Küresel ısınma hayvan türlerini tehdit ediyor
Küresel ısınma nedeniyle dünyadaki kuşların yüzde 12'si, kurbağaların yüzde 32'si, kaplumbağaların yüzde 42'si, memelilerin yüzde 23'ü ve yaşayan fosillerin yüzde 52'sinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Nilgün Kazancı, küresel ısınmanın etkileri ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda kurulan TBMM Meclis Araştırma Komisyonu'na bir sunum yaptı.
Sunumda, tatlı su ekosistemlerinin (akarsu, göl, sulak alanlar, soğuk ve sıcak su kaynakları), iklim değişikliklerinden önemli derecede etkilenecek ekosistemlerin başında geldiğini ifade etti.
Kazancı, geçmiş 25 bin yıllık dönemde, tatlı su ekosistemlerinin, bölgesel iklim değişikliklerinin etkisiyle önemli değişimlere uğradığını kaydederek, Maya uygarlığının, bin 200 yıl önce Orta Amerika'da yaşanan kuraklık nedeniyle ortadan kalktığını belirtti.
"Dünyadaki suyun ancak yüzde 2.5'i tatlı su"
Kazancı, dünyadaki suyun yüzde 2.5'inin tatlı su olduğunu, bunun yüzde 68.9'unun buz halinde, yüzde 30.8'inin yeraltında, yüzde 0.3'ünün de göl ve akarsularda bulunduğunu ifade ederek, kalan yüzde 97.5'luk suyun tuzlu olduğu düşünülürse, tatlı su kaynaklarının çok zengin olmadığının görüleceğini kaydetti.
Türkiye'nin, küresel ısınmanın etkileri yönünden risk grubu ülkeler arasında bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Kazancı, 2025 yılında dünyadaki su kaynaklarının tahmini dağılımı haritasına göre, Türkiye'nin sıkıntı yaşayacağını ifade etti.
Türkiye'deki iklim değişikliklerinin, sucul ekosistemler üzerine olumsuz etkileri olduğunu belirten Kazancı, "Su hacmindeki değişim, göllerde, sulak alanlarda ve akarsulardaki canlıların yaşam ortamlarında değişime, hassas bazı canlıların ise ortadan kalkmasına neden olacaktır" dedi.
Nilgün Kazancı, kurbağaların yüzde 32'si, kaplumbağaların yüzde 42'si, kuşların yüzde 12'si, memelilerin yüzde 23'ünün ortadan kalkma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu kaydederek, "784 tür ortadan kalkmıştır, 16 bin 119 tür de kalkmak üzeredir" diye konuştu.
"Kurbağa türü de yok oldu"
Kurbağa türlerinden altın kurbağanın (bulo periglenes), Kosta Rika'da 1989'da ortadan kalktığını ve bunun da belgelenen, ortadan kalkan ilk kurbağa türü olduğunu ifade eden Kazancı, Doğu Avustralya'da yaşayan bir kurbağa türünün de bulunduktan kısa süre sonra ortadan kalktığını anlattı.
Kazancı, "Bulunan bu dişi kurbağa, döllenmiş yumurtaları yutuyor, yumurtalar gelişimi kurbağanın midesinde tamamlanıyor ve sonra ağızdan dışarı çıkıyordu. Bu kurbağa türü, tıp camiasını heyecanlandırdı. Mide asidine rağmen midede gelişimin nasıl tamamlandığını anlayarak, çeşitli mide sorunlarında, bulguları kullanmayı düşündüler. Ama 1979'da bu tür ortadan kalkınca yapamadılar" diye konuştu.