Karamanlis YDP ile yeniden iktidar

Yunanistan'da yapılan genel seçimlerin galibi Kostas Karamanlis'in lideri olduğu iktidardaki Yeni Demokrasi Partisi (YDP) oldu. Yangınların gölgesinde geçen seçimlerde merkez sağ ve sol partiler kıyasıya yarıştı. Laos Partisi de 1974'teki cunta yönetiminden bu yana parlamentoya giren ilk radikal milliyetçi parti oldu.

Haberin Devamı

İçişleri Bakanlığı, YDP'nin yüzde 41.85, PASOK'un yüzde 38.11 oranında oy aldığını duyurdu.

Bu sonuçlara göre, 300 üyeli Yunan parlamentosunda Yeni Demokrasi Partisi (YDP) 152, PASOK 102 sandalye kazandı.

Böylece Yunanistan'da, Karamanlis hanedanlığı bir kez daha Papandreu hanedanlığını yendi.

Karamanlis'in lideri olduğu merkez sağcı YDP, zor da olsa yeni bir 4 yıl için tek başına iktidarını korumayı başardı.

YDP, 300 sandalyeli Yunan parlamentosunda 152 sandalye kazandı. 2004 seçimlerinde 165 sandalye çıkaran Karamanlis, şimdi parlamentoda çok hassas bir çoğunluğa sahip.

Kostas Karamanlis, ilk açıklamasında "Tüm Yunanların başbakanı olacağım" dedi.

Hükümeti kurma görevini aldı

Başbakan Kostas Karamanlis, Cumhurbaşkanı Karolos Papulyas'dan yeni hükümeti kurma görevini aldı.

Karamanlis, Papulyas'dan hükümeti kurma görevini aldığını belirterek, Yunanistan'ı daha ileriye taşıma yönündeki taahhütlerini yerine getirmek için çalışacaklarını söyledi.

Yunanistan'daki sistem gereği, Karamanlis en geç çarşamba günü kabinesini açıklayacak ve kabine üyelerinin cumhurbaşkanlığı sarayında yapılacak yemin törenlerinin ardından Bakanlar Kurulu ilk toplantısını yapacak.

Hükümetin kurulmasının ardından perşembe günü parlamento toplanarak başkanını seçecek. Cuma günü ise Karamanlis hükümet programını parlamentoya sunacak.

Genel Kurul'da hükümet programı üzerindeki tartışmanın ardından pazar günü güvenoylaması yapılacak.

Bu arada, YDP'ye yakın kaynaklar, Karamanlis'in Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni'yi görevinde tutacağını, ayrıca savunma ve ekonomi bakanlıklarında değişiklik yapmasının beklenmediğini açıkladı.

PASOK yenildi

Yorgo Papendreu liderliğindeki PASOK seçimden yenilgiyle çıktı. 64 kişinin öldüğü Mora'daki orman yangınlarının gölgesinde geçen seçimlerde, tepki oylarını kendisine çekemeyen PASOK yüzde 38 oy aldı.

Bu oran partinin son 26 yılda aldığı en düşük oy. 2004'teki seçime göre sandalye sayısını 117'den 102'ye düşürdü.

Yorgo Papandreu, halkın kararını verdiğini vekendilerine bir dönem daha ana muhalefet görevini veren bu karara saygılı olduklarını söyledi.

Papandreu'yu, partisinin içinde zor günler bekliyor. Partinin ileri gelenlerinden Evangelos Venizelos, başkanlığa "aday" olacağını açıkladı bile.

Tepki oyları küçük partilere gitti

Seçmenlerin yüzde 25'inden fazlası oyunu atarken, Mora yarımadasındaki yangınları ve o yangınlar sırasında devletin acizliğini göz önünde bulundurdu.

Durum böyle olunca da yüzde 3 barajını aşan Komunist Parti, sol koalisyon ve Türkiye karşıtı Laos Partisi yüzde 17 civarında oy aldı. Küçük partiler ilk kez bu kadar çok oy topladı.

Laos lideri Yorgo Karatzaferis, parlamentoya girmelerinin kesinleşmesinin ardından yaptığı konuşmada, Yunanları, onları çevreleyen üç düşmana, kendi ifadesiyle "Arnavutluk, Makedonya ve Türkiye"ye karşı birlik olmaya çağırdı.

Yunanistan'da yüzde 3 oranında ülke barajı uygulaması bulunuyor. Seçim sistemi gereği, bir partinin 300 sandalyeli parlamentoda iktidarı 151 milletvekili ile kazanmak için, Parlamento'ya 3 parti girmesi halinde yüzde 40.5, 4 parti girmesi halinde yüzde 41.5, 5 parti girmesi halinde ise yüzde 42.5 oranında oy alması gerekiyor.

PASOK ile YDP'nin en son karşı karşıya geldikleri, 4 partinin parlamentoya girdiği genel 6 Mart 2004 genel seçimlerinde, YDP oyların yüzde 45.36'sını alarak 165 milletvekili, PASOK ise yüzde 40.55'ni alarak 117 milletvekili çıkarmıştı.

