"Nükleerde yarışma sürecini başlattık"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, nükleer güç santrallerinin kurulması hakkında yasanın bütün adımlarını yerine getirerek ihale sürecini veya özel adıyla "yarışma sürecini" başlattıklarını söyledi.

Haberin Devamı

Bakan Güler, bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında, nükleer güç santrali kurup işletecek ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş'ye (TETAŞ) elektrik satacak şirketin belirlenmesi için açılan yarışmayla ilgili bilgi verdi.

TETAŞ'ın yarışma duyurusunun Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanmasıyla, sürecin resmen başladığını belirten Güler, Türkiye'nin geleceğine yönelik çok önemli ve olumlu bir sürecin de böylece başlamış olduğunu vurguladı.

Nükleer santral yapımı için geçmişte bazı başarısız girişimlerde bulunulduğunu hatırlatan Güler, nükleer santral yapımı için "Türk tipi" bir modeli başlattıklarını ve nükleer santralin tamamen özel sektör tarafından, kamuya yük olmadan yapılacağını bildirdi.

Şu anda Türkiye'de elektrik üretiminin yüzde 50'sinin doğalgaz, yüzde 25'inin kömür, yüzde 25'inin de hidrolik santraller kanalıyla gerçekleştirildiğine işaret eden Enerji Bakanı, eşit olmayan bu üç sütunu eşit bir şekilde "doğalgaz, kömür, su, nükleer ve yenilenebilir enerji kaynaklarına" yaymak için çalıştıklarını söyledi.

Enerji konusunda devrim niteliğinde çalışmalar yaptıklarını vurgulayan Bakan Güler, "Bu çalışmaların önemini ve kıymetini birkaç yıl sonra anlayacağız ve bunların açılışlarına belki de yetişemeyeceğiz" dedi.

Cumhuriyet tarihinin en büyük yatırımı

Nükleer santral yarışmasını çok şeffaf bir ortamda düzenlediklerini ifade eden Güler, nükleer santralin Cumhuriyet tarihinin en büyük yatırımlarından biri olacağını ve nükleer santral yapımıyla ilgili önemli bir teknolojik eşiğin de gerçekleştirilmiş olacağını kaydetti.

Güler, nükleer teknolojinin yalnızca elektrik üretiminde değil, tıp, tarım, mühendislik, veterinerlik gibi birçok alanda kullanılacağını ve Türkiye'ye mukayeseli bir üstünlük kazandıracağını söyledi.

Bakan Güler, sanayici, üretici, ihracatçı, turizmci ve dar gelirli insanların ucuz enerji ihtiyacını karşılamak için de nükleer santralin çok önemli olduğunun altını çizdi.

Nükleer santralin yanı sıra Afşin-Elbistan C ve D santralleri için çalışan 5-6 milyar dolar değerindeki ihalenin Cumhuriyet tarihindeki tüm enerji yatırımlarına eşit olduğunu ifade eden Güler, "Bu çok özel yatırımların tamamlanabildiği günleri görmeyi umut ediyoruz" diye konuştu.

İlk nükleer santral Akkuyu'ya

Bir basın mensubunun "Nükleer santralde Sinop defteri kapandı mı? Yoksa firmalar Sinop için de teklif verebilecekler mi?" şeklindeki sorusu üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Selahattin Çimen, nükleer alanda yatırım yapılacak yerde depremsellikten, diğer çevresel faktörleri içine alacak şekilde çok geniş kapsamlı bir çalışma yapılması gerektiğini, bunun da çok uzun bir süreç aldığını söyledi.

Bu çerçevede Mersin Akkuyu'nun yıllardır hazır olduğunu ve atıl durumda bulunduğunu, Sinop'ta ise çalışmaların devam ettiğini kaydeden Çimen,"Sinop'a sadece bir nükleer santral kurulması için değil, bir nükleer teknoloji merkezi olması yönünde hazırlıklarımız var. Dolayısıyla Sinop'taki çalışmalar şu anda devam ediyor. Hazır olduğunda ümit ediyorum ki, bu yarışmanın akabinde yapılacak diğer yarışmalar da ve yatırımlar da hazır hale gelecektir" diye konuştu.

Çimen, dolayısıyla şu aşamada açılan yarışma sonrasında yapılacak yatırımın Sinop'a kaydırılması gibi bir durumun söz konusu olmadığını vurguladı.

