AP Türkiye raporunu kabul etti

Avrupa Parlamentosu (AP) genel kurulu, Hollandalı Hıristiyan Demokrat parlamenter Ria Oomen-Ruijten tarafından hazırlanan Türkiye raporunu bugün kabul etti.

Haberin Devamı

Bağlayıcı özelliği olmayan, tavsiye niteliği taşıyan raporda, Türkiye'ye demokrasi ve insan hakları alanındaki reformların hızlandırması çağrısı yapıldı.

Rapor, 62 "hayır" ve 61 "çekimser" oya karşı 467 oyla kabul edildi.

"Rapor muhalefeti de ilgilendiriyor"

Oylama sonrası basın toplantısı düzenleyen Türkiye raportörü Oomen-Ruijten, Türkiye raporunun mesajının sadece iktidardaki AK Parti'yi değil, muhalefet partilerini de ilgilendirdiğini söyledi.

Hollandalı parlamenter, "Türkiye'nin modernleşmesi için gerekli olan reformların yapılması" konusunda, TBMM'deki muhalefet partilerine de önemli görevler düştüğünü söyledi.

Reformların hızlandırılmasının Türkiye'nin modernleşmesine katkıda bulunacağını ifade eden Hollandalı parlamenter, raporda yer verilen tavsiyelerin amacının Türkiye'de bütün vatandaşların temel haklarının güçlendirilerek, refah seviyesinin artırılması olduğunu söyledi.

Ermeni iddialarına ret

Bir grup Fransız parlamenterin, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarını savunan değişiklik önergeleri genel kuruldaki oylamada reddedildi.

Sol siyasi grupların, "Türkiye'de 1 Mayıs gösterilerinde çıkan olaylarda polisin fazla güç kullandığı yolundaki haberlerden Avrupa Parlamentosu'nun endişe duyduğu" yolundaki değişiklik önergesi ise kabul edildi.

Yine kabul edilen değişiklik önergesinde, Türk Ceza Yasası'nın 301'inci maddesindeki değişikliğin yeterli olmadığı savunuldu ve bu madde ile diğer kısıtlayıcı maddelerin tamamen kaldırılması çağrısında bulunuldu.

Kapatma davasına atıf

Dışişleri Komisyonu'nda geçen ay kabul edilen ve rapora giren bir maddede, "AK Partinin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasının sonuçlarından endişe duyulacağı" ifade edildi ve "Anayasa Mahkemesi'nin, kararını, hukuk devleti ilkeleri, Avrupa standartları ve Venedik Komisyonu'nun siyasal partilerin kapatılmasıyla ilgili ölçütlerine uygun alması" temennisinde bulunuldu.

Kabul edilen bir değişiklik önergesinde Meclis'e, Venedik Komisyonu'nun ilkelerine uygun olarak, siyasi partilere getirilen yasaklar konusunda anayasal değişiklik yapması tavsiye edildi.

"Hükümetten, reformları sürdürürken, demokratik ve laik bir Türkiye'de çoğulculuk ve farklılıklara saygı göstermesi" istenen raporda, "ülkenin çağdaşlaşması için hükümete ve tüm siyasal partilere, önemli adımlarda yapıcı uzlaşmaya gitmesi" çağrısında bulunuldu.

Başörtüsü yasağı

Üniversitelerdeki başörtüsü yasağının kaldırılmasına da atıfta bulunulan ve oylamayla kabul edilen bir başka maddede, "üniversitelerdeki başörtüsü yasağının, geniş anlamda sivil toplumun görüşlerini temel alacak, geniş çaplı bir reform paketi içinde kaldırılmamasının halkın bir bölümünde endişe ve düş kırıklığı yaratması not edildi" ifadesi kullanıldı.

DTP-PKK

DTP milletvekillerinden ve belediye başkanlarından terör örgütüyle aralarına açık bir sınır koymaları istenen raporda, Leyla Zana ile birlikte DTP üyesi 53 belediye başkanı hakkında görüşlerini açıkladıkları gerekçesiyle dava açılması eleştirildi.

RAPOR

Sivil anayasa

Yeni sivil anayasa hazırlığının, "insan hakları ve özgürlüklerin korunmasını anayasanın merkezine yerleştirme" açısından çok önemli bir fırsat sunduğu anlatılan raporda, yeni anayasa çalışmasına sivil toplumun geniş katılımının sağlanması tavsiye edildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "2008'in reform yılı olacağı" taahhüdünün memnuniyetle karşılandığı belirtilen raporda, hükümetin parlamentodaki çoğunluğuna dayanarak reformlarda kararlı davranmasının, Türkiye'nin modern demokratik refah toplumuna dönüşümünde hayati önem taşıdığı vurgulandı.