Yunanistan'da kayıtlı toplam 9 milyon 824 bin 233 seçmen, 22 bin 200 sandıkta oy kullandı.

İki Türk vekil parlamentoda

Batı Trakya'daki Türk azınlık da parlamentoya iki milletvekili gönderdi.

Batı Trakya'da Rodop ve İskeçe illerinden PASOK listesinden seçilen Türk milletvekilleri Ahmet Hacıosman ve Çetin Mandacı, Türk azınlığın sorunlarının çözümü için birlikte mücadele edeceklerini söylediler.

PASOK listesinden parlamentoya giren Rodop ili adayı Ahmet Hacıosman, "Atina'da soydaşlarımı en iyi şekilde temsil edeceğim" dedi.

Kendisine bu onuru veren Batı Trakyalı Türk seçmenlere teşekkür eden Ahmet Hacıosman, "Mücadeleyi seven bir adamım. Onun için bölge ve insanlarıma faydalı olmak için var gücümle çalışacağım" diye konuştu.

PASOK'tan milletvekili seçilen Çetin Mandacı ise İskeçe'de azınlık oylarıyla seçilmiş olmasına rağmen, sadece azınlık toplumunun değil, tüm bölgenin milletvekili olacağını belirterek, "Ben bir Türküm. Ancak bizler Osmanlı'nın torunlarıyız. Bu nedenle atalarımızın yaptığı gibi, bölge insanları arasında hiçbir ayırım yapmadan herkesin vekili olacağım. Bizler, farklı etnik kökenlerden olsak da bu topraklarda beraber yaşıyoruz" diye konuştu.

14 Türk çeşitli partilerden milletvekili adayı olarak seçim yarışına girmişti.

Seçim sistemi nasıl işliyor?

Avrupa'da uygulananların en karmaşığı olarak kabul edilen Yunan seçim sistemi, ülke genelinde belli bir oy oranını aştığı takdirde, az farkla da olsa yarışı önde bitiren partiye 300 sandalyeli Parlamento'da çoğunluğa sahip olma ve tek başına hükümet kurma şansı tanıyor.

Seçim yasasında, bir önceki hükümet döneminde yapılan değişikliğe göre, birinci partiye 40 milletvekilliği verilirken kalan 260 milletvekili siyasi partilerin aldıkları oy oranlarına göre kademeli olarak dağıtılıyor.

Ülkedeki yerleşim merkezleri ve seçim bölgelerinde kullanılan oyların öncelikli olarak esas alındığı hesaplamalarda, partilerin çıkardıkları milletvekili sayısı toplam 4 aşamada belirleniyor.

İlk aşamada, bir parti, bir yerleşim merkezinde kullanılan geçerli oyların sayısının, o merkezin çıkaracağı milletvekili sayısına bölünmesiyle elde edilen bölge barajını aşabilmiş ise aldığı oy oranıyla doğru orantılı sayıda milletvekili çıkarıyor.

Bu aşamadan sonra söz konusu yerleşim merkezinin dahil olduğu seçim bölgesinin tümü dikkate alınıyor ve ülke genelinde birinci olan parti kalan milletvekillerinin yüzde 95'ini alıyor.

Seçimde birinci olan partiye, ikinci olan karşısında büyük üstünlük tanıyan bu aşamanın ardından, "Düzenleme ya da yumuşatma" olarak bilinen ve küçük partileri desteklemeye yönelik 3'üncü aşama devreye giriyor.

Bu aşamada, yüzde 3'lük ülke barajını aşma başarısını göstermiş bir parti herhangi bir seçim bölgesinde de bölge barajını aşmış ve o bölgede yarışı önde bitiren parti oyların yüzde 50'sinden fazlasını alamamışsa, milletvekili çıkarmaya hak kazanıyor.

Sonuncu aşamada ise geriye dağıtılacak milletvekili kaldıysa bunlar partilerin ülke genelinde aldıkları oy oranıyla doğru orantılı bir biçimde dağıtılıyorlar. Oy pusulalarında adları alfabetik sıraya göre dizilmiş adayların Parlamento'ya girip giremeyecekleri, seçmenlerin isimleri hizasına koydukları artı işaretlerinin sayısı ve mensup oldukları partinin bölgede aldığı oy oranına göre belirleniyor.

Partiler, ülke genelinde aldıkları oy oranına göre dağıtılmak üzere 12'şer kontenjan adayı da gösteriyorlar.

Oy vermek zorunlu

Bu arada Yunanistan'da seçimlere katılım oranını artırma amaçlı katı bir zorunlu oy kullanma sistemi yürürlükte bulunuyor. Bu sistem gereği, oy kullanmayan kayıtlı seçmenler, her ne kadar bugüne kadar örneği görülmediyse de 1 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabiliyorlar.

