Türk-Yunan doğalgaz boru hattı açıldı

Türkiye enerji koridoru olma yönünde önemli bir adım daha attı. Şahdeniz doğalgazını Avrupa'ya taşıyacak hattın ilk ayağı olan Türkiye-Yunanistan boru hattı, İpsala'da düzenlenen törenle açıldı.

Haberin Devamı

Törene, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Yunanistan Kalkınma Bakanı Christos Folias, Gürcistan Enerji Bakanı Alexander Khetaguri ile ABD Enerji Bakanı Samuel Bodman katıldı.

Törende konuşan Başbakan Erdoğan, doğalgaz enterkonektörünün hizmete açılıyor olmasının önümüzdeki dönemde diğer alanlarda atılabilecek adımları da teşvik edeceğine inandığını kaydetti.

Erdoğan, "Türkiye'nin geniş bir enerji vizyonu vardır. Bu vizyon doğrultusunda jeostratejik konumumuzla birlikte bölgede enerji merkezi dağıtıcısı ve transit ülke pozisyonumuzu güçlendirmeye çalışıyoruz" dedi.

2005 yılında temeli atılan ve bugün açılışı gerçekleştirilen enterkonektör aracılığıyla başta Hazar havzası olmak üzere Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerinde yer alan büyük doğalgaz kaynaklarının Türkiye ve Yunanistan üzerinden Avrupa'ya ulaştırılacağını belirten Erdoğan, "Bu projeyle Türkiye, Avrupa Birliği'nin doğalgazda dördüncü ana arteri olma yolunda önemli bir adım atmaktadır" dedi.

Erdoğan, sağlam ekonomik ilişkilerin siyasi ve kültürel ilişkilerdeki gelişmeleri de beraberinde getirdiğini, bu yüzden bu projelerin her açıdan anlamlı ve önemli olduğunu söyledi.

Erdoğan, "Türkiye olarak, doğalgaz boru hatları başta olmak üzere, enerji projelerini aynı zamanda bölgede refahın, barışın ve huzurun geleceğini garantiye alacak çalışmalar olarak değerlendiriyoruz. Refahın, barışın ve huzurun olduğu yerde, yoksulluğun, terörün ve dünyayı tehdit eden diğer olumsuzlukların barınamayacağına inanıyoruz" dedi.

"Türkiye, enerji alanında pek çok alternatif projenin öncülüğünü yaparak, bu kaynakların çatışma değil zenginlik kaynağı olmasını sağlama yönünde önemli ilerlemeler kaydetmiştir" diyen Erdoğan, "Önümüzdeki dönemde hem mevcut projeleri titizlikle takip ederek hem de yeni projeler üreterek bu yöndeki gelişmeleri daha ileri bir düzeye taşıma kararlılığındayız" diye konuştu.

"Bölge istikrarı açısından da önemli bir proje"

Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis de, Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattı projesinin iki ülke arasında işbirliğinin gelişmesi açısından oldukça önemli ve büyük bir adım olduğunu belirterek, "Bölge istikrarı açısından da önemli bir proje" dedi.

Karamanlis, birlikte kalkınma ve ilerlemeye yönelik projelere imza atılabileceğini ve ülkeler kendi aralarında işbirliğine devam ettikçe halkların da daha iyi bir gelecek için iyimser olabileceğini ifade ederek, "İşbirliği ve ilerleme için cesaretli olmamız gerekiyor" dedi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise, "Bundan sonra uzun yıllar Azerbaycan, hem kendi enerji ihtiyacını temin edecek, hem de ortaklarının enerji ihtiyacı için özkaynaklarını sunacak" dedi.

Aliyev, "Bugünkü hadiseye Azerbaycan-Avrupa ittifakı ve önemli bir olay olarak değer veriyorum" diye konuştu.

Güler: "Aynı zamanda bir barış projesi"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler de, Türkiye ile Yunanistan arasındaki doğalgaz boru hattı projesinin sadece bir enerji projesi değil, aynı zamanda bir barış projesi olduğunu kaydetti.

Güler, Avrupa'nın doğal gaz arz güvenliğini sağlayacak projelerden biri olan Interstate Oil and Gas Transport To Europe (INOGATE) kapsamında gerçekleştirilen projenin, 3 bölümden oluştuğunu bildirdi.

Güler, Türkiye'deki 193 kilometrelik kara ve 17 kilometrelik Marmara Denizi geçişi dahil 210 kilometreye ek olarak Yunanistan'daki 86,5 kilometrelik kısım ve Türkiye-Yunanistan tarafının ortak sorumluğunda olan 420 metrelik Meriç Nehri geçişi ile birlikte toplam 297 kilometrelik boru hattına, ilk doğal gazın Yunanistan'a ve dolayısıyla Avrupa sınırlarına verildiğine dikkati çekti.

"Bu sadece bir enerji projesi değil, aynı zamanda bir barış projesidir. Bu bakımdan daha da anlamlıdır" diyen Güler, bu projeyle Hazar Denizi, Ortadoğu ve Türkiye'ye komşu kaynaklardan sağlanacak doğalgazın Avrupa'ya taşınacağını dile getirdi.

Güler, burada Türkiye'nin, kurulan enerji denkleminin çok önemli bir parametresi olduğuna işaret ederek, "Bu bilinçle Türkiye, güven duyulan, kolaylaştırıcı, destekleyici ve katılımcı görevlerini de bu projeyle birlikte sürdürecektir" dedi.

Türkiye'nin, jeopolitik ve jeostratejik konumunu daha da pekiştiren, bu kavramların altını daha da dolduran bu projelerden sonra yeni hedeflerinin, Bulgaristan, Romanya ve Macaristan üzerinden Avusturya'ya uzanacak Nabucco ve Ceyhan'ı bir enerji terminali haline getirecek Samsun-Ceyhan projelerini hayata geçirmek olduğunu dile getiren Güler, bu dev projelerle başta AB olmak üzere dünya enerji politikalarına ve arz güvenliğine çok önemli, dürüst ve pozitif katkılarını sürdüreceklerini söyledi.

Konuşmaların ardından Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis tarafından butonlara basılarak açıldı.

Şahdeniz gazı Avrupa'ya taşıyacak

Hat, başlangıçta 250 milyon metreküp Şahdeniz gazını Azerbaycan'dan Avrupa'ya taşıyacak. Bu miktarın sembolik olduğunu belirten yetkililer, 2012'de 11 milyar metreküp gaz taşınmasını öngörüyor.

Türkiye bölümü yaklaşık 144 milyon dolara mal olan proje, Türkiye üzerinden Avrupa'ya ihraç edilecek ilk gaz olması açısından ayrı önem taşıyor.

Temeli 3 Temmuz 2005'te atılmıştı

Türkiye ve Yunanistan doğalgaz şebekelerinin enterkonneksiyonu ve Güney Avrupa Gaz Ringi'nin gerçekleştirilmesi kapsamında başlatılan Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattı projesinin fizibilite çalışmaları 25 Mart 2002 tarihinde tamamlandı.

28 Mart 2002 tarihinde ise Ankara'da, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ile Yunanistan Kalkınma Bakanı'nın huzurunda BOTAŞ ve DEPA Genel Müdürleri tarafından Mutabakat Zaptı imzalandı.

Projeyle ilgili olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ile Yunanistan Kalkınma Bakanı tarafından 23 Şubat 2003 tarihinde bir hükümetlerarası anlaşma da imzalandı.

Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattının temeli de 3 Temmuz 2005 tarihinde Başbakan Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Karamanlis tarafından atılmıştı.

Proje ile Yunanistan'a ilk yıl 250 milyon metreküp Şahdeniz gazı, ikinci yıl 500 milyon metreküp ve sonraki yıllarda yıllık 750 milyon metreküp olmak üzere toplam 15 yıl süre ile gaz ihracatı yapılacak.

Hat İtalya'ya kadar uzanacak

Güney Avrupa Gaz Ringi Projesi'nin bir sonraki aşaması olan ve Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattının Adriyatik deniz geçişi ile İtalya'ya uzatılmasını kapsayan projeyle ilgili olarak BOTAŞ, DEPA ve İtalya'dan EDISON şirketleri arasında 4 Ekim 2002 tarihinde bir mutabakat zaptı imzalandı.

31 Ocak 2007 tarihinde de İtalyan ve Yunan hükümet temsilcileri Atina'da Yunanistan-İtalya bağlantı hattının inşasına ilişkin resmi anlaşmayı imzaladılar.

Ardından BOTAŞ, DEPA, DEPA'nın boru şirketi DESFA ve EDISON yetkilileri ile 3 ülke ilgili bakanlık temsilcilerinin katılımıyla Ankara ve Atina'da Hükümetlerarası Anlaşma üzerinde görüşmeler gerçekleştirildi ve müzakereler neticesinde Türkiye-Yunanistan-İtalya Hükümetlerarası Anlaşma da 26 Temmuz 2007 tarihinde Roma'da imzalandı.

Proje kapsamında 2012 yılında Yunanistan'a yılda 3.6 milyar metreküp ve İtalya'ya yılda 8 milyar metreküp gazın Hazar ve Ortadoğu kaynaklarından sağlanarak Türkiye üzerinden taşınması planlanıyor.

Enerji ticareti elektrikle başladı

Türkiye ile Yunanistan arasında ilk enerji ticareti bu yaz aylarında elektrik alışverişine dönük bir anlaşmayla başlamıştı.

İki ülke arasında 400 kilovolt kapasiteli 268 kilometrelik elektrik iletim hattı bulunması nedeniyle Yunanistan tarafının isteği üzerine hükümetlerarası anlaşma imzalanmıştı.

Bu çerçevede 4 Ağustos 2007 tarihinden itibaren 1.5 ayda yaklaşık 180 milyon kilovatsaat (kWh) elektrik enerjisi Yunanistan'a verilmişti.

Anlaşmaya göre, 2008 yılı Ocak-Şubat aylarında ise Yunanistan, Türkiye'ye aldığı miktar kadar elektrik enerjisi verecek.

Karamanlis Türkiye'ye geliyor

Bu arada Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis'in 2008 yılı başlarında Türkiye'ye resmi ziyarette bulunacağı bildirildi.

Atina haber ajansı ANA, Karamanlis'in ziyaretinin, Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Boru Hattı açılış töreni sırasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Karamanlis ile yaptığı ikili görüşme sırasında ele alındığını duyurdu.

ANA, ziyaret tarihinin ve ayrıntıların diplomatik yollarla belirleneceğini kaydetti.

Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ın da 3 Aralıktarihinde Atina'yı ziyaret etmesinin beklendiğini kaydetti.