Tartışmalı mayınlı arazi tasarısı Meclis'ten geçti

TBMM'nin 12 Mayıs'ta başlayan "mayın" mesaisi dün gece sona erdi; muhalefetin tüm itirazlarına rağmen, Suriye sınırındaki mayınlı arazilerin temizlenmesine ilişkin yasa tasarısı TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Muhalefet tasarıyı "ihanet" ve "peşkeş" tasarısı olarak niteledi. Yasaya göre, temizlemeyi öncelikle Milli Savunma Bakanlığı yaptıracak.

Haberin Devamı

CHP Grup Başkanvekili Hakkı Suha Okay, Suriye sınırındaki mayınların temizlenmesini öngören yasanın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle en kısa sürede Anayasa Mahkemesine başvuracaklarını söyledi.

CHP yasayı Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğini daha önce açıklamıştı. CHP'nin başvurusuna MHP ve DTP de destek vereceğini söylüyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, gergin geçen mayın temizlemeyle ilgili tasarı mesaisi, yaklaşık 15 saat sürdü. Görüşmeler sırasında sert tartışmalar yaşandı.

Yasa tasarısı, 255 oyla kabul edilirken 91 milletvekili ret oyu kullandı.

Türkiye ile Suriye Arasındaki Kara Sınırı Boyunca Yapılacak Mayın Temizleme Faaliyetleri ile İhale İşlemleri Hakkındaki Kanun, sınırda bulunan anti personel, anti tank mayınları ile patlamamış mühimmatın temizlenmesini, imha edilmesini ve bu şekilde elde edilecek arazilerin tarımsal amaçlı kullanılması işlemlerine ilişkin esas ve usulleri düzenliyor.

Yasaya göre, mayınlı alanda bulunan maden ve petrol gibi her türlü yeraltı zenginlikleri hakkında Maden Kanunu, Petrol Kanunu ve Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun ile diğer ilgili mevzuat hükümleri saklı olacak.

Buna göre, mayın temizlemeyi öncelikle Milli Savunma Bakanlığı yaptıracak.

Bakanlık, Kamu İhale Yasası'nda savunma ve güvenlik hizmetleri için tanınan istisnadan yararlanarak davet usulüyle ihalesiz olarak işi yaptırma yoluna gidecek.

Bu formülle iş, Genelkurmay Başkanlığı'nın da istediği şekilde NATO ikmal ve bakım ajansı, NAMSA'ya verilebilecek.

Bu usul gerçekleşmezse, ihaleye Maliye Bakanlığı hizmet satın alarak çıkacak. Mayınlı araziler bu iki şekilde de temizlenmezse, tarımsal amaçlı kullandırılmak karşılığında ihale edilecek.

Arazilerin temizlenmesi 5 yılı, temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullandırılması ise 44 yılı geçemeyecek.

Önce Milli Savunma, sonra Maliye Bakanlığı

Mayın temizleme işini, öncelikli olarak Milli Savunma Bakanlığı yaptıracak; bu usulle gerçekleşmezse, Maliye Bakanlığı devreye girecek ve hizmet satın alarak yaptıracak.

Milli Savunma Bakanlığınca mayın temizleme; Kamu İhale Kanununa tabi olmayan; savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarıyla ilişkili olduğuna veya gizlilik içinde yürütülmesi gerektiğine ilgili bakanlıkça karar verilen, mevzuatı uyarınca sözleşmenin yürütülmesinde özel güvenlik önlemleri alınması gereken veya devlet güvenliğine ilişkin temel menfaatlerin korunmasını gerektiren durumlarla ilgili mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Kamu İhale Kanununun istisna hükmüne göre yaptırılacak.

Mayın temizleme bu usulle olmazsa Kamu İhale Kanuna göre Maliye Bakanlığınca hizmet satın alınarak yaptırılacak. Mayından temizlenen alanlardaki Hazine taşınmazlarının tasarrufu, Maliye Bakanlığına geçecek. Maliye Bakanlığı, ihale komisyonlarının oluşum ve çalışmasına ilişkin usulleri, esasları belirleyecek.

Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Maliye, Tarım ve Köyişleri bakanlıkları temsilcilerinden oluşacak ortak komisyon, yapılacak işin muayene ve kabulünün yanı sıra ihale şartnamesini de hazırlayacak. Komisyonların görevleri ve çalışmasına ilişkin usulleri bu komisyonca belirlenecek.

3. alternatif

Mayın temizleme bu iki usulle de olmazsa; Devlet İhale ve Kamu İhale kanunlarına tabi olmadan, Hazineye ait ya da Maliye Bakanlığınca idare edilen mayından temizlenecek alanlar ile müstakil kullanılamayan ve bu taşınmazlarla bütünlük oluşturan Hazineye ait diğer taşınmazların, tarımsal faaliyetlerde kullandırılması karşılığında ihale edilecek. Mayın temizleme ihalesi, kullanım süresinden en fazla indirimi teklif edene verilecek.

Ayrıca, söz konusu alanda bulunan ve diğer kamu kurum, kuruluşlarına ait olan taşınmazlar da aynı yöntemle Maliye Bakanlığınca ihale edilecek. Mayınlı alanda bulunan, Bakanlar Kurulu kararı gereğince belirlenen askeri yasak bölge ile sınır hattı boyunca kurulacak sınır fiziki güvenlik sistemi için ihtiyaç duyulacak alanlar, temizletilecek ancak yüklenicinin kullanımına bırakılamayacak. Bu düzenlemenin uygulanması halinde, ihale komisyonlarının oluşumu ve çalışma esaslarını Maliye Bakanlığı belirleyecek.

İhale şartnamesinin hazırlanması, yapılacak işin muayene ve kabulü, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı temsilcilerinden oluşan ortak bir komisyonca yapılacak.

İhaleyi yapan bakanlık gerekli gördüğü hallerde, taşınmazları bir bütün olarak ya da kısımlara ayırmak suretiyle ihale edebilecek. Kanunun uygulanmasına ilişkin bilgi, belge, teknik personel gibi talepler, diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca acilen karşılanacak.

Temizlenecek mayınlı alanların öncelik sırası, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Dışişleri ve Maliye bakanlıklarının mutabakatı ile belirlenecek.

44 yıllığına kiralama

Maliye Bakanlığınca yapılacak kullanım karşılığı temizleme ihalesinde mayınlar, taşınmazların yükleniciye tesliminden itibaren 5 yıl içinde temizlenecek. Taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullanıldırılması süresi ise kabul işlemlerinin yapılmasından itibaren 44 yılı geçmeyecek.

Maliye Bakanlığı, mayın temizleme işi ve ihalesi için Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın danışmanlık hizmeti alabilecek.

Görüşmeler tartışmalı geçti

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, gergin geçen mayın temizlemeyle ilgili tasarı mesaisi, yaklaşık 15 saat sürdü.

Hararetli görüşmeler, saat 01:50'de sona erdi.

Genel Kurul'a, Meclis Başkanı Köksal Toptan başkanlık etti.

Görüşmelerde, muhalefet tasarıyı "ihanet ve peşkeş tasarısı" olarak niteledi.

Tartışmalı 2. maddede hükümetin dediği oldu. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptıkları son düzenlemeyle kuşkuları gidermeye çalıştıklarını ifade etti.

Zaman zaman tartışmaların yaşandığı Genel Kurul'da, TBMM Başkanı Toptan milletvekillerini uyarmak durumunda kaldı. 3 madde üzerinde 7'şer önerge verildi, muhalefet milletvekilleri sık sık yoklama talebinde bulundu.

Yasanın görüşmelerini, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de izledi.

2. maddenin kabulünün ardından, tasarının tümü üzerindeki oylamaya geçildi. Yasa tasarısı, 255 oyla kabul edilirken 91 milletvekili ret oyu kullandı.

TBMM Başkanı Köksal Toptan, grup başkanvekillerine ve görüşmeleri takip eden milletvekillerine teşekkür ederek, birleşimi bugün saat 11.00'de toplanmak üzere kapattı.