Akdeniz foklarına kızıl ötesi takip

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsünün yürüttüğü çalışma kapsamında "kızıl ötesi" cihazlarla izlemeye alınan Akdeniz foklarının yaşam alanları ve göç hareketleri, aynı anda 40'a yakın mağarada incelenecek.

Haberin Devamı

ODTÜ Erdemli Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Akdeniz foklarının yaşamları ve korunmasıyla ilgili 14 yıl önce başlatılan çalışmaların kapsamlı olarak sürdüğünü söyledi.

Aşırı avlanma baskısı, deniz kirliliği, kıyılardaki düzensiz yapılaşmalar ve turizm kaynaklı sorunların yanı sıra, son yıllardaki iklim değişikliğinin tüm deniz canlıları gibi fokları da olumsuz etkilediğini anlatan Gücü, şöyle konuştu:

"Örneğin iklim değişiklik Akdeniz foklarının doğumunu yaklaşık 3 ay erteledi. Ağustostaki alışılagelmiş üreme zamanının ertelenmesi, kış aylarında daha yavru olan fokların yaşamlarını zorlaştırdı. Geçtiğimiz aylarda iki yavrunun kayalıklara çarparak ölmesi de bunun en açık göstergesi."

Gücü, dünyada 34 tür arasında yer alan ve sayıları 500'ü bulan Akdeniz fokunun (Monachus Manachus) Türkiye kıyılarındaki popülasyonunun devam etmesi için başlatılan bilimsel araştırma ve koruma çalışmalarının sürdüğünü bildirdi.

Taşucu ve Gazipaşa hattındaki 1996 ve 1997 yıllarında 13 tane olduğu bilinen fok sayısının günümüzde 40'ı aştığını ifade eden Gücü, "Geçen yıl 5 ve 7 arasında yeni yavru doğması bekleniyordu. Ancak bunlardan ikisi kayalıklara çarparak, biri de dinamit baskısı sonucu ölmüştü. Bunların dışında yeni doğan yavru foklarla karşılaşırsak bizim için büyük sürpriz olacak" dedi.

Gücü, Ekim başlarında KKTC dahil Suriye'den Finike'ye kadar olan bölgede, fokların yaşadığı bilinen 40'ı aşkın mağarada kızıl ötesi sisteme sahip cihazlarla aynı anda izleme yapılacağına işaret ederek şöyle konuştu:

"Daha önce elde ettiğimiz yeni bulgular, fokların yaşam alanlarının bilinenden geniş olduğunu gösterdi. Önümüzdeki günlerde başlayacağımız ve 2 ay aralıklarla 3 kez tekrarlayacağımız çalışmalarda, fokların olası göç yolları ve yayılım alanları tam olarak ortaya konacak. Çalışmalarımızda, Çevre ve Orman Bakanlığının koordinatörlüğünde BM'nin Özel Koruma Alanları Grubu'ndan sağlanan 10 tane yeni cihaz da kullanılacak."

Sualtı girişli mağaralar

Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, anne fokların su altı girişli olmayan mağaralarda doğum yapmasının da ölüm riskini artırdığını söyledi.

Akdeniz sahillerindeki mağaraların, Moritanya sahillerindeki kadar büyük olmadığını belirten Gücü, "Moritanya'da 100'e yakın fokun aynı anda barınabileceği büyüklükte su altı girişli mağaralar mevcut. Bu gibi mağaralarda 30-40 yavru doğabiliyor. Ancak bizim sahillerimizdeki mağaralar yeterli büyüklükte ve hepsi de su altı girişli değil. Su altı girişi olmayan mağaralar ise fırtınalı günlerde yaşamsal açıdan tehlike oluşturuyor" diye konuştu.