Tarihte bugün: 18 ekim

Dünya Olimpiyat Komitesi, 1968 Meksiko Olimpiyatları'nda Tommie Smith ve John Carlos'u, madalya töreni sırasında 'kara güç' (Black Power) selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Meksiko 1968'deki bu madalya töreni, belki de olimpiyat tarihinin en unutulmaz töreniydi. İki siyah atlet, ABD marşı 'Star Spangled Banner' çalarken yumruklarını havaya kaldırmışlardı.
 
İkisi de ABD'liydi, ikisi de siyahlara uygulanan ayrımcılığın ortadan kalkmasını istiyordu. Kürsüdeki atletler, 200 metrede altın ve bronz madalya kazanan Tommie Smith ve John Carlos'tu. San Jose Devlet Üniversitesi'nden takım arkadaşıydılar.
 
Sosyolog arkadaşları Harry Edwards, bütün siyah ABD'li atletlere, ırkçılığı protesto etmek için olimpiyatları boykot etmelerini önermişti. Edwards'ın içinde olduğu İnsan Hakları Olimpiyat Projesi (OPHR), dünya çapında birçok atletten destek gördü, ancak toptan boykot etme projesi hayata geçmedi.
 
Ancak Edwards'ın sözlerinden etkilenen Smith ve Carlos, protestolarını madalya törenine sakladılar. ABD bayrağı yükselip, milli marşları çalmaya başladığında, iki atlet de gözlerini kapadı, başlarını öne eğdi ve siyah eldivenli yumruklarını havaya kaldırdı.
 
Simgeler
 
Smith daha sonra, havaya kaldırdığı siyah eldivenli sağ yumruğunun, ABD'deki kara gücü (Black Power) temsil ettiğini söyleyecekti. Carlos'un sol yumruğu da siyah ABD'nin birliğini. Smith'in boynundaki siyah atkı siyahların gururunu, ayakkabısız çıktığı kürsüde görünen siyah çorapları da ırkçı ABD'nin siyahlarının yoksulluğunun birer simgesiydi.
 
Protestoya karşı çıkanlar, olimpiyatlarda politikanın yerinin olmadığını ileri sürüyorlardı, ki Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin resmi belgelerinde bu protesto hala olimpiyatların politikaya alet edilişi olarak yer alıyor.
 
Muhafazakar ABD'liler eylemin militanca ve ABD'yi küçük düşürücü olduğunu söylerken eylemi destekleyenler iki adamın cesaretlerini kutluyordu.
 
İşin ilginç yanı, destekçilerin sayısı hiç de az değildi. Üstelik hepsi beyaz da değildi. Örneğin, protestonun gerçekleştiği kürsüde, 200 metre ikincisi olarak gümüş madalya alan Avustralyalı Peter Norman, aynı akşam bir OPHR kartı takarak bu protestoya katıldı.
 
"Pis zenci"

Olimpiyatlar bittiğinde Tommie Smith'in ağzından şu cümleler dökülüyordu: "Beyaz atletlerle aynı takımda olmak çok kötü bir duygu. Pistte dünyanın en hızlı atleti Tommie Smith olabilirsiniz, ama soyunma odalarına indiğinizde 'pis bir zenci'den başka hiçbir şey değilsiniz."
 
Smith ve Carlos'un bugün olsa masum bir protesto olarak karşılanacak eylemleri, büyük infial yarattı. Derhal takımdan ve olimpiyat köyünden çıkarıldılar. Apar topar evlerine gönderildiler. ABD'ye döndüklerinde hem kendileri hem de aileleri sık sık ölümle tehdit edildi.
 
Smith de, Carlos da uzun süre lise takımlarını çalıştırdılar. 1998'de, protestolarının 30'uncu yıldönümü dolayısıyla, ikiliye birer onur ödülü verildi.
 
Günün diğer önemli olayları
 
1867: ABD, Alaska'yı Rusya'dan alarak topraklarına kattı.
1892: Chicago ve New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.
1912: Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı.
1920: Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.
1931: Bilim adamı Edison 84 yaşında öldü.
1936: Atatürk, Ankara Hipodromu'nda at yarışlarını izledi.
1943: Ulvi Cemal Erkin ve Necil Kazım Akses, Berlin'de başarılı bir konser verdi.
1949: Şair Enis Behiç Koryürek, 58 yaşında Ankara'da öldü.
1957: Gazeteci ve yazar Hüseyin Cahit Yalçın 83 yaşında öldü.
1959: Üçüncü Akdeniz Oyunları Beyrut'ta yapıldı. Türkiye serbest güreş milli takımı sekiz sıklette birinci oldu.
1996: Gazeteci ve yazar Kemalettin Tuğcu İstanbul'da öldü.
2003: Bosna Hersek'in eski cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Saraybosna'da öldü.
 
Tarihte bugün arşivi
 
4 ekim
5 ekim
6 ekim
7 ekim
8 ekim
9 ekim
10 ekim
11 ekim
12 ekim
13 ekim
14 ekim
15 ekim
16 ekim
17 ekim