda'dan yardım alarak önce Orinico Vadisi'ni ele geçirdi. Etkin ve yıpratıcı bir savaşı sürdüren Bolivar, And Dağları'nı aşarak 7 ağustos 1819'da Boyaca'da İspanyol kuvvetlerini bozguna uğrattı.
 
Aralık 1819'da Kolombiya Cumhuriyeti ilan edildi. Bolivar, başkan ve askeri diktatör seçildi. Kolombiya'dan sonra Venezuela (haziran 1821), Ekvador (1821), Peru (1824) ve Bolivya (1825) İspanyol sömürgecilerden kurtarıldı.
 
Bolivar, Güney Amerika ülkelerini bir araya getirecek bir birlik oluşturmak istiyordu. 1826'da Panama'da düzenlediği konferansta bunu dile getirdi. Ortak askeri güç ve ortak karar mekanizması önerisi katılımcılar tarafından itibar görmedi.
 
Bu arada eski komutanlarından olan Paez, Venezuela'da başkaldırdı. Paez, Yeni Granada'yı elinde tutan Santender'le anlaşamıyordu. Bolivar bütünlüğün bozulmasını istemiyordu, fakat başkanlık yetkisini güçlendirince tepkiyle karşılandı.
 
25 eylül 1828'de başarsız bir suikast girişimine maruz kaldı. Sağlığını kaybetmiş, kendine karşı muhalefet de büyümüştü. 1829'da, en güvendiği komutanlardan Jose Maria Cordoba'nın da ayaklanmasında sonra Venezuela, Kolombiya'dan ayrıldı.
 
Bu olay Bolivar için sonun başlangıcıydı. 8 mayıs 1930'da Bogota'dan ayrıldı. Amacı Avrupa'ya gitmekti. Ancak bir süre sonra bundan da vazgeçti ve Santa Maria'da bir dostunun yanında kalırken 17 aralık 1930'da hayata gözlerini yumdu.
 
Günün diğer önemli olayları
 
1273: Mevlana Celaleddini Rumi öldü.
1399: Avrupa'ya Moğol istilası başladı.
1777: Fransa, Amerika'nın bağımsızlığını kabul etti.
1903: Wright kardeşler, ilk uçuşu gerçekleştirdi.
1908: İttihat ve Terakki Cemiyeti, İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı.
1918: Fransız askerleri denizden Mersin'e çıkarma yapmaya başladı. Mersin, Tarsus, Adana, Ceyhan, Misis ve Toprakkale işgal edildi.
1926: Uşak Şeker Fabrikası açıldı.
1930: Serbest Cumhuriyet Fırkası kendisini fesh etti.
1934: Kasım 1934 tarihli kanunla 'Kemal' öz adlı Türkiye Cumhurbaşkanı'na verilen 'Atatürk' soyadının veya bunun başına ve sonuna söz konarak yapılan adların hiçbir kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamayacağına dair Kanun, TBMM'de kabul edildi.
1971: Pakistan, Hindistan yenildi ve ateşkes ilan edildi.
1981: Kızıl Tugaylar terör örgütü, İtalya'daki en yüksek rütbeli NATO askeri olan General James Dozier'i kaçırdı.
2004: AB, Türkiye ile 3 ekim 2005'te müzakerelere başlama kararı aldı.
 
Tarihte bugün arşivi
 
Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
1 aralık
2 aralık
3 aralık
4 aralık
5 aralık
6 aralık
7 aralık
8 aralık
9 aralık
10 aralık
11 aralık
12 aralık
13 aralık
14 aralık
15 aralık
16 aralık