Havacılıkta 'ucuz bilet' tartışmaları hızlandı

Bazı havayolu firmalarının bilet fiyatlarını 9 YTL ve 19 YTL'ye düşürmesinin ardından sektörde başlayan tartışma devam ediyor.

Haberin Devamı

İndirimli bilet satan Onur Air ve Atlasjet'e yöneltilen 'haksız rekabet' ve 'ucuz pazarlama taktiği' eleştirilerine karşılık bu firmaların yöneticileri "diğer ülkelerde de bu tip indirimler var" ve "kapitalist ekonominin gereğini yaptık" diyerek kendilerini savunuyorlar.

Onur Air Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Şahabettin Bolukçu, indirim kampanyalarında dünyada 1 dolar veya 1 euroya varan boyutların söz konusu olduğunu belirterek, ''Bu kampanyaların dünyadaki boyutu izlenmiyor ve Türkiye buna gözlerini kapatıyorsa, o zaman havacılığın gelişmesinin dinamikleri bilinmiyor demektir'' diye konuştu.

Uçuşlardaki 9 ya da 19 YTL'lik fiyatların maliyetle ilgisi olmadığını kaydeden Bolukçu, bu kampanyaların insanların havayolu taşımacılığına ilgisini artırmak için yapıldığını söyledi.

"Uçağı havada görmek lazım"

OTOBÜSÇÜLER ÇARE ARIYOR

Havacılık sektöründeki indirimler otobüs firmalarını zorlamaya başladı. Tüm Otobüsçüler ve İşletmeciler Federasyonu (TOFED) Yönetim Kurulu üyelerinin yanı sıra bazı büyük otobüs firması yöneticileri, bugün sektörde yaşanan sorunları ilk elden Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'a anlatıp çare arayacaklar.�

Otobüsçüler, Bakan Yıldırım'a havacılık sektöründeki fiyat indirimlerinin endişeyle takip edildiğini aktaracaklar. Ayrıca, ucuz fiyatlarla taşımacılık yapmanın getireceği risklerin dile getirileceği ve bu firmaların denetlenmesinin isteneceği öğrenildi.Görüşmede, tekstil sektörüne sağlanan KDV indiriminin karayolu yolcu taşımacılığını da kapsayacak şekilde geliştirilmesi ve en büyük gider kalemi olan akaryakıttan alınan ÖTV'nin de yarısının otobüsçülere iade edilmesinin isteneceği belirtildi.

Bilet fiyatları düşüyor
Otobüs şirketleri, son dönemde yasal haklarını kullanarak bilet fiyatlarını yüzde 20 oranında indirmeye başladılar.
Karayolu Taşıma Yönetmeliği'ne göre, otobüs firmalarının Ulaştırma Bakanlığı'na 6 ayda bir verdikleri fiyatlar üzerinden sadece yüzde 20 oranında indirime gidebildiğini anımsatan TOFED Genel Başkanı Ahmet Yalamanoğlu, özel havayolu firmalarının 9-19 YTL tutarında indirimli bilet uygulaması nedeniyle birçok otobüs firmasının bilet fiyatlarında indirime gitmek durumunda kaldığını belirtti.

Bolukçu, uçakların bir bölümünün boş koltuk denilen kapasiteden oluştuğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

''Biz bunları 1 liraya verebilir, tamamını ücretsiz de uçurabilirdik. Dolayısıyla aslında Türkiye'de de 1 liraya bile uçuşlar olabilir. Bunu olağan karşılamak lazım.

Yerde duran uçağın maliyeti çok daha fazla, uçağı havada görmek lazım. Bir uçağın bütün bakımlarını yapmış olabilirsiniz. 180 koltuğun 10 koltuğunun dolu gitmesi, o firmaya hiçbir kazanç getirmez. Önemli olan koltuklarını uygun fiyatla doldurması, bunu 360 gün yapabilmesidir."

Onur Air geçtiğimiz hafta düzenlediği bir kampanya ile 30 nisana kadar tüm uçularında ilk beş bileti 9 YTL'ye satışa çıkarmış ve yoğun ilgiden dolayı şirketin internet sitesi ve çağrı merkezi kilitlenmişti. Satışa sunulan biletler de kısa sürede tükendi. �

İndirim kapitalist ekonominin gereği

Atlasjet Havayolları Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ersoy ise, 19 YTL'lik kampanyayı belli günler, saatler ve istikametler için gerçekleştirdiklerine değinerek, şu anda uçaklardaki yüzde 15'lik boşluğun yüzde 2.5'ini bu kampanyaya ayırdıklarını bildirdi. Ersoy, bu gibi kampanyalarla hayatında uçağa binmemiş kişilerin uçakla tanışmasını sağlamayı amaçladıklarını kaydetti.

Buna benzer uygulamaları sürekli yapacaklarını belirten Ersoy, ''Biz sadece kapitalist ekonominin gereğini yaptık. Pazarlama stratejilerini uyguladık. Otobüsle gitmenin maliyetinin iki misline uçabiliyorsanız insanlar uçağı tercih eder. Bunu da unutmamak gerekir'' dedi.

Onur Air'in ardından Atlasjet de geçtiğimiz hafta benzer bir kampanya ile 26 mart-30 nisan 2006 tarihleri arasında 10 bin koltuğunu 19 YTL'den satacağını açıkladı. Bu açıklamanın ardından Atlasjet'in indirimli biletleri de kısa sürede bitti.

Rakipleri ne diyor?

Pegasus Havayolları Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı:
"Son 4 günde yüzde 10 satışlarım arttı. Pegasus olarak işe uzun vadeli bakıyorum. Bir arkadaş 9 veya 19 YTL'den çıktı diye (ben 5 yapayım) gibi bir arzum yok. Bunlar sonuçta kampanya... Ancak ne zamanki, bu firmaların yaptıkları kampanyalar onların satış politikalarının kalıcı bir bölümü olur, yani sürekli 9'dan 19 YTL'den bilet satarlar, o zaman benim düşünmem gerekir, benden ne getiriyor, ne götürüyor diye...

Ben kampanyalı yarış yapmayacağım. Sürdürülebilir düşük fiyatla rekabet edeceğim. O da, şu anda 55 YTL'den başlayan fiyatlar... 6 ekimde 55 YTL'den çıktığımda, bütün piyasa bunu 80-90 YTL'ye götüreceğimi düşünüyordu. Ben 55 YTL'den satmaya devam edeceğim''

UÇUŞ MALİYETİ
FLY Air Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hasançelebi'nin verdiği bilgiye göre yolcu ucuş maliyeti son üç yılda önemli bir artış gösterdi. Flay Air olarak 2003 yılında iç hatlarda uçuş başlatan ilk şirket olduklarını anımsatan Hasançelebi, maliyetlerle ilgili şunları söyledi:
''O yıllarda 150 bin dolar olan uçak kiraları bugün 300 bin dolar. Pilotların 3 bin dolar olan maaşları ise bugün 9 bin dolar düzeyinde. Çünkü, havayolu şirketi sayısı arttıkça pilota talep yoğunlaştı. Sadece THY yurtdışından 59 uçak birden getirdi. Türkiye'de yeterli sayıda pilot yetişmediği için maaşlar tavana vurdu. Bir litre uçak benzini ise bugün iç hatlarda 68 sent. Bir saatlik uçuşun maliyeti kişi başına 85 YTL'nin altına düşmüyor."
FLY Air Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hasançelebi:
"Nisan ayları, havayolu yolcu trafiği açısından en hareketli dönemin başlangıcıdır. Böyle bir dönemde rekabete gitmeye zaten gerek yoktu. Biz havayolu taşımacıları için kış sezonu maliyetlerin bile güç karşılandığı dönemdir. Yaz sezonunda yaşadığımız yolcu trafiği sayesinde kış mevsimini atlatmaya çalışırız. Bu nedenle fiyat düşürmeyi panik içinde alınmış bir karar olarak değerlendiriyoruz.�

Promosyon yapan şirketler hem kendilerine hem de sektörde faaliyet gösteren diğer şirketlere karşı haksızlık ediyorlar. Binlerce bileti 9 YTL'den satarsanız uçağın kirası, bakım giderleri, pilot maaşı ve diğer maliyetleri nasıl karşılayacaksınız? Benzer uygulamaları Avrupa ülkelerindeki bazı büyük havayolu şirketleri de yapıyorlar ancak, bunların sayısı parmakla sayılacak kadar az. Binlerce yolcu düşük fiyatla taşınmıyor.''

İzmir Hava Yolları (İHY) Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş:
Demirtaş, bilet ücretlerini 9, 19 YTL gibi çok düşük rakamlara indiren havayolu şirketlerini eleştirerek, "Bunlar ucuz pazarlama taktikleri. Adeta alay ediyorlar" dedi. Şirketlerin İzmir'e çok sık sefer koymayıp, göstermelik haftada birkaç sefer düzenlediklerini ileri süren Demirtaş, şöyle devam etti:

"Haftada bir defa sefer koyarak, uçmuş olmak için uçuyorlar. İzmir Hava Yolları'nı da baltalamak istiyorlar. Ama bu hesapları tutmayacak. Sanal fiyatlarla ve 'yaptık oldu' mantığıyla İzmirliler'i aldatmamalılar. Biz İzmir'i aldatmayacağız. Başkaları çeker gider. Ama biz İzmirliyiz. İzmirlilerle alay ediyorlar. Biz 9 lira gibi aldatıcı rakamlar koymayacağız, gerçekçi olacağız. İzmirliler de bu kadar ucuz politikalara kanmasın."

Sıradaki Haber