Raporda, "demokratik yollarla seçilmiş siyasal liderliğin, iç ve dış politikayla güvenlik konularının biçimlenmesinde tam sorumluluk üstlenmesinin ve ordunun demokratik sorumluluğa saygı göstermesinin güvence altına alınmasında" ve TBMM'nin askeri ve savunma politikasında bu kapsamdaki tüm harcamalarda tam denetim yetkisinin tesis edilmesinde" hükümetin yeni sistematik çabalar göstermesi" istendi.

301'inci madde

Türk Ceza Kanunu'nun 301'inci maddesindeki değişikliğin ilk adım olduğu ifade edilen raporda, bu reformun gecikmeden uygulanması ve bu maddenin ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı amaçla kullanılmaması çağrısında bulunuluyor.

Raporda, ifade ve düşünce özgürlüğünün tamamen garanti altına alınması için daha ileri yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu ve yapılmasına ihtiyaç duyulan bu yeni yasal düzenlemelerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne uygun olması temennisinde bulunuldu.

Ergenekon soruşturması

Raporda, Ergenekon soruşturmasının kararlılıkla sürdürülmesi, örgütün "devlet organlarındaki tüm bağlantılarının ortaya çıkarılarak örgütle ilişkisi bulunanların yargıya teslim edilmesi" istendi.

Vakıflar Yasası - Ekümenik Patrik

Vakıflar Yasası'nın çıkarılmasından duyulan memnuniyetin dile getirildiği raporda, "AB Komisyonu'nun, metni inceleyerek gayrimüslim azınlıklarca mülklerin yönetimi, satın alınması ve üçüncü kişilere satılmış olanlar dahil geri alınmasının mümkün olup olmayacağını araştırması gerekir" denildi.

Raporda, Vakıflar Yasası'nın kabulünün ardından Türk hükümetinin, bu olumlu adımı değerlendirerek dinsel özgürlüklerle ilgili tüm yükümlülüklerini yerine getirmesi, bu kapsamda tüm dinsel toplululuklara faaliyetleri için gerekli yasal statü, ruhani görevlilerin eğitimi, hiyerarşik seçim ve ibadet yerlerinin inşası konusunda yasal çerçeve sunulması, Heybeliada Ruhban Okulu'nun yeniden açılması ve "ekümenik patrik" unvanının kullanımına izin verilmesi gibi isteklere yer verildi.

Kürt sorunu

Raporda, "Türk hükümetine, Kürt sorununun kalıcı çözümü amaçlayan siyasal inisiyatifin öncelikli olarak başlatılması çağrısı yapılır" ifadesine yer verilerek, DTP'li milletvekilleri ve belediye başkanlarından "demokratik Türk devleti içinde Kürt sorununa siyasal çözüm arayışına yapıcı biçimde dahil olmaları" istendi.

Kadın hakları

Kadına yönelik şiddetle mücadelede Türkiye'nin sağladığı ilerlemeden övgüyle söz edilen belgede, "eşit muameleyle kadınların eğitim alabilmesi ve ekonomik açıdan güçlendirilmesi, Türkiye'nin daha fazla ekonomik kalkınması ve refahı açısından kritik önemdedir" denildi.

PKK terörü

Terör örgütü PKK'nın eylemleri şiddetle kınanarak ve terörle mücadelede Türkiye ile dayanışmaya vurgu yapılan raporda, terör örgütünün önkoşulsuz olarak derhal silah bırakması isteniyor.

Raporda, "Türkiye'ye karşı terörist eylemlerde topraklarının üs olarak kullanılmasına izin vermemeleri konusunda" Irak hükümetine ve Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetime çağrı yapılarak, bu kapsamda Türkiye ile Irak arasındaki diyalogdan memnuniyet duyulduğu belirtildi.

Kıbrıs

Kıbrıs sorununa BM gözetiminde kapsamlı çözüm bulunması gereği vurgulanan belgede, "Türk askerlerinin çekilmesinin çözüm müzakerelerini kolaylaştıracağı" ileri sürüldü.

AP'nin önceki Türkiye raporlarında yer bulan 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarına değinilmeyen rapor taslağında, "Türkiye'nin, ekonomik ambargoyu sona erdirerek Ermenistan ile sınır kapısını yeniden açması, Türk ve Ermeni hükümetlerinin geçmişteki olaylarla ilgili açık ve samimi tartışmaya izin vererek uzlaşma sürecini başlatması ve AB Komisyonu'nun bu süreci kolaylaştırması" çağrıları yapıldı.