Yunan seçim yasası, Meriç, İskeçe, Rodop ve 12 Adalar'daki seçim merkezlerine bölge valisi tarafından bir Türkçe çevirmen atanmasını da öngörüyor.

Yunanistan'daki sistem ayrıca, seçimlerden 2 ay önce İçişleri Bakanlığı'na ikamet adresine ilişkin bilgi vermemiş, tüm seçmenlerin oturdukları değil, nüfusa kayıtlı oldukları yerleşim merkezinde oy verme yükümlülüğü getiriyor.

Bu seçimlerde de çok sayıda seçmenin oturdukları yerleşim merkezinden kayıtlı oldukları bölgeye yolculuklarından kaynaklanan büyük bir ülke içi ulaşım hareketliliği gözlendi.

Yurtdışındaki Yunanlıların oy hakkı yok

Yunanistan'ın yurtdışında yaşayan ve sayıları 5 milyonu bulan Yunanlıların oy vermesini sağlamaya yönelik bir düzenlemesi bulunmuyor. Ülkenin en büyük 2 partisi PASOK ve Yeni Demokrasi (YDP) yurtdışında yaşayan seçmenler için özel taşıtlar kiraladı.

Seçim yardımları

Milletvekili seçimlerinin Yunanistan'a toplam 110 milyon euro'ya malolması bekleniyor. Siyasi partilere seçim kampanyaları yapılan hazine yardımları ise şöyle sıralandı:

YDP: 3 milyon 26 bin 968 euro
PASOK: 2 milyon 705 bin 902 euro
Yunanistan Komünist Partisi (KKE): 393 bin 472 euro
Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA): 217 bin 472 euro
Ortodoks Halk Birliği Partisi (LAOS): 146 bin 367 euro.

BAŞBAKAN ADAYLARI

Yunanistan'daki iki büyük partinin egemenliğine dayalı siyasi atmosfer, gelecek dönemde YDP Genel Başkanı Kostas Karamanlis veya PASOK Genel BaşkanıYorgo Papandreu'nun başbakanlık görevini üstleneceğini gösteriyor.

Adayların her ikisi de Türkiye'nin AB perspektifini tüm kriterlere uyması koşuluyla "tam uyum=tam üyelik" formülü çerçevesinde destekliyor. Yunanistan'ın siyasi yaşamında önemli roller oynamış ailelerin soyadlarını taşıyan rakiplerin, 2004 yılındaki karşılaşmalarında Karamanlis zafer kazanmıştı.

Karamanlis kimdir?

Yunanistan'ı Albaylar Cuntası ardından demokrasiye taşıyan devlet adamı unvanını taşıyan, 1950-60 ve 70'lı yıllarda başbakanlık ve iki dönem de cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmiş olan 1998 yılında ölen Konstantin Karamanlis'in aynı adı taşıyan yeğeni, son 3.5 yıldır başbakan olarak görev yapıyor.

Sağ kanattaki hemen tüm akımları temsil eden partisinin seçim kampanyasını ekonomik büyümenin ve istikrarın sürdürülmesi üzerine kuran Karamanlis, 1956 yılında doğdu.

Atina Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra ABD'deki Boston Tufts Üniversitesi'nde diplomasi tarihi doktorası yapan Karamanlis'in doktora tezinin konusu "Atatürk-Venizelos döneminde Türk-Yunan ilişkileri'ydi". İngilizce, Almanca ve Fransızca bilen Karamanlis evli ve biri kız, ikiz babası.

Papandreu kimdir?

PASOK lideri Yorgo Papandreu da kendisiyle aynı adı taşıyan 1967 Albaylar Cuntası dönemi öncesi başbakanlık görevi yapan büyük babası ve 3 kez başbakanlık yapmış babası Andreas Papandreu'dan sonra, bu göreve talip olan 3'üncü kuşağı temsil ediyor.

Parlamento'nun 1981 yılından bu yana kesintisiz üyesi olan Papandreu, bugüne kadar 2 kez dışişleri bakan yardımcısı, bir kez kültür bakan yardımcısı, bir kez eğitim bakanı ve toplam 5 yıl dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

Papandreu, Yunanistan'ın 1996 yılından 2004 yılına kadar yöneten Kostas Simitis'in PASOK genel başkanlığından ayrılması sonrası 2004 yılının şubat ayında partisinin liderlik koltuğuna oturdu. Aynı yılın mart ayında yapılan seçimlerde rakibi Karamanlis'e mağlup olan Papandreu, seçimler için sosyal devlet ilkesini ön plana çıkaran bir kampanya yaptı.

ABD'nin Minnesota eyaletindeki ST. Paul kentinde 1952 yılında doğan Papandreu, İsveç'teki Stockholm Üniversitesi ve ABD'deki Massachusetts Amherst College'de sosyoloji eğitimi aldı ve London School Of Economics'de
sosyoloji ve kalkınma alanında yüksek lisans yaptı.

İngilizce ve İsveççe bilen Papandreu, evli ve biri kız, iki çocuk babası.