Kelebekler de küresel ısınma kurbanı
Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Evrim Karaçetin, kelebeklerin de küresel ısınmadan olumsuz etkilendiklerini belirterek, Türkiye'deki bazı türlerin iklimin ısınmasıyla birlikte daha yükseklere çıktığına dair gözlemleri olduğunu söyledi.
Karaçetin, gazetecilere yaptığı açıklamada, kelebeklerin yok olmasının küresel ısınmayla doğrudan bağlantısı olduğuna ilişkin çalışmalar olduğunu kaydetti.
Kelebeklerin iklim değişikliklerinden genellikle üç farklı şekilde etkilendiklerini ifade eden Karaçetin, şöyle devam etti:
"Birincisi, bunların yaşam alanları değişiyor. İkincisi, yaşam alanları değiştiği için ya o alanı terk etmek, ya o alana uyum sağlamak ya da yok olmak zorundalar. Bunun her biriyle ilgili literatürde araştırma var. Türkiye'de bu konuyla ilgili araştırmalar ise henüz çok yeni. Küresel ısınmayla ilgili çalışmalar 1900'lü yıllardan beri toplanan veriler sonucu ortaya konmuştur. Türkiye'de bu kadar eski verilerimiz olmadığı için bire bir örnek veremiyoruz ama bazı türlerin iklimin ısınmasıyla birlikte daha yükseklere çıktığına dair gözlemlerimiz var."
Dr. Karaçetin, hava kirliliğinin de kelebekler üzerinde değişik etkileri olduğunu belirterek, "Hava kirliliğinin neden olduğu asit yağmurları, bu canlıların yaşadığı bölgeleri tahrip ediyor. Bazı türlerin beslendiği bitkiler negatif etkileniyor. Diğer bir bağlantısı ise bitki özüyle beslenen kelebek türleri var. Bunlar direkt olarak kirlilik maddeleriyle karşı karşıya geldiğinde sayılarında düşüşlere rastlanabiliyor" diye konuştu.
Kelebeklerin koruma altına alınması gerektiğine dikkati çeken Evrim Karaçetin, şu an koruma kapsamının sadece milli parklarla sınırlı olduğunu, ayrıca yabancı turistlerin kelebekleri yakalamalarının ve yurt dışına çıkarmalarının yasak olduğunu bildirdi.
Dr. Evrim Karaçetin, Türkiye'de, 345'in üzerinde kelebek türü bulunduğuna dikkati çekerek, "Tüm Avrupa'da 500 tür olduğunu düşünürsek, Türkiye kelebek türü bakımından oldukça zengin bir çeşitliliğe sahip. İngiltere'de 56, Türkiye'de 345 tür var. Ilıman iklim kuşağına göre bu inanılmaz bir çeşitlilik" şeklinde konuştu.
Kelebeklerin azalmasının en önemli nedeninin habitat değişikliği olduğunuvurgulayan Kareçetin, zirai tarım ilaçlarının kullanılması, sanayi tarımına geçilmesi gibi etkenlerin kelebeklerin yaşam alanlarını ortadan kaldırdığını ve nesillerini tehlikeye soktuğunu anlattı.
Dr. Karaçetin, Türkiye'de Palandöken, Kaçkar ve Bolu dağları ile Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinin kelebek bakımından çok zengin olduğunu kaydederek, "Kelebek koleksiyonuna çok sıcak bakmıyoruz. Kelebeklerin sadece bilimsel amaçla toplanması gerekiyor. Bu da sadece araştırmacılar tarafından yapılmalıdır" dedi.