Ermeni Artuş ile Azeri Zaur'un eşcinsel aşkı
Azerbaycan'da yayınlanan "Artuş ve Zaur" isimli kitap ortalığı karıştırdı. Azeri yazar Ali Ekber Aliyev'in yazdığı romanda savaş nedeniyle birbirinden ayrılan biri Azeri öteki Ermeni iki gencin eşcinsel aşkları konu ediliyor.
Aliyev'in fırtınalar estiren kitabı "Artuş ve Zaur" Sovyetler Birliği dönemini anlatıyor. Müslüman Azerbaycan'a konulmuş kültürel bir dinamit olarak nitelendirilen kitap daha çok konuşulacağa benziyor.
Azerbaycan'da sert bir biçimde karşılanan kitapla ilgili eleştiriler alan Aliyev, okuyuculardan gelen olumsuz ya da destek veren mesajlar karşısında şaşkın.
Mesajlardan birinde "Senin için endişeleniyorum, kendine dikkat et. Sakın vazgeçme" yazıyor.
Kitap Azerbaycan'da yasal olarak satılıyor. Ancak Azerbaycan halkı kitabı almak konusunda tedirgin. Ocak'ta yayımlanan "Artuş ve Zaur" ülkede şu ana kadar 150 kopya satmış. 8.7 milyon kişinin yaşadığı Azerbaycan için bu sayı bile yüksek sayılıyor.
31 yaşındaki yazar kitabında Sovyetler Birliği döneminde birbirlerine aşıkken, Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan savaşla birbirlerinden ayrılmak zorunda kalan Artuş ve Zaur'un aşklarını anlatıyor. Yazar, Moskova’da birlikte yaşayan biri Ermeni, biri Azeri iki eşcinselden esinlenmiş.
Kitapta Ermeni Artuş savaş koşulları nedeniyle Ermenistan'a dönüyor ve aşkını kaybeden Azeri Zaur'a onun yasını tutuyor.
Polis baskısı
Kitapla ilgili başlayan tartışma. Beğenenler az değilmiş; ama asıl gürültüyü koparan, kitabın toplatılmasını isteyenler olmuş. Ahlaksızlıktan sansasyon merakına kadar bir dizi hakaret ve eleştiri gelmiş.
Bakü'nün popüler kitapçılarında bu haftaya kadar satılan kitap, içeriğinin duyulmasının ardından bazı baskılara da maruz kalıyor.
Örneğin ülkenin en büyük kitabevlerinden birinde, polis baskısıyla kitap raflardan kaldırdı.
Reuters'e göre polis, kitaplarlarla ilgili olarak kitabevine "Siz kaldırmazsanız, biz kaldırırız" şeklinde bir yaklaşımda bulundu.
Bunun üzerine Aliyev'in kitaplarının satıştan çekildiği söyleniyor.
Reuters'e göre Azerbaycan İçişleri Bakanlığı sözcüsü, polisin kitap satışına herhangi bir şekilde engelleme yapmadığını açıkladı.
Aliyev kitabının "stereotiplere karşı açılmış bir savaş" olduğunu söylüyor ve iki eşcinsel erkek arasındaki aşkın, geleneksel ve muhafazakar Azerbaycan için hala bir tabu olduğunu öne sürüyor.
Aliyev'e göre ülkede iki klişe var. Biri eşcinsel erkek, diğeri de Ermeniler:
"Azerbaycan'da en kötü şey eşcinsel ya da Ermeni olmaktır"
Eşcinsel aşkın romanın sadece arka planını oluşturduğunu anlatan Aliyev, "Bu kitap aslında iki ülke arasındaki anlamsız savaşı ve toplumların oligarşik kurallarını eleştiriyor" diyor.
Kitap henüz Ermenistan'da yayımlanmandı. Yazar kitabını Rusça ve Ermenice'ye de çevirmeyi planlıyor.
Azerbaycan"da eşcinsellik 2000 yılında yasal olarak tanındı ve insanlar arasında ayrım yapmak kanunlara aykırı. Ancak birçok ülkede olduğu gibi bu kanunların uygulamada hiçbir işlevi yok.
Ali Ekber Aliyev Türkiye'de okudu
Ali Ekber 1978 doğumlu. 13 yaşında evden ayrılarak çocukluk dönemini bitirmiş. Maceralı bir hayat yaşamış. 1994’te 11 gün arayla babasını ve cephede Ermenilere karşı savaşan abisini kaybetmiş. Kısa süre sonra 9 yıl kalacağı Türkiye’ye gitmiş. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden mezun olmuş ve Bakü’ye dönmüş.
Çok iyi Türkçe konuşuyor Ali Ekber. Türkçeye 30’a yakın kitap çevirmiş. (Araftan Kurtuluş – Bir KGB’linin Gerçek Yaşam Öyküsü I ve II, Ali ve Nino, Dirilen Adam ve diğerleri.) Sonra kendisi kitap yazmaya başlamış.
Şimdi Bakü’de bir kültür sitesinin yayın yönetmeni. Ayrıca geçimini sağlamak için PR alanında çalışıyor.