Akaryakıt piyasası 50 milyar YTL'ye dayandı

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 2007 yılında tüm vergiler dahil Türkiye'deki akaryakıt piyasası satış büyüklüğünün (dağıtıcılar arası ticaret dahil) 49.6 milyar YTL olduğunu açıkladı.

Haberin Devamı

EPDK tarafından yayımlanan, "2007 Petrol Piyasası Sektör Raporu"na göre, geçen sene Türkiye rafinerilerinde 23.53 milyon tonu ithal ham petrol, 2.06 milyon tonu ise yerli ham petrol olmak üzere toplam 25.59 milyon ton ham petrol işlendi.

Geçen sene işlenen ham petrolün yaklaşık yüzde 92'si ithal edilen ham petrolden gerçekleşti. İthalat edilen ham petrolün 8 milyon 356 bin tonu İran'dan, 9 milyon 365 bin tonu Rusya'dan, 612 bin tonu Libya'dan, 3 milyon 556 bin tonu Suudi Arabistan'dan, 447 bin tonu İtalya'dan, 244 bin tonu Suriye'den 865 bin tonu da Irak'tan yapıldı.

2007 yılında ithal edilen ham petrolün yüzde 91'i İran, Rusya ve Suudi Arabistan'dan yapıldı. Libya'dan yapılan ham petrol ithalatı yerini ticari nedenlerle Rusya kaynaklı ithalata bıraktı.

Rafinerilerin petrol ürünleri ihracatı 2006 ve 2007 yıllarında yaklaşık olarak 6.4 milyon ton civarında gerçekleşti. Rafinerilerin akaryakıt ithalatı ise gittikçe artan bir eğilim gösterdi ve 2007 yılı itibarıyla 2.6 milyon ton civarında oldu. Rafinerilerin toplam petrol satışları 2007 yılında yaklaşık 18.8 milyon ton düzeyinde gerçekleşti.

Rafinerilerin motorin türleri satışları 2006 yılında bir önceki yıla göre yüzde 7.3, 2007 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 10.6 oranında artış gösterdi. Fuel oil türleri satışlarında ise belirgin oranlarda azalışlar gözlendi. Benzin türleri satışları ise geçen sene 2006'ya göre yüzde 4.6 oranında artış gösterdi. Geçen yıl ulusal marker uygulaması kapsamında rafineriler tarafından yaklaşık 12.4 milyon metreküp akaryakıt işaretlendi.

Dağıtım faaliyetleri

Rapora göre, dağıtıcı şirketler 2007 yılı itibarıyla yaklaşık 18.10 milyon ton akaryakıt satışı yaptılar, bu miktarın yaklaşık 3'te 1'i ithalatla temin edilen akaryakıt ürünlerinden meydana geldi.

Akaryakıt türleri ithalatında motorin türlerinin payının gittikçe arttığı ve motorin ithalatının toplam ithalat içindeki payının 2007 yılında yüzde 87.5 olduğu görüldü. Ülke bazında ise Rusya'dan yapılan ithalatın toplam ithalat içindeki payının arttı ve geçen yıl yüzde 63.3 oranında gerçekleşti.

Fiyat hareketleri

Rapora göre, akaryakıt fiyatlarının piyasa koşulları içinde serbestçe oluşmaya başladığı 1 Ocak 2005 tarihi ile 2005 yılı sonuna kadar olan dönemde motorin 50 ve fuel oil 6 türlerinde dağıtıcı payları sırasıyla yüzde 209 ve yüzde 130 oranlarında artış gösterdi. 95 oktan kurşunsuz benzin ve motorin 7000 türlerinde ise dağıtıcı payları daha düşük oranlarda artış gösterdi.

95 oktan kurşunsuz benzin, motorin 7000 ve fuel oil 6 türlerine ilişkin Türkiye akaryakıt piyasasındaki bayi fiyatları, 2007 yılı itibarıyla 25 AB ülke ortalaması bayi fiyatları ile karşılaştırıldığında tüm ürünler bazında vergisiz bayi fiyatlarının AB fiyatlarının üzerinde olduğu, vergiler dahil edildiğinde ise söz konusu farkın daha da belirgin hale geldiği görüldü.

Fuel oil 6'da ise Türkiye akaryakıt piyasasındaki vergisiz fiyat, AB'deki vergili fiyatın dahi üzerinde gerçekleşti.

Sektörün satış büyüklüğü

Raporda, 2005 ve 2006 yıllarında tüm vergiler dahil piyasa satış büyüklüklerinin ortalama olarak sırasıyla 33.3 milyar YTL ve 40.3 milyar YTL olduğu belirtilerek, 2007 yılında ise satış büyüklüğünün dağıtıcılararası ticaret dahil 49.6 milyar YTL'ye yükseldiği kaydedildi.

Akaryakıt piyasası satış büyüklüğünün yıllar itibarıyla sürekli artış eğiliminde olduğu ifade edilen raporda, 2007'deki artışın bir önceki yıla göre yüzde 23 olduğu vurgulandı.

Raporda, piyasanın büyüklüğünün tüketimdeki artıştan daha fazla oranda büyüme gösterdiği, bunun ise "birim fiyatlarındaki artışın ek olarak vergi oranları ve birim fiyatları daha yüksek olan ürün çeşitlerinin toplam tüketim içindeki paylarında gerçekleşen artışlardan" kaynaklandığı belirtildi.