Bir basın mensubunun Park Holding'in nükleer enerji santrali kurmak için EPDK'ya yaptığı başvuruyu hatırlatması üzerine Müsteşar Çimen, şu aşamada çıkılan yarışmanın Akkuyu ile ilgili olduğunu, söz konusu şirketin süreci etkileyecek herhangi bir etkisinin söz konusu olamayacağını söyledi.

Alım garantisi için 2015'te devreye girmesi gerekiyor

Nükleer santralin ne zaman devreye gireceğinin sorulması üzerine Müsteşar Çimen, altı ay sonra nükleer santral yapımı için en uygun teklifi veren firmanın seçim sürecinin tamamlanmış olacağını, akabinde Bakanlar Kurulu tarafından sözleşme imzalama yetkisinin verileceğini, bunun ardından da şirketin elektrik üretim şirketi lisansı almak için EPDK'ya başvuracağını kaydetti.

Bu tür projelerde projelendirme ve finansman temini için de bir sürenin geçmesi gerektiğini ifade eden Çimen, "Bu süreler firmaların yapacağı çalışmalara bağlı olduğu için santralin ne zaman tamamlanacağına dönük şu anda bir öngörüde bulunmak mümkün değil. Fakat firmalar 15 yıllık alım garantisinden tam olarak yararlanmak istiyorlarsa en azından 2015 yılı itibarıyla devreye girecek şekilde plan ve programlarını yapmaları gerekiyor" dedi.

"Alım garantisi kamuya yük getirir mi?"

Bir gazetecinin "Önceki yıllarda alım garantili sözleşmelerden nasıl başınızın ağrıdığını biliyoruz. Buradaki alım garantisi kamuya yükgetirecek mi?" şeklindeki sorusu üzerine Bakan Güler, şunları söyledi:

"Burada kamuya yük olmama dediğimiz mesele, yatırım sürecindeki harcamalardır. Biz böyle bir yatırımı, milyarlarca euro'luk veya dolarlık yatırımı kamuya yaptırmamış oluyoruz, tamamen özel sektöre yatırtmış oluyoruz.

İkinci olarak burada belki mukayese ederken gözden kaçırdığınız bir konu, bu daha evvvelki alım garantilerinden farklı. Daha önceki alım garantilerinde baştan fiyat söyleniyordu. Dolayısıyla o fiyat esas alınarak anlaşmalar yapılıyordu. Şimdi ise biz bir yarışma yapıyoruz, en ucuz teklifi verecek olanları yarıştırıyoruz. Baştan rakamı söylemiyoruz.

Daha önceden rakam söyleniyordu ve ona göre anlaşmalar yapılıyordu. Dolayısıyla buradaki, teşvik niteliğinde bir alım garantisidir. Nükleerde mutlaka bizim bu teknolojiye sahip olma mecburiyetimiz olduğu için bunu ortaya koyduk. Diğer ülkelerde de benzer durumlar var. Yoğun biçimde artan petrol, doğalgaz fiyatları, küresel ısınmanın etkisiyle nükleer enerjiye kayma söz konusu."

Türkiye'de nükleer santrale tepkilerin eskisi gibi olmadığını da vurgulayan Güler, Türkiye'nin çıkarlarını ve ihtiyaçlarını ortaya koyarak insanları aydınlatma yolunu seçtiklerini ve burada herhangi bir sorunun olmadığını söyledi.

Bir basın mensubunun, "Anayasa Mahkemesi'nin geçenlerde yabancı çalıştırmayla ilgili bir yürütmeyi durdurma kararı oldu. Bu, süreci etkiler mi?" şeklindeki sorusu üzerine Güler, "Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla ilgili olarak herhangi bir engel yok. Bununla ilgili görüşmeleri de yaptık. Kaldı ki şu anda yerli elemanlarla bu değerlendirmeyi yapabiliriz. Kaldı ki gerek duyarsak yeni bir düzenlemede yaparız. Çünkü buradaki bizim üzerinde durduğumuz nokta, bulunmasında güçlük çekilen özellikli elemanların aynı zamanda bu teknoloji transferide sayılabilecek bir durum olduğu için onun için ilgili maddeyi koymuştuk" diye konuştu.

TETAŞ Müdürü'nden açıklama

Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya, nükleer santral yapımı için açılan yarışmaya yerli ve yabancı yatırımcıların tüzel kişilik, iş ortaklığı veya konsorsiyum şeklinde katılabileceğini, yarışma neticesinde TETAŞ'a en düşük fiyatı veren şirketin seçileceğini bildirdi.