Suriye-Irak'ın arasını Türkiye düzeltiyor

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Irak'ın başkenti Bağdat'a giderek, Cumhurbaşkanı Celal Talabani ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki ve Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile bir araya geldi. Görüşmelerin ana gündem maddesi gerilen Suriye-Irak ilişkileri olurken, Davutoğlu, Türkiye olarak Irak ile Suriye arasındaki sorunların çözümüne yardımcı olduklarını, bu yardımın "arabuluculuk" olarak adlandırılamayacağını bildirdi.

Davutoğlu, Maliki ile yaptığı görüşmede, "Suriye tarafına iletmemizi istediğiniz herşeyi ve elinizdeki kanıtları belgeleri ve bilgileri bize söyleyin, biz de bunu Suriye tarafına iletelim" dedi.

Davutoğlu, Bağdat temaslarının ardından Suriye'nin başkeni Şam'a geçerek, muhatabı Velid Muhallim ve Cumhurbaşkanı Beşar Esad ile görüşecek.

Davutoğlu dün de ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile telefonda görüşerek bölgedeki gelişmeleri konuştu.

Şam ve Bağdat arasındaki gerilimi yükselten, Bağdat'ta 100'den fazla kişinin öldüğü saldırılar olmuştu. Irak, saldırıların faillerinin Suriye'de olduğunu ve Şam'ın failleri teslim etmediğini iddia ediyor.

**
Resmi ziyaret amacıyla bu sabah Bağdat'a gelen Davutoğlu, havaalanından doğrudan Irak Başbakanlığına giderek, burada Başbakan Maliki ile bir araya geldi.

Davutoğlu-Maliki görüşmesinin ana gündemini 19 Ağustos'ta Irak'ta düzenlenen saldırı oluşturdu. Irak halkına ve devletine taziye dileklerini sunan Davutoğlu, Irak'a gelmeden önce, saldırıda yaralandıktan sonra Türkiye'de tedavi gören Iraklıları ziyaret ettiğini ve durumlarının iyi olduğunu öğrendiğini söyledi.

Irak'ta düzenlenen saldırıları kınayan Davutoğlu'nun, "Saldırıların Irak devletine yapıldığını, Irak hükümetine yapılan saldırının Irak'ın istikrarını hedef aldığını" ifade ettiği öğrenildi.

Irak ile Suriye arasındaki ilişkilerde yaşanan ivmeden mutlu olduklarını, ancak Irak'taki saldırının iki ülke arasındaki bu iyi ilişkileri baltaladığını ifade eden Davutoğlu'nun, Irak ile Suriye arasında yaşanan gerginliği sona erdirmek için öncelikle bu olayın doğru değerlendirilmesi gerektiğini söylediği belirtildi.

Davutoğlu, çabaların sonuç vermesi için Irak'ın, Suriye'ye yönelik tutumundaki sertliğin dozunu düşürmesi gerektiğini ileterek, "İlk başta kısa vadeli bir çözüm bulmalıyız. Bundan sonra uzun vadeli çözümlere geçebiliriz" dedi.

Görüşmede, "Suriye tarafına iletmemizi istediğiniz her şeyi ve elinizdeki kanıtları belgeleri ve bilgileri bize söyleyin, biz de bunu Suriye tarafına iletelim" diyen Davutoğlu'nun, Suriye'nin Irak'a saldırı düzenleyenlerle baş edebilmesi için, Irak tarafına, Suriye, Irak ve Türkiye'den oluşan üçlü bir mekanizma kurulması önerisinde bulunduğu öğrenildi.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Maliki de görüşmede, saldırılardan Suriye'yi sorumlu tutarak, "Suriye bize karşı güzel konuşuyor ama hangi taşı kaldırsak altından Suriye çıkıyor. Suriye'den istediğimiz Irak'taki Baas partisine verdiği desteğe son vermesidir. Terör saldırılarını düzenleyenlerin eğitim gördüğü kamplar Suriye'de. Biz Suriye'den Irak halkını hedef alanların iadesini istedik. Suriye ise sadece adi suçluları iade etti" diye konuştu.

Davutoğlu ile Maliki arasındaki görüşmenin sona ermesinin ardından Iraklı yetkililerin, Suriye'ye iletilmek üzere bazı bilgi ve belgeleri Türk heyetine verdiği ifade edildi.

Talabani ile görüşme

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Irak ziyareti çerçevesinde Cumhurbaşkanı Celal Talabani tarafından kabul edildi. Davutoğlu ve beraberindeki heyet Talabani ile Cumhurbaşkanlığı Sarayında bir araya geldi.

Yaklaşık bir saat süren görüşmede, Davutoğlu'nun beraberindeki heyetin yanı sıra Irak tarafından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdülmehdi, Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ve diğer yetkililer hazır bulundu.

Zebari ile görüşme

Davutoğlu, Bağdat ziyareti çerçevesinde Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile de bir araya geldi, görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi.

Türkiye'nin Irak'a her alanda yardım etmeye hazır olduğunu bildiren Davutoğlu, Türkiye'de tedavi gören Iraklı yaralıların durumunun iyi olduğunu, bu kişilerin emin ellerde olduğunu ifade etti.

Davutoğlu, Irak İslami Yüksek Konseyi lideri El Hekim'in vefatından duyduğu üzüntüyü de dile getirdi.

Türkiye-Irak ilişkilerinin çok iyi durumda olduğunu ve "yüksek stratejik işbirliği konseyi" için hazırlık yaptıklarını kaydeden Davutoğlu, bu konseyin Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Ekim ayındaki Irak ziyareti sırasında toplanacağını belirtti.

Davutoğlu, bölge ülkelerinin geleceğinin ortak olduğunu, herkes böyle düşünürse refah ve güvenliğin temin edilebileceğini, bölge ülkelerinin bir araya gelmesi durumunda bölgenin dünyanın en müreffeh yerlerinden birisi olabileceğini söyledi.

"Bizim yaptığımız arabuluculuk değil"

Davutoğlu, Irak ile stratejik işbirliği konseyinin bir örneğini Suriye ile de kurmak istediklerini belirtti.

Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin son Suriye ziyaretinin çok başarılı olduğunu kaydeden Davutoğlu, "Irak'ın karşı karşıya kaldığı sorunların çözümünde yardımcı olacağız. Bugün Sayın Maliki ve diğer bakanlarla ayrıntılı bir görüşme yaptık, Irak tarafının görüşlerini öğrendik. Bizim yaptığımız arabuluculuk değil, çünkü arabuluculuk iki taraf arasında olur. Biz dost ve kardeşiz, dost ve kardeşler arasında arabuluculuk olmaz, sadece birbirlerine yardımda bulunurlar. Biz de yardımda bulunuyoruz. Irak tarafından aldığımız bilgileri Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad ve Dışişleri Bakanı Velid El Muallim'e ileteceğim" dedi.

Bakan Davutoğlu, bu çerçevede Suriye tarafı ile görüştükten sonra olup bitenleri Irak tarafına haber vereceklerini kaydetti.

Davutoğlu, Bağdat'a Suriye ile sorunların çözümü için üç öneriyle geldiğine ilişkin iddiaların hatırlatılması üzerine, detaylar hakkında bilgi veremeyeceğini, sadece ilkeleri söyleyebileceklerini bildirdi. "Meseleler kardeşler arasında nasıl halledilirse öyle halledilebilir" diyen Davutoğlu, bu sorunu ikili ya da üçlü mekanizma ile halletmek için gece gündüz çalışacaklarını, iki tarafın da iyi niyetli olduğunu belirtti.

Zebari: "Dostluk eli kritik bir dönemde uzatıldı"

Irak Dışişleri Bakanı Zebari de Türkiye'nin Irak'a dostluk elini kritik bir dönemde uzattığını söyledi ve 19 Ağustos saldırılarında yaralananlar için yardım elini uzatan ilk ülkenin Türkiye olduğuna işaret etti.

Davutoğlu ile yaptıkları görüşmelerde ikili ilişkiler ile bölgesel konuları ele aldıklarını kaydeden Zebari, Irak ile Türkiye arasında kurulması kararlaştırılan stratejik işbirliği konseyinin üst düzey komisyon toplantısının 17-18 Eylül'de İstanbul'da düzenleneceğini bildirdi.

Zebari, Davutoğlu'nun önceki ziyaretinde Irak'a verilen su miktarının artırılması vaadinde bulunduğunu ve gerçekten de Türkiye'nin verdiği su miktarında artış yaşandığını belirterek, bunun için teşekkür etti.

Görüşmelerde ele alınan diğer konulardan birinin de Suriye-Irak ilişkilerindeki sorunlar olduğunu belirten Zebari, Davutoğlu'na Suriye ile olan ilişkilerin kopma noktasına gelmediğini aktardıklarını kaydetti.

Zebari, "Türkiye'den Suriye ile arabuluculuk değil, bize yardım etmesini istedik. Suriye'ye karşı olan tutumumuz değişmedi. Irak hükümetinin ve yargısının istediği, bazı şahısların iade edilmesidir, bu tutumumuz değişmedi. Ayrıca Irak'a zarar veren eylemlere son verilmesini istiyoruz. Büyükelçilerimizi karşılıklı olarak geri çekmedik sadece istişarede bulunmak için merkeze çağırdık" dedi.

Zebari, BM Güvenlik Konseyinde bu olaylara açıklık getirilmesi için araştırma komisyonları oluşturulmasını istediklerini belirterek, bu krizin karşılıklı anlayışla bitmesini istediklerini ve çözümden yana olduklarını ifade etti.

Suriye hakkındaki bir soru üzerine Zebari, Suriye devleti ya da hükümetini suçlamadıklarını, bununla birlikte Suriye yönetimindeki bazı tanınmış şahısları suçladıklarını bildirdi.

"Suriye ile Irak arasında cephe açmak iki ülkenin de aleyhinedir" diyen Zebari, Suriye'yi değil orada yaşayan Iraklıları suçladıklarını ifade etti.

Terörle ilgili soruya karşılık da Zebari, "Terör nerede olursa olsun terördür, iyisi ya da kötüsü yoktur. Terörün her türünü kınıyoruz" dedi.

Şam ziyareti

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye'nin başkenti Şam'a geldi. Davutoğlu'nu Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Şam uluslararası havalimanında karşılandı.

GAP uçağıyla gelen Davutoğlu'na Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, Şam büyükelçisi olarak atanan ve gelecek günlerde göreve başlaması beklenen Ömer Önhon ve Dişişleri Bakanlığı yetkilileri eşlik etti.

Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad tarafından kabul edildi.

Basına kapalı olarak yapılan görüşmeye, Suriye Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Buseyna Şaban, Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve dışişleri bakanlığı yetkilileri katıldı.

Toplantının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Davutoğlu, Suriye ve Irak arasındaki sorunun çözülmesi konusunda "çok iyimser" olduklarını söyledi.

Davutoğlu, "Suriye ve Irak bizim komşularımızdır ve bu sorun aile içinde bir sorundur. Bu sorunun diyalogla çözüleceğini düşünüyoruz. Sorunun çözüleceğine ilişkin çok iyimseriz" dedi.

Irak'a yaptığı ziyareti hatırlatan Davutoğlu, Irak Başbakanı Nuri el Maliki ve çeşitli bakanlarla görüştüğünü bildirdi.

Davutoğlu, "Biz (bu sorunla ilgili) mümkün olan herşeyi yapacağız. Kardeşler arasındaki ilişkinin sağlamlaştırılması için elimizden geleni yerine getireceğiz. Suriye'deki görüşmelerimde çok aydın bir yaklaşım sergilendiği için çok mutluyuz ve birlikte çalışmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

Türkiye'nin Irak ve Suriye'ye öneride bulunup bulunmadığına ilişkin bir soruya ise Davutoğlu, "Tabii ki kardeşçe ve arkadaşça önerilerde bulunduk. Ancak bu önerileri şimdi paylaşmak istemiyoruz" dedi.

Davutoğlu KKTC'ye geçti

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye'nin başkenti Şam'a yaptığı yarım günlük ziyaretini tamamlayarak Şam'dan ayrıldı.

Davutoğlu, 3 Eylül Perşembe günü başlayacak 2. tur Kıbrıs müzakereleri öncesinde resmi temaslarda bulunmak üzere Şam ziyaretinin ardından bu akşam KKTC'ye geldi.

"GAP" uçağıyla saat 23.20'de Ercan Havalimanı'na inen Ahmet Davutoğlu ve beraberindeki heyeti Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçisi Şakir Fakılı, KKTC Dışişleri Bakanı Hüseyin Özgürgün, KKTC Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Hasan Sarıca ve diğer yetkililer karşıladı.

Davutoğlu, havalimanında herhangi bir açıklama yapmadı ve ayrıntılı açıklamaları yarın yapacağını belirterek, soru kabul etmedi.

Temaslarına yarın başlayacak olan Davutoğlu, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Başbakan Derviş Eroğlu, Dışişleri Bakanı Özgürgün ile ayrı ayrı görüşecek. Cumhurbaşkanlığı'nda heyetlerarası görüşmelerin ardından Talat ve Davutoğlu ortak basın açıklaması yapacak. Davutoğlu Talat'ın vereceği iftar yemeğine katıldıktan sonra KKTC'den ayrılacak.