SON DAKİKA
Tartışmalı geçidin yıkımına başlandı
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Genelkurmay arasında gerilime neden olan Kıbrıs'taki Lokmacı Barikatı'nda bulunan üst geçidin yıkımına başlandı. Yıkım çalışmasının akşama kadar tamamlanacağı açıklandı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, üst geçidinin kaldırılması konusunda, ''Bizim tanıdığımız bir devlet değil mi? Oranın bir cumhurbaşkanı, bir hükümeti yok mu? Nihai kararı onlar verir. Bize de saygı duymak düşer. KKTC kararını vermiştir'' dedi.KKTC Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Hasan Erçakıca da, Kıbrıs Türk tarafının Lokmacı kapısını açma kararına ve kararlılığına karşın Rum tarafının ayak sürüdüğünü söyledi.
Erçakıca, Kıbrıs Türk tarafının Lokmacı kapısının açılabilmesi için söz konusu üst geçidi kaldırma kararının duyurulmasından sonra, Kıbrıs Rum yönetimi sözcüsü Hristos Paşardis'in farklı zamanlarda iki kez, Birleşmiş Milletler'e başvurarak, konunun görüşülmesini istediğini duyurduğuna işaret ederek, kendilerinden bu yönde bir istekte bulunulmadığını vurguladı.
|
Kıbrıs'ın bölünmesini simgeliyor
Lokmacı Barikatı, Kıbrıs'ın bölünmesini simgeliyordu. Üst geçit bölgede görev yapan Türk askerlerinin halkla karşılaşmaması için 2005 yılında 1 milyon YTL maliyetle yapılmıştı. Masrafın yarısını da Ankara karşılamıştı.
Üst geçidin yıkılma çalışmaları Rum kesiminde de dikkatle izleniyor.
Yıkım çalışmalarını izlemek üzere çok sayıda yerli ve yabancı basın mensubu Lokmacı'ya geldi. Polis de bölgede geniş güvenlik önlemleri aldı.
Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Cemal Bulutoğulları, yıkım çalışmalarının akşam saatlerine kadar tamamlanacağını ve yaklaşık 200 bin YTL'ye mal olacağını açıkladı.
Yıkım çalışmalarını yerinde izleyen KKTC İçişleri Bakanı Özkan Murat da, Türk tarafının iyi niyetle üst geçidi kaldırma kararı aldığını söyledi. Türk tarafının üzerine düşeni yaptığını belirten Murat, "Bugünden itibaren top Rum tarafındadır" dedi.
"Yine elimizi uzattık ve sıkılmasını bekliyoruz" diyen Özkan Murat, Kıbrıs Rum tarafının karşı duvarı yıkması gerektiğini vurguladı.
Güney'deki duvar hala duruyor
Rumların, Ada'nın bölünmesinin ardından kurduğu duvar ise hala duruyor. Lokmacı Barikatı, Ada'daki Türklerle Rumların çatıştığı ilk yer.
Önümüzdeki günlerde KKTC yönetiminin bu yolun açılabilmesi için Rum tarafıyla masaya oturması bekleniyor.
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Rumlardan hep bir adım önde olalım" politikasına paralel olarak, üst geçidin yıkılmasını istemişti.
Talat, bu adımın KKTC'nin iyi niyetini gösteren bir tutum olarak görülmesini istiyor.
Karar dün alınmıştı
Üst geçidin yıkılması kararı dün Dışişleri Bakanlığı, KKTC ve Genelkurmay Başkanlığı arasında uzlaşmaya varılması sonucu alındı.
Kıbrıs Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos, söz konusu üst geçidin yasa dışı olduğunu iddia etti, yıkılmasının bir iyi niyet jesti 'olmadığını' savundu.
Papadopulos, köprünün yıkımına karşılık, Rum tarafından bir karşılık 'beklenmemesi' gerektiğini ifade etti.
Denktaş: “İhtilaf ortadan kalktı”
KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ise, Lokmacı Barikatı'ndaki köprünün kaldırılacağı yönünde Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile anlaştıklarını ifade ederek, köprü meselesinin ''kimse yara almadan'' halledildiğini söyledi.
Rauf Denktaş, Cumhurbaşkanı Talat'ın KKTC ve Ankara'da yaptığı temaslardan sonra ihtilafın ortadan kalktığına işaret ederek, ''Egemenliğimizden taviz verilmediğinin altı çizilmektedir. Bizim de üzerinde durduğumuz zaten budur'' diye konuştu.
Konunun daha fazla büyütülmemesi gerektiğini kaydeden Denktaş, 'Ancak hudut kalkmıyor. Oradaki polisimiz ve kontrolümüz kalkmıyor. Yol, bugüne kadar olduğu gibi kullanılacak. Dolayısıyla, Papadopulos'un yeni şartlarını; 'bayrak kalksın, gümrük kapısı olmasın' gibi şartlarını tabiatıyla kimse kabul edecek değildir” dedi.
Genelkurmay ne istiyordu?
Genelkurmay Başkanlığı, köprünün yıkılmasına Rum tarafındaki barikat ortadan kaldırılıncaya kadar karşı çıkıyordu. Talat ise 'Rum tarafına uluslararası arenada koz vermemek' gerekçesiyle üstgeçidin yıkılmasını istiyordu.
Talat ve Genelkurmay yetkilileri arasında geçen hafta Ankara'da yapılan
görüşmelerde de bu konu ele alınmış. Ancak Genelkurmay Başkanı'nın yaptığı açıklama tarafların bu konuda anlaşamadığını ortaya koymuştu
Lokmacı 'bölünmenin sembolü'
KKTC ile Kıbrıs Rum kesimi arasında yeni bir geçiş noktası açılmasının öngörüldüğü Lefkoşa'daki Lokmacı Barikatı, Kıbrıs'ta Türklerle ve Rumlar arasındaki çatışmanın ve bölünmenin sembolü. Lokmacı, EOKA'cı Rumların 1956'dan beri Enosis (Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlama hayali) mücadelesinin Kıbrıs'ta yarattığı çatışmanın bir sembolü. Kıbrıs, önce Lokmacı'da bölündü.
Lokmacı, 1963'te Enosis yüzünden barikatla ayrıldı. 1974'te de Makarios'a karşı yapılan darbeden dolayı, Türk tarafı Lokmacı'ya, Rum tarafı da Ledra Caddesi'ndeki barikata duvar ördü. Lokmacı, ''Kıbrıs'ı Enosis hedefiyle bölenlerin sembolüdür'' şeklinde de niteleniyor.
Türkleri silah zoruyla dışlayan Rumlardan korunmak için yapılan Lokmacı Barikatı, Kıbrıs'ta yapılan ilk barikat olarak tarihe geçti ve bu yüzden Ada'daki bölünmüşlüğün simgesi olarak görülüyor. Barikat, o dönemin en önemli alışveriş merkezlerinden olan Lokmacı ile Ledra Caddesi'ni (Uzun yol) birbirinden ayırdı. Lokmacı Türk tarafında, Ledra Caddesi de Rum tarafında kaldı. Kıbrıs gibi, Türk ve Rumların yoğun alışveriş yaptığı çarşı da ikiye bölündü.
2005'te tekrar açılma çalışmaları başladı
Lokmacı kapsının açılma çalışmaları 2005'in son aylarında başladı. Kıbrıs'ta 2005'in sonlarına doğru, Lokmacı kapısının açılması konusuyla ilgili tartışmalar gündemi oldukça fazla meşgul etti. KKTC yönetimi, kapının açılması için kasım ayında bölgede çalışmalara başladı ve Lokmacı'daki duvarı 24 Kasım 2005 gecesi yıktı. Bölgeye, geçişlerde, nöbet yerine giden askerle yayaların karşılaşmaması için üst geçit yapıldı.
Üst geçidin yapılmasına 12 Aralık'ta başlandı 24 Aralık 2005'te bitirildi. Üst geçidin yapımı için yaklaşık 1 milyon YTL harcandı ve bunun yarısını Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği verdi. Kapının açılmasına önce destek veren Rum yönetimi, Türk tarafının çalışmalarının 'ara bölgeyi ihlal' olduğu gerekçesiyle bu desteğini çektiğini açıkladı ve Türk tarafının, kapının açılmasına yönelik bölgedeki
çalışmalarını BM'ye şikayet etti.
BM Barış Gücü Sözcülüğü (UNFICYP), Türk tarafının çalışmasının 'ara bölgeyi ihlal olmadığını' açıkladı. UNFICYP 8 Aralık 2005'te yaptığı yazılı açıklamada ise, ''İki tarafın rızası olmadan, Lokmacı Kapısı'nın (Ledra Sokağı) açılmasına destek olamayacağını'' belirterek, Türk tarafının çalışmaları durdurmasını istedi. Yeşil Hat tüzüğü kapsamında da olan Lokmacı Kapısı 2005'te açılamadı.
Kaldırılmasına 28 Aralık'ta karar verildi
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Kıbrıs Rum tarafının, kapının açılmasına bahane olarak gösterdiği Lokmacı Barikatı'ndaki üst geçidin kaldırılmasına karar verdi.
Cumhurbaşkanı Talat, Sözcüsü Hasan Erçakıca aracılığıyla, 28 Aralık 2006'da yaptığı açıklamada, ''Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum taraflarının, 2007 yılının ilk çeyreği içinde kapsamlı çözüm müzakerelerini başlatma kararlarına ve iki halkın işbirliği duygularının geliştirmesine yardımcı olmak amacıyla Lokmacı Kapısı'nın açılmasına engel olduğu ileri sürülen üst geçidin kaldırılmasına karar verdiğini'' duyurdu.
Kıbrıs Türk tarafının bu tutumu, bir mektupla Birleşmiş Milletler Örgütü'ne de iletildi. KKTC Cumhurbaşkanı Talat'ın üst geçidi kaldırma kararını, ABD'nin güney Lefkoşa Büyükelçiliği ve İngiliz Yüksek Komiserliği de memnuniyetle karşıladığını bildirdi.
Rum tarafı direniyor
Lokmacı Kapısı'nın açılmasına en başından beri isteksiz olan Kıbrıs Rum yönetimi, sürekli koşullar öne sürüyor. Rum tarafı, üst geçidin yıkılmasını 'olumlu bir adım' olarak görmekle birlikte, 'üst geçidin kaldırılmasının, kapının açılması için yeterli olmadığını, tüm engelleri ortadan kaldırmadığını' açıkladı.
Rum tarafı, üst geçidin kaldırılmasının yanında, bölgedeki bayrakların kaldırılmasını, askerin bölgeden uzaklaşmasını, sınır niteliği kazandıran düzenlemelerin ve sembollerin kaldırılmasını da istiyor.
Açılması en çok esnafa yarayacak
Lokmacı Kapısı'nın KKTC ile Güney Kıbrıs arasında geçişlere açılması en çok bölgedeki esnafın işine yarayacak. Kıbrıslı Rumlar, Tük tarafına geçtiğinde, en çok Lefkoşa'daki Arasta çarşısında alışveriş yapıyor.
Çarşı esnafı, Lokmacı Kapısı'nın açılmasıyla mesafenin kısalması nedeniyle daha çok Rum müşteri geleceğine ve çarşının canlanacağına inanıyor. Lokmacı Kapısının açılmasının diğer önemli bir yanı da, Kıbrıs'ın ilk bölündüğü yerden iki tarafın başkenti Lefkoşa 'birleştirilmiş' olacak.
Türk tarafının bir iyi niyet jesti olarak üst geçidi kaldırması, Lokmacı Kapısı'nın açılmasına yetmiyor. Türk tarafının yıktığı gibi, Rum yönetimin de öncelikle Ledra yolu üzerindeki duvarı yıkması ve iyi niyetli yaklaşması gerekiyor.
Sıradaki Haber
Sıradaki Haber
Sıradaki Haber
Sıradaki Haber