"Karadeniz havzasında, Orta Asya'da ve daha geniş Ortadoğu'da AB dış politika hedeflerinin gerçekleştirilmesinde önemli bir ortak olarak Türkiye'nin rolü onaylanır" denilen raporda, AB Komisyonu ve üye devletlere çağrı yapılarak, bu bölgelerde Türkiye ile işbirliği potansiyelinden daha iyi yararlanılması istendi.

Raporda, Türkiye'nin Bosna-Hersek ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) misyonları yanında Kosova ve Afganistan gibi NATO operasyonlarına katılımı övülürken, "Türkiye'nin AB-NATO stratejik işbirliği anlaşmasının uygulanmasını engellemesinden üzüntü duyulur" denildi.

Türkiye'nin, "Avrasya'nın enerji terminali olma hedefini ve Avrupa'nın enerji güvenliğine katkıda oynayacağı rolü tanınan" taslakta, enerji faslının müzakerelere açılmasına destek verildi.

Oomen-Ruijten'in hazırladığı raporda, "vize kolaylığı anlaşması müzakerelerine başlamaları" için AB Komisyonu ve Türkiye'ye çağrı yapıldı.

TARTIŞMALAR

Türkiye raporunun genel kuruldaki tartışmasında söz alan Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye raportörü Ria Oomen-Ruijten, yeni Vakıflar Yasası ve TCK'nın 301'inci maddesindeki değişikliği olumlu adımlar olarak gördüklerini belirtti, ancak müzakerelerin daha hızlı devam edebilmesi için reformların dahızlandırılması gerektiğini ifade etti.

Oomen-Ruijten, "Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 2008 yılının demokrasi alanında reform yılı olacağını ilan etmişti ve bu taahhüdünü yerine getirmesini bekliyoruz" dedi.

Anayasa çalışmaları:
Türkiye'de yeni bir anayasa yapılması konusundaki gelişmelere atıfta bulunan Hollandalı parlamenter, bu konuda bütün siyasi partiler ile sivil toplum örgütlerinin görüşüne başvurulmasının ve ortak bir uzlaşma sağlanmasının gerekli olduğunu vurguladı.

Kapatma davası:
AK Parti'nin kapatılma davasını da gündeme getiren Hollandalı parlamenter, "Anayasa Mahkemesi'nin kararının uluslararası hukuk standartlarına uygun olmasını umut ettiklerini" söyledi.

AB dönem başkanı Slovenya'nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanı Lenancic ise yaptığı konuşmada, ülkesinin dönem başkanlığı sırasında Türkiye ile yürütülen tam üyelik müzakerelerinde iki faslın açılacağını hatırlattı.

301'inci madde:
TCK'nın 301'inci maddesindeki değişikliği olum bir adım olarak gördüklerini ifade eden Sloven bakan, ceza yasasının diğer maddelerinin de Avrupa Konseyi standartlarına uygun olmasını beklediklerini belirtti.

PKK terörü:
PKK terörünü kınadıklarını ve Türkiye'nin terörle haklı mücadelesine destek verdiklerini kaydeden Sloven bakan, bununla birlikte terörle mücadelede uluslararası hukuk kurallarına uyulmasını beklediklerini ifade etti.

AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumu üyesi Olli Rehn ise yaptığı konuşmada, yapılacak reformlar ve bu reformların uygulanmasının müzakerelerin ilerlemesini doğrudan etkileyeceğini söyledi.

301'inci madde:
Rehn, reformların yavaş ilerlediği konusunda raportörle aynı fikirde olduklarını belirtti. TCK'nın 301'inci maddesindeki değişikliğin önemli olduğunu vurgulayan Rehn, bu maddenin ifade özgürlüğünü tamamen garanti altına alacak şekilde uygulanmasının önemli olduğunu kaydetti.

Laiklik-demokrasi:
Türkiye'de iktidar ve muhalefetin, ülkeyi ilgilendiren hassas konularda birlikte hareket etmesinin önemli olduğunu söyleyen Rehn, laikliliğin ve demokrasinin güçlendirilmesine herkesin destek vermesi gerektiğini ifade etti.

Kapatma davası:
AK Parti'nin kapatılma davasına atıfta bulunan Rehn, "Anayasa Mahkemesi'nin Venedik Komisyonu'nun ilkelerine uygun karar almasını beklediklerini" söyledi.

Kıbrıs sorunu:
Kıbrıs'ta sorunun çözümü için iki tarafta da ortaya çıkan iradeyi memnunlukla karşıladıklarını da kaydeden Rehn, Türkiye'nin sorunun çözümüne olumlu katkıda bulunacağına inandığını belirtti.

Sıradaki Haber