2009 bütçe geliri 248.7 milyar TL

TBMM Başkanlığı'na sunulan 2009 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı'nda, bütçenin, geliri 248 milyar 759 milyon TL, gideri ise 262 milyar 110 milyon TL olarak öngörüldü.

Haberin Devamı

Bütçenin 13,3 milyar TL açık vereceği 2009 yılında, 202 milyar 90 milyon TL vergi toplanması hedeflendi.

Tasarıya göre, bütçe 2009'da 44 milyar 149 milyon TL faiz dışı fazla verecek. Böylece faiz dışı fazlanın yüzde 3,5 olması öngörüldü.

Tasarıda, gelecek yıl Türkiye'de büyüme hızı yüzde 4, yıl sonu enflasyon hedefi ise yüzde 7,5 olarak yer aldı.

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan tarafından 23 Ekim Perşembe günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunulacak olan 2009 yılı bütçe kanunu tasarısı, gelecek yıl YTL'den TL'ye geçileceği için Türk Lirası (TL) olarak hazırlandı.

Yatırım harcamaları

Tasarıya göre, 2009 Yatırım Programı'na ek yatırım cetvelinde yer alan projeler dışında herhangi bir projeye harcama yapılamayacak.

Ödeneği toplu verilmiş projeler kapsamındaki yıllara sair işlere (kurulu gücü 500 megavatın üzerindeki HES projeleri, Gebze Haydarpaşa, Sirkeci-Halkalı banliyö hattının iyileştirilmesi ve demiryolu boğaz tüp geçiş inşaatı ve diğer demir yollu yapım projeleri hariç) 2009'da başlanabilmesi için proje veya işin 2009 yılı yatırım ödeneği, proje maliyetinin yüzde 10'undan az olamayacak.

Silahlı Kuvvetler bütçesinin programlarında savunma sektörü, altyapı, inşa, iskan ve tesisleriyle NATO altyapı yatırımlarının gerektirdiği inşa ve tesisler ve bunlara ilişkin kamulaştırmalar ile stratejik hedef planı içinde yer alan alım ve hizmetler, DPT Müsteşarlığı'nın vizesine bağlı olmayıp, 2009 yılı yatırım programına ek yatırım cetvellerinde yer almayacak.

2009 Yılı Yatırım Programı'na ek yatırım cetvellerinde yıl içinde yapılması zorunlu değişiklikler için 2009 yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Kararda yer alan usullere uyulacak.

Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinde yer alan Silahlı Kuvvetlerin tek merkezden yönetilmesi gereken ikmal ve tedarik hizmetleriyle bir fonksiyona ait hizmetin, diğer bir fonksiyon tarafından yürütülmesi halinde ilgili ödeneğin, fonksiyonlar arasında karşılıklı olarak aktarmaya Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı; cari yıl içinde aralarında yapılan hizmetlerin bedellerini karşılamak amacıyla varılacak mutabakat üzerine, bütçeleri arasında karşılıklı aktarmaya yetkili olacak.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleriyle özel bütçeli idareler, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yüzde 20'sine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilecek. Bu idarelerin yüzde 20'yi geçen diğer her türlü kurum içi aktarmaları yapmaya Maliye Bakanı yetkili olacak.

Resmi taşıtlar

TSK (Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil), Emniyet Genel Müdürlüğü ile Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü'ne kurum, kuruluş, dernek ve vakıflarca hibe edilecek taşıtlar, Bakanlar Kurulu kararıyla edinilebilecek.

TSK'ya (Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) ait taşıtlardan 10 yılını doldurmuş olanlar, Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı kararıyla, satın alınacak taşıt sayısı Milli Savunma Bakanlığı için 40, Jandarma Genel Komutanlığı için 10, Sahil Güvenlik Komutanlığı için 5'i geçmemek üzere mübadele yoluyla yenileriyle değiştirilebilecek. Aradaki fiyat farkı, bütçeden karşılanabilecek.

Vakıf, dernek, sandık, banka, birlik, firma, şahıs ve benzeri kuruluş veya kişilere ait olup, Taşıt Kanunu kapsamında bulunan kurumlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlarınca kullanılan taşıtların giderleri için (güvenlik hizmetlerinde kullanılan taşıtlar hariç) kurum bütçelerinden hiçbir şekilde ödeme yapılmayacak.

3.7 milyar TL ceza geliri öngörüldü

Tasarıda maliye, 3 milyar 754 milyon 158 bin TL ceza geliri bekliyor.

Toplam 248 milyar 759 milyon TL olarak belirlenen 2009 bütçe gelirinin, 214 milyon 948 bin TL'si yargı, 1 milyar 152 milyon 679 bin lirası idari, 2 milyar 258 milyon 904 bin lirası vergi, 126 milyon 627 bin lirası diğer para cezalarından oluşacak.

Tasarıda, 1 milyar 152 milyon 679 bin TL olarak belirlenen idari para cezasının; 700 milyon 85 bin lirası trafik, 7 milyon 404 bin lirası çevre, 445 milyon 190 bin lirası da diğer idari para cezalarından oluşacak.

Vergi cezalarının alt kalemlerinden; Vergi Ve Diğer Amme Alacakları Gecikme Zamlarından beklenen ceza 1 milyar 769 milyon 909 bin lira olarak öngörülürken, Diğer Vergi Cezalarından 489 milyon 995 bin TL ceza geliri bekleniyor.

Böylelikle 2 milyar 259 milyon 904 bin TL düzeyinde tahmin edilen vergi cezası; idari cezalar içinde, en fazla gelir getiren kalemi oluşturdu.

Diğer para cezalarını oluşturan kalemde ise; Kaynak kullanımı Destekleme Fonu Kesintilerinden oluşan cezai faiz 39 milyon 443 bin TL ve tüm bu kalemler içinde tanımlanmayan diğer para cezası da 87 milyon 184 bin TL olarak hesaplandı. Dolayısıyla, Diğer Para Cezaları başlığı altında 126 milyon 627 bin TL ceza toplanması öngörüldü.

Uluslararası kuruluşlara üye olmak

Tasarıya göre, toplu iş sözleşmelerinden doğacak yükümlülükler, ihbar ve kıdem tazminatı ödemeleri, asgari ücret ve sigorta prim artışı nedeniyle meydana gelecek ödenek noksanlıkları, Maliye Bakanlığı bütçesinin, "personel giderlerini karşılama ödeneği" ile "yedek ödenek" tertiplerinde yer alan ödeneklerden aktarma yapılarak karşılanabilecek.

Deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetler nedeniyle yürürlüğe konulacak Bakanlar Kurulu kararı uyarınca yaptırılacak fazla çalışmalar ile çalışma ücret ödemelerine ilişkin ilama bağlı borçlar için yapılacak aktarmalar hariç, fazla süreli çalışma ücret ödemeleri için hiçbir şekilde ödenek aktarması yapılamayacak.

Kamu idareleri ile özel bütçeli idareler tarafından, kanun, kararname ve uluslararası anlaşmalar gereği üye olunan uluslararası kuruluşlar dışındaki kuruluşlara, Maliye Bakanlığı'nın uygun görüşü alınmadan üye olunamayacak, katılma payı ile üyelik aidatı adı altında herhangi bir ödeme yapılamayacak.

Kamu idarelerince işletilen eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, çocuk bakımevi, kreş, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin giderleri; bu tesislerin işletilmesinden elde edilen gelirden karşılanacak. Bu yerlerde, 2009 yılında, ilk defa istihdam edilecek yeni personel görevlendirilmeyecek.

Emekli Sandığı Kanunu, Sosyal Sigortalar Kanunu, Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu, Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu'ndan herhangi biri kapsamında sağlık yardımı alması gerekirken, aynı dönemde diğer bir sosyal güvenlik kanunu kapsamında hak etmediği halde sağlık yardımı alan kişilerden, yersiz olarak sağlık ödemeleri yapan sosyal güvenlik kurumu tarafından tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek borçlar, ilgililerin bu nedenle açtıkları davadan vazgeçmeleri halinde tahsil edilmeyecek.

Sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kapsamında istihdam edilenler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin, yeşil kart sahiplerinin, 2009'da, ayakta tedavilerinde hekim ve diş hekimi muayenelerinden 2 TL katılım payı alınacak.

Katılım payı, yeşil kart sahiplerine ödenecek

Bu kişilerin, 2009 yılında, ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçlerinin bedelleri üzerinden, gereksiz kullanımı azaltmak amacıyla yüzde 10-20 arasında katılım payı alınacak. Ancak bu katılım payı, asgari ücretin yüzde 75'ini geçemeyecek. Yeşil kart sahiplerinin katılım payları ise talepleri halinde geri ödenecek.

Bir hastalığın tedavisinin başka tıbbi bir yöntemle tedavisinin mümkün olmaması nedeniyle yapılacak yardımcı üreme yöntemi (tüp bebek) tedavisi dışındaki yardımcı üreme yöntemi tedavisinde, sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu kapsamında olanlar için ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25 oranında katılım payı alınacak.

Sağlık kurum ve kuruluşları, sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu kapsamında sigortalı olarak istihdam edilenler ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinden, genel sağlık sigortalısı hak sahiplerinden alabilecekleri ilave ücretlerin dışında ilave ücret talep edemeyecek.

5 YTL sendika ödeneği 10 TL'ye çıkarıldı

Tasarıyla, Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu hükümleri uyarınca kamu görevlileri sendikasına üye olan ve kendisinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine her ay için verilen 5 YTL sendika ödeneği, ödeneğin adı toplu görüşme primi olarak değiştirilerek, 10 TL'ye çıkarıldı.

Bakanlıklar arasında en fazla pay Maliye'ye

2009 yılı bütçesinde, genel bütçeli kurumlara 257 milyar 634 milyon 693 bin 488 TL, özel bütçeli kurumlara 16 milyar 398 milyon 5 bin 878 TL, düzenleyici ve denetleyici kurumlara 1 milyar 923 milyon 611 bin 108 TL kaynak aktarılması öngörüldü.

Bütçeden, bakanlıklar arasında en fazla pay 57 milyar 812 milyon 54 bin 998 TL ile Maliye Bakanlığı'na ayrıldı. Maliye Bakanlığı'nı, 27 milyar 883 milyon 696 bin TL ile Milli Eğitim Bakanlığı ve 26 milyar 401 milyon 9 bin TL ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı izliyor.

Milli Savunma Bakanlığı'na 14 milyar 532 milyon 622 bin TL, Sağlık Bakanlığı'na 12 milyar 720 milyon 313 bin TL, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na 7 milyar 591 milyon 559 bin TL, Adalet Bakanlığı'na 3 milyar 495 milyon 696 bin TL, İçişleri Bakanlığı'na 1 milyar 893 milyon 861 bin TL, Çevre ve Orman Bakanlığı'na 1 milyar 242 milyon 319 bin TL, Ulaştırma Bakanlığı'na 1 milyar 155 milyon 636 bin 740 TL, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na 1 milyar 5 milyon 896 bin TL bütçe öngörüldü.

Gelecek yılın bütçesinden en az pay alan bakanlıklar ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (467 milyon 411 bin TL), Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (639 milyon 25 bin TL), Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (709 milyon 448 bin TL) ile Dışişleri Bakanlığı (816 milyon 935 bin TL) oldu.

Yüksek yargı

Genel bütçeli idareler arasında yer alan Cumhurbaşkanlığı'na 69 milyon 300 bin TL, TBMM Başkanlığı'na 441 milyon 482 bin TL ödenek aktarılırken, Anayasa Mahkemesi'ne 20 milyon 131 bin TL, Yargıtay'a 56 milyon 175 bin YTL, Danıştay'a 52 milyon 924 bin TL, Sayıştay'a ise 100 milyon 575 bin 750 TL bütçe ayrıldı.

Bütçeden, Başbakanlığa 1 milyar 858 milyon 761 bin TL, MİT Müsteşarlığı'na 465 milyon 992 bin TL, MGK Genel Sekreterliği'ne 12 milyon 295 bin TL, Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'ne 66 milyon 666 bin TL, Devlet Personel Başkanlığı'na 12 milyon 20 bin TL, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'na 11 milyon 82 bin TL ayrıldı.

En yüksek pay Hazine'nin

DPT Müsteşarlığı'na 598 milyon 334 bin TL, Hazine Müsteşarlığı'na 65 milyar 984 milyon 995 bin TL, Dış Ticaret Müsteşarlığı'na 115 milyon 355 bin TL, Gümrük Müsteşarlığı'na 244 milyon 664 bin TL, TÜİK'e 110 milyon 490 bin TL ödenek ayrılan bütçede, Diyanet İşleri Başkanlığı'na 2 milyar 454 milyon 275 bin TL bütçe ayrıldı.

Bütçeden, Özürlüler İdaresi Başkanlığı'na 5 milyon 916 bin TL, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü'ne 5 milyon 731 bin TL, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü'ne 4 milyon 404 bin TL ödenek aktarılan bütçede, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü 11 milyon 638 bin TL, SHÇEK Genel Müdürlüğü de 1 milyar 577 milyon 898 bin TL verilmesi öngörüldü.

Özel bütçeli kurumlar

Özel bütçeli kurumlar arasında en çok pay, 2 milyar 400 milyon 696 bin TL ile Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü'ne (YURTKUR) ayrıldı.

TÜBİTAK'a 1 milyar 127 milyon 85 bin TL, Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu'na 705 milyon 806 bin TL ödenek ayrılan özel bütçeli idarelerde, en az payı ise 5 milyon 66 bin TL ile Türk Akreditasyon Kurumu'na verildi.

Bütçeden, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'ne 110 milyon 889 bin TL, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne 139 milyon 28 bin TL, MTA'ya 227 milyon 902 bin TL, Savunma Sanayi Müsteşarlığı'na 26 milyon 589 bin TL pay aktarılacak. Yükseköğretim kurumları (üniversiteler) ise bütçeden 8 milyar 772 milyon 719 bin 225 TL alacak.

Üst kurulların bütçeleri

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar arasında en çok payı da 1 milyar 330 milyon TL ile Telekomünikasyon Kurumu aldı.

RTÜK'e 143 milyon 829 bin TL, SPK'ya 61 milyon 176 bin TL, BDDK'ya 140 milyon TL, EPDK'ya 94 milyon 440 bin TL, Kamu İhale Kurumu'na 71 milyon 765 bin TL, Rekabet Kurumu'na 38 milyon 711 bin 954 TL, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu'na 43 milyon 689 bin 154 TL ödenek ayrıldı.