hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    "İran nükleer silah programını durdurdu"

    İran nükleer silah programını durdurdu
    expand

    ABD istihbarat birimlerince hazırlanan bir rapora göre İran, nükleer silah geliştirme konusunda artık daha az istekli.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    AP'nin haberine göre bu konuda hazırlanan gizli rapor hakkında bilgi veren bir Amerikan istihbarat yetkilisi, İran'ın, nükleer silah programını uluslararası baskılar sonucunda 2003 yılının sonbaharında durdurduğunu, ancak uranyum zenginleştirme programına devam ettiğini belirtti.
     
    Yetkili, "İki yıl önceki kanımız, İran'ın nükleer silah yapmaya kararlı olduğu şeklindeydi. Ancak durumun farklı olduğu görülüyor. Nükleer silah elde etme programını durdurmuş olması, bu silahlardan yapma konusunda eskisi kadar kararlı olmadığını ortaya koyuyor" dedi.
     
    İran'daki bu farklılığın, diplomasinin başarısı olduğunu belirten yetkili, bu gelişmenin kendileri açısından "iyi bir haber olduğunu,"ancak yine de gevşememek ve aynı kararlılıkla İran'a baskı yapmayı sürdürmek gerektiğini belirtti.
     
    Yetkili, İran'ın isterse 2010-2015 yılları arasında nükleer silah yapma kapasitesine sahip olacağını savundu. 





    Ahu Özyurt / CNN TÜRK /  Washington
     
    ABD Başkanı George Bush'un Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley, Beyaz Saray’da yaptığı basın toplantısında yeni bulguların ABD yönetiminin temel tezini desteklediği iddialarını yineledi.
     
    Hadley, “Bu bilgiler birkaç aydır değerlendirme altındaydı, son verilerle geçen hafta çarşamba günü Başkan’la paylaşıldı” diye konustu.
     
    Hadley, ısrarla raporun İran politikasından bir 'U-dönüşü' olmadığını söylerken, uluslararası toplumun İran üzerindeki diplomatik baskıyı artırması gerektiğini belirtti.
     
    İran, nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu savunuyor.
     
    İran, ABD istihbarat raporunu olumlu karşıladı
     
    Bu arada İran yönetimi, Amerikan istihbaratının nükleer programına yönelik açıkladığı raporu olumlu karşıladı. Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, rapora ilişkin görüşlerinin sorulması üzerine, "Barışçıl amaçlı nükleer faaliyetlerimiz hakkında geçmişte şüpheleri olanların düşüncelerini gerçekçi bir şekilde düzeltmelerini olumlu karşılıyoruz" dedi.
     
    Mutteki, ülkesinin nükleer faaliyetlerinin dünya için giderek daha "şeffaflaştığını" da kaydetti. Adalet Bakanı ve hükümet sözcüsü Gulamhüseyin İlham da ABD'nin nükleer faaliyetleri konusunda "İran'a karşı birçok suçlamada bulunduğunu, ancak sonunda yanlışını anladığını" söyledi.
     
    "Onlar, nükleer faaliyetlerimizin barışçıl olduğunu biliyorlar" diyen İlham, Amerikalı yetkililerin "söyledikleri yalanların hesabını vermeleri gerektiğini" ifade etti.
     
    Meclis Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Alaaddin Burucerdi de, raporu "itiraf" olarak değerlendirdi ve ABD hükümetinden bunu İran'a karşı politikasında dikkate almasını istedi.
     
    ABD istihbarat raporunun İran'ın nükleer silah peşinde olduğu iddialarını "çürüttüğünü" savunan Burucerdi, "Bu rapor, İran'ın nükleer faaliyetlerinin barışçıl olduğunun en önemli delilidir" diye konuştu.
     
    "Rapor IAEA'nın bulgularını destekliyor"
     
    Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), Amerikan istihbaratının "İran'ın nükleer silah programını 2003'te durdurduğuna" ilişkin raporunun, kurum müfettişlerinin İran'ın nükleer silah programıyla ilgili bulgularını desteklediğini bildirdi.
     
    IAEA'nın üst düzeydeki bir yetkilisi, Amerikan istihbaratının son raporunun, IAEA Başkanı Muhammed El Baradey'nin de defalarca belirttiği gibi, "Kurum müfettişlerinin bulgularına göre, İran'ın nükleer silah programı açık ve mevcut bir tehlike oluşturmuyor, müzakereler için bol bol zaman var" şeklindeki değerlendirmelerini desteklediğini söyledi.
     
    Yetkili, Amerikan raporunun, kurumun "İran'ın, herhangi bir yerinde nükleer silah programıyla ilgili, ilan edilmemiş bir istihbarat bilgisine de kanıtı var" açıklamalarıyla uyumlu olduğuna da dikkat çekti.
     
    ABD istihbaratı yöntem değişikliğine gitti
     
    Bu arada Amerikan istihbaratı, yayımladığı raporla, yöntem değişikliğine gittiğini gösterdi.
     
    Amerikan istihbaratının raporu, askeri amaçlarla uranyum zenginleştirmekle suçladığı İran'a karşı 3'üncü dalga yaptırımların kabul edilmesi için çabalarını artıran Bush yönetiminin tutumuyla çelişirken, isminin açıklanmasını istemeyen Amerikalı istihbarat yetkilileri, 2005'te İran'la ilgili son nükleer program değerlendirmesinden beri, bu ülkeyle ilgili yeni istihbarat ve analiz yöntemlerinin kullanıldığını belirtti.
     
    ABD'li yetkililer, yeni yöntemlerin Irak'ta geçmişte kaydedilen başarısız istihbarat raporlarından sonra benimsendiğini söyledi.
     
    "Nükleer silah programını durdurmak yeterli değil"
     
    ABD'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Dış İlişkiler Konseyi'nden uzman Michael Levi ise, İran'ın nükleer silah programını 2003 sonunda askıya almasının savaşa karşı bir koz olduğunu, ancak Washington ve Avrupalı müttefiklerinin, tüm nükleer faaliyetlerinden vazgeçmesi için Tahran üzerindeki baskıyı sürdürmelerinin gerekli olduğunu söyledi.
     
    Amerikan raporuna göre, İran'ın 2003 sonunda nükleer silah programını durdurduğu yolunda "yüksek derecede güvenilir" ve bu programın bu yılın ortasında başlatılmadığına dair de "orta derecede güvenilir" istihbarat bulunduğunu belirten Levi, "Bu acil bir sorunla karşı karşıya bulunmadığımızı göstermiyor, zira İran'ın giderek daha fazla nükleer malzeme üretme kapasitesi hala tehlike oluşturuyor" diye konuştu.
     
    Nükleer terörizmle ilgili bir kitabın yazarı Amerikalı uzman, "İran'ın silahlanma konusunda isteği bulunmadığını düşünmek açıkça yersiz" dedi.
     
    ABD Başkanı George Bush'un da yönetimini zorda bırakan istihbarat raporu konusunda bugün açıklama yapması bekleniyor.
     
    İsrail: "İran programına devam ediyor"
     
    İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak ise, İran'ın askeri nükleer programına devam ettiğini söyledi.
     
    İsrail askeri radyosuna demeç veren Barak, Amerikan istihbarat servisinin raporundaki bilgilerin aksine, "Büyük olasılıkla İran, nükleer bomba imal etme programına devam ediyor" ifadesini kullandı.
     
    Barak, İranlıların nükleer bomba imalatı için gereken uranyum zenginleştirme faaliyetlerine bir süre ara vermiş olabileceklerini, ancak sonradan programa yeniden başladıklarını söyledi.
     
    Barak'ın bu değerlendirmesi, Amerikan istihbaratının dün yayımladığıraporla çelişiyor.

